Baksı müzesine hiç yolunuz düştü mü? Anadolu’da, Bayburt’un bir dağ köyündeki bir tepenin üstünde, gökyüzünden düşmüş sihirli bir kutu misali karşılaşırsınız müzeyle. Ve o sihirli kutunun içinde de bin bir sanat harikasıyla… Adeta bir masal gibi başlar yani öykü; az gittim, uz gittim, dere tepe düz gittim ve karşıma harikalar diyarı çıktı diye. Anadolu bu bir yandan da, şaşırtmaz. Her şey biraz masaldır, bir tutam efsun orada… Oysa bu öyküde masal masal içinde…

Aslıhan Lodi’nin “Bir Dağda Mucize Yaratan Ressam: Hüsamettin Koçan” (Doğan Kitap) kitabı, Koçan ile yaptığı bir nehir söyleşiden oluşuyor. Hüsamettin Koçan’ı, nam-ı diğer Hüsamettin Hoca’yı tanıyan tanıyor zaten. Ve bu başlığın da ona denli yakıştığını biliyor. Baksı Müzesi’nin ardındaki asıl mucize olan Hüsamettin Koçan’ın yaşamı başlı başına bir masal olarak akıyor kitap boyunca. Bayburt’un bir dağ köyünde başlayan, kısıtlı olanaklı ancak doğanın içinde rüya gibi geçen bir çocukluğun ardından, hayallerin peşinde çıkılan İstanbul yolculuğu ve ardından Türkiye’deki kültür-sanat dünyasına büyük emekler vermiş, köşe taşları yaratmış bir yaşamın öyküsü…

O ise “Okulda, sanat eğitimimde çok şey öğrendim ama asıl öğretmenim ait olduğum coğrafyadır, tabiatla olan ilişkimdir,” diyor. “Eğitimimin çok büyük kısmı doğaya yakın geçen çocukluğumla ilgilidir. Ağaçların, tohumun nasıl çiçeğe dönüştüğünü, nasıl kuruduğunu gördüm. Dönüşümü izledim. Orada çok önemli bir öğreti var. Büyük usta doğadır.”

Ancak bu kitaptan ve aynı zamanda da Koçan’ın hayatından rol çalan, en az onun kadar önemli bir kahraman daha var bu öyküde. Yazının başında da bahsettiğim, Koçan’ın büyük bir özveriyle yarattığı Baksı Müzesi… “Daha çok mimari ve sanat arasında bir bağ kurmaya çalışan, Bauhaus geleneğinden gelen bir eğitim aldım,” diyen Koçan, Baksı’daki doğduğu köye yıllar sonra bir mucize gibi parıl parıl parlayan bir müzeyle dönüyor. Müze fikrinin ilk doğuşunu “Sanatın hayat içinde genişlemesi, insana ulaşması beni çok ilgilendiriyordu. ‘Merkezin dışına gitmeliyiz sanatçılar olarak,’ diyordum,” sözleriyle anlatan Koçan’ın dilinden bu her anlamda çok özgün projenin öyküsünü dinlemek, kuşkusuz bu kitabın sunduğu en önemli ayrıcalıklardan biri.

“Bu müze üretimi 16 yıl sürmüş bir sanat yapıtı,” diyen Koçan’ın, bu 16 yılın ardından, geçtiğimiz yıl ilk kez kendi işlerine dair sergilenen retrospektif sergisi ‘Topuğumdaki Diken’e dair bir bölümün de yer aldığı kitabın, bana göre en önemli işlevi ise kendisi başlı başına bir mucize gibi yaşanan bir hayata ve başarı öyküsüne dair, okurlarına ilham verici bir gerçek hikaye anlatıyor olması… En büyülü yanları ise Koçan’ın kendisinin de şiirsel bir dille anlattığı masalsı bir atmosferde geçen çocukluğu ile her daim özlem duyduğu babasıyla arasında kurduğu özel ilişki… Bu öyle bir baba ki bugün Baksı Müzesi için Hüsamettin Koçan kadar, asıl ona da özel bir teşekkür borçlu olduğumuzu anlıyoruz.

“Bir Dağda Mucize Yaratan Ressam”, “Hatırlamayı seviyorum, belleği seviyorum. Ve onun için insanın yolculuğunu seviyorum,” diyen Koçan’ın ve Baksı Müzesi’nin mucizevi hikayesini birinci elden dinlemek için kaçırılmaması gereken bir çalışma olmuş. Her şeyden öte mucizelere inanmamız için bir neden, onlara ulaşmamız için de pırıl pırıl bir ilham kaynağı…