“Bugün piramitleri gördüğünüzde hissettiğiniz sessizlik duygusudur,” diyor Louis Kahn. Onun eserlerinde de tam da bu duygu hakim işte… Dingin ve yüce bir sessizlik… Neredeyse tanrısal bir huşu duygusu…

 

Louis Kahn, bugün dünya mimarlık tarihinin en önemli isimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Ama aslında o yalnızca bir mimar değil, aynı zamanda bir de filozof… Ancak bir farkla, düşüncelerini kitaplar yerine binalar, anıtlar ve mekanlarla ifade eden bir filozof… Bununla birlikte düşünce dünyasını takip edebileceğimiz çok sayıda makale ve not da bırakmış gerisinde. Tüm bunları ise bugünlerde gerçekleşen bir sergiden ve sergi için hazırlanan kapsamlı kitap/ katalogdan öğreniyorsunuz.

 

 

Pera Müzesi’nin Seranit Grup sponsorluğunda ve Arçelik’in desteğiyle düzenlediği “LOUIS KAHN’A YENİ/DEN BAKIŞ: Cemal Emden’in Fotoğrafları - Çizimler ve Resimler” sergisinin küratörlüğünü mimar N. Müge Cengizkan, tasarımını Bülent Erkmen üstlenmiş. Mimar ve fotoğraf sanatçısı Cemal Emden’in belgelediği ve Kahn’ın yapılarına yeni bir bakış sunan fotoğrafları merkezine alan sergi, geçtiğimiz hafta ziyarete açıldı ve 4 Mart 2018 tarihine dek de sürecek. Sergi, Kahn’ın tüm yaşamını geçirdiği, çalıştığı ve eğitmenlik yaptığı Pensilvanya’nın yanı sıra Dakka ve Ahmedabad’da bulunan mimari yapıtlarına ait çizim ve fotoğraflar ile Avrupa seyahatlerinde gerçekleştirdiği karakalem, pastel ve suluboya ile ürettiği eskizleri bir araya getiriyor. “Işıkla tektonik”, “Yeri kurmak”, “Programı yoğurmak” temaları çerçevesinde kurgulanan sergi kapsamında, bir dönem Amerika’da öğrencisi olmuş Orta Doğu Teknik Üniversitesi kökenli mimar-eğitimcilerin deneyim ve düşüncelerini paylaştıkları kısa filmler ile Kahn’ın yazdığı veya Kahn üzerine yazılan kitaplardan bir seçki de sunuluyor. 

 

 

“LOUIS KAHN’A YENİ/DEN BAKIŞ: Cemal Emden’in Fotoğrafları - Çizimler ve Resimler” sergisine eşlik eden, editörlüğünü N. Müge Cengizkan’ın, tasarımını Bülent Erkmen’in yaptığı katalog, N. Müge Cengizkan, Jale Erzen, Ahmet Gülgönen, Gönül Aslanoğlu Evyapan, Neslihan Dostoğlu, Cengiz Yetken, Yıldırım Yavuz, Orhan Özgüner’in makalelerinin yanı sıra, Kahn’ın Türkçeye ilk kez çevrilen kült metinlerinden “Sessizlik ve Işık”, “Oda, Sokak ve İnsanlığın Uzlaşısı” ve “Mimarlıkta Kanun ve Kural”ı içeriyor.

 

Sergi ile kataloğu, sanatçıya ilişkin özü yakalama ve yansıtma çabalarının ürünleri olarak nitelendiren küratör Cengizkan, “Kahn, yaşamı boyunca ürettiği mimari yapıtlarında ve resimlerinde, amansız biçimde başlangıçların, ebedi gerçeklerin, ölçülebilen ve ölçülemeyen değerlerin, ışık ve sessizliğin izlerini sürer. Mimari yapıtları kadar karakalem, pastel ve suluboya ağırlıklı resim ve eskizleri de kaydadeğer bir bütün oluşturur,” değerlendirmesinde bulunuyor.

 

 

Louis Kahn’ın dünyasını tanımak, harfler ve kelimelerle yazılan kitaplar yerine tuğla ve taşlarla örülen bir dünyayı okumak gibi… Mimarlık, sanat ve felsefenin tam da kesişme noktasında duran bu çok özel insanı ve yapıtlarını tanımak için bu sergiyi ve kitabı kaçırmayın. Bu arada hem serginin hem de kitap/ kataloğun Kahn’a yaraşır bir ustalık ve rafine zevkle tasarlandığını da söylemek ve katkısı olan herkesi tebrik etmek isterim.