Kişiliğimizi de, düşünsel gelişimimizi de belirleyen ana ölçüt, konuşmamızdaki yetkinliğimizdir. Nesneler, varlıklar, olaylar, kısaca bizi kuşatan doğal ve toplumsal çevre karşısında düşündüklerimizi, duyduklarımızı sese, söze dönüştüremedik mi köleyizdir. Varlığımızı kanıtlamada, dış dünya ile bağlantımızı kurmada, konuşmanın bize sunduğu olanaklardan yararlanırız. Acaba bu olanakları gerektiği gibi kullanabiliyor muyuz? Nasıl konuşuyoruz? Konuşma güçlüğü çekiyor muyuz? Söylemek istediklerimizi karşımızdakilere etkili, güzel bir biçimde anlatabiliyor muyuz? Anlatımımızı engelleyen birtakım yanlış alışkanlıklarımız var mı?

Belki tekdüze(monoton) ya da çatlak, rahatsız edici bir ses tonumuz vardır. Belki sözcükleri ağzımızın içinde yuvarlıyoruz, gerekli vurgu ve tonlamayı yapmadan üst üste uluyoruz. Belki amacımızı tam olarak karşılayacak uygun sözcükleri seçemiyor; aşınmış, kullanımdan düşmüş sözcükleri seçiyoruz. Belki tam cümle kuramıyor, birtakım dilbilgisi yanlışları yapıyoruz. Belki konudan sapıyor, daldan dala atlıyoruz. Belki el, kol, yüz hareketlerimizi, bedensel davranışlarımızı konuşmanın akışına uyduramıyoruz.