22 film sansüre karşı festivalden çekildi
13 Nisan 2015 - 10:0434. İstanbul Film Festivali'nde 'Kuzey / Bakur' filminin sansüre uğrayarak gösteriminin engellenmesine karşılık olarak, festivalde ulusal yarışma ve yarışma dışı alanlarda olan 22 film festivalden çekildi
NİL KURAL
34. İstanbul Film Festivali programında yer alan, Ertuğrul Mavioğlu ve Çayan Demirel’in yönettiği PKK’yı konu alan ‘Kuzey’ (Bakur) adlı belgeselinin özel gösterimi, Kültür Bakanlığı’nın kayıt tescil belgesi istemesinin ardından iptal edildi. Bir araya gelen sinemacılar sansür olarak kabul ettikleri bu uygulamanın ardından Kültür Bakanlığı’na festivallerde kayıt tescil belgesi isteyen bu uygulamanın değiştirilmesi için çağrıda bulundular. Bu çağrı kapsamında, iki gösterim ekiplerin kararıyla iptal edildi.
Dün yaşanan ilk gelişme, festivalden gelen bir açıklamaydı. Açıklamada, “TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’nden İstanbul Kültür Sanat Vakfı’na gönderilen yazıyla ‘Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 15. maddesi uyarınca festivallerde gösterilecek Türkiye’de üretilen filmlerin kayıt tescil belgesi almış olması zorunluluğu hatırlatılmıştır,” denildi. Festival yasal mevzuat gereği, “ülke içinde üretilen filmlerin kayıt ve tescil edilmiş olmak kaydıyla” festivallere katılabildiğini hatırlattı ve kayıt tescil belgesi olmayan ve Türkiye’de üretilen filmlerin gösterilmesi halinde hukuki yaptırım uygulanacağından bu belgeye sahip olmayan filmlerin İstanbul Film Festivali kapsamında gösterilemeyeceğini belirtti. Dolayısıyla ‘Kuzey’in dün 16.00’da yapılacak gösterimi iptal edildi. Filmin gösterim saati geldiğinde sinemacılar, festival ekibi ve sinemaseverler filme destek olmak için gösterimin yapılacağı Atlas Sineması’ndaydı ve salona girerek konuyu masaya yatırdı.
Sözü önce festival direktörü Azize Tan aldı. Tan, geçen yıl da bütün filmler için kayıt sicil belgesinin istendiğini ancak sinema dünyasından gelen tepkinin ardından Kültür Bakanlığı’nın listeyle yetindiğini aktardı ve bu yıl ‘Kuzey’in yaşadığı süreci özetledi. Tan, “Yabancı filmlerden böyle bir belge istenmiyor. Bu çifte standardın kalkması gerekiyor. Konuyla ilgili Yapımcılar Birliği, Bakanlık’la görüşüyor. Bu durum kangren haline dönüştü, birlikte çözmemiz gerekiyor,” diye konuştu.
Filmin her şeye rağmen gösterilmesi gerektiğini söyleyenler olduğunu belirten Tan, “Sadece cezai uygulama değil, müdahale olur, gösterim engellenirdi” dedi.
Filmin yönetmenlerinden Ertuğrul Mavioğlu ise sansürle mücadelenin yasağı çiğneyerek yapılabileceğini belirterek filmin dün gösterim saatinde izleyiciyle buluşması gerektiğini düşündüğünü söyledi: “Cezası 110 bin lira. Onu öderdik, zengin olduğumuz için değil. Karşımıza çıkacağını bu yasakların, bildiğimiz için.” Kürt filmleri söz konusu olduğunda “tozlu raflardan” bu kanunların çıkarılarak uygulamaya konulduğunu söyleyen Mavioğlu, filmin ortak yönetmeni Çayan Demirel’in bu filmin çekimlerindeki stres nedeniyle yoğun bakıma kaldırıldığını hatırlattı: “Biz üstümüze düşeni yapıp filmi çektik. Çayan Demirel yoğun bakımda kendiyle sessiz bir mücadele içinde. Demirden korksan trene binmesin, biz trene bindik.” Ardından bir araya gelen sinemacılar 19.00 seansına kadar konuyu tartıştılar.
'Baskı ve sansür'
Sonrasında filmin yapımcı ve yönetmenleri ile sinemacılar Cezayir Restaurant'da bir basın toplantısı düzenledi. Toplantının sonucunda ortaya çıkan metin Türkiye sinemasının önemli isimleri tarafından imzalanırken, festivalde yer alan 22 filmin yönetmen ve yapımcıları da, filmlerini festivalden çektiklerini açıkladılar.
Açıklamanın tam metni:
"34. İstanbul Film Festivali kapsamında BAKUR (KUZEY) adlı belgesel filmin bugün gerçekleşmesi gereken ilk gösterimi, Kültür Bakanlığı’nın kayıt-tescil ve eser işletme belgeleri olmayan yerli filmlerin festivalde gösterilemeyeceğini bildirmesi üzerine, festival yönetimi tarafından iptal edilmiştir. Biz aşağıda ismi bulunan sinemacılar, kayıt-tescil ve eser işletme belgelerinin bir sansür aracı olarak filmlerin gösterimlerini engellemek için dayatılmasına karşı çıkıyoruz. Festivallerde gösterilecek yabancı filmlerden istenmeyen bu belgelerin yerli yapımlar için bir zorunluluk haline getirilmesini kabul etmiyoruz. Bunu bir baskı ve sansür olarak nitelendiriyoruz. Ayrıca, haftalar önce Festival’in programı açıklanmış, hatta eser işletme belgesi olmayan bazı yerli filmler sorunsuzca gösterilmiştir. Bu müdahalenin Bakur filminin gösterimine yönelik yapılması, bu sansürün arkasında siyasi bir karar olduğunu da gözler önüne sermiştir. Filmlerimizin özgürce izleyiciyle buluşmasının önündeki bütün engellerin derhal kaldırılmasını talep ediyoruz. Eser sahipleri olarak, eser işletme belgesi olsun olmasın bu belgeyi festivallere ibraz etmeyi reddediyoruz. BAKUR belgeselinin uğradığı sansür kaldırılıp, filmin festival gösterimi özgürce yapılana kadar filmlerimizi İstanbul Film Festivali’nde hiçbir şekilde göstermeyeceğimizi ve bu koşullar altında İstanbul Film Festivali’nin tüm gösterimlerini durdurmasını talep ettiğimizi kamuoyuna duyururuz. Ayrıca, tüm festivalleri, sinema meslek birliklerini, sinema emekçilerini, sinema yazarlarını ve tüm sinemaseverleri sansüre karşı dayanışmaya çağırıyoruz.
Ertuğrul Mavioğlu (Bakur) Ayşe Çetinbaş (Bakur) Koray Kesik (Bakur) Ahmet Bawer Aydemir (Bakur)
Gürcan Keltek (Koloni) Aziz Mullaaziz (Koloni) Fırat Gürgen (Koloni)
Cem Kaya (Motör)
Eytan İpeker (İdil Biret: Bir Harika Çocuğun Portresi)
Erol Karakaya (İs)
Bingöl Elmas (Komşu Komşu Hu)
Gürkan Hacır (Haziran Yangını) Özlem Küskü (Haziran Yangını)
Kazım Öz (Beyaz Çınar)
İhsan Kaçar (Berroj) Ömer Leventoğlu (Berroj)
Zekeriya Aydoğan (Çırılçıplak/Şılfîtazî)
Deniz Yeşil (Yollara Düştük)
Hacı Orman (Homo Politicus)
Metin Kaya (Soluk)
Nadir Öperli (Nefesim Kesilene Kadar) Emel Emine Balcı (Nefesim Kesilene Kadar)
Faruk Hacıhafızoğlu (Kar Korsanları)
Barış Atay (Eksik)
Bilge Elif Turhan (Sarmaşık) Tolga Karaçelik (Sarmaşık)
Caner Erzincan (Yeni Dünya)
Ali Atay (Limonata)
Mehmet Eryılmaz (Misafir)
Murat Düzgünoğlu (Neden Tarkovski Olamıyorum) Osman Özcan (Neden Tarkovski Olamıyorum)
Çiğdem Vitrinel (Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku)
Zeynep Dadak (Ufak Hakikatler)
Pelin Esmer (Ulusal Belgesel Jürisi)
Emel Çelebi (Ulusal Belgesel Jürisi)
Erden Kıral
Nuri Bilge Ceylan
Zeynel Doğan
Özgür Doğan
Reis Çelik
Onur Ünlü
Elif Refiğ
Cem Öztüfekçi
Aynur Özbakır
Nejla Demirci
Necati Sönmez
Erdal Ceviz
İsmail İçen
Can Kılcıoğlu
Nermin Aytekin
Nihan Katipoğlu
Nil Perçinler
Ender Yeşildağ
Aslı Ertürk
Rojda Akbayır
Asena Günal
Eylem Ertürk
Zeynep Güzel
Vuslat Saraçoğlu
Can Candan
Elif Ergezen
Eset Akçılad
Sinan Yusufoğlu
Mustafa Dok
Mehmet Ünal
Çiçek Kahraman
Gizem Bayıksel
Bilge Taş
Esra Özban
Funda Alp
Önder Çakar
Somnur Vardar
Pelin Başaran
Feyha İren
Anna Maria Aslanoğlu
Emre Yeksan
Gökçe İnce
Aslı Özgen Tuncer
Sabahat Gerek
Seher İnan
Seray Şahiner
Enis Köstepen
Emin Alper
Cemil Oğuz
Seren Yüce
Tülin Özen
Tunç Erenkuş
Murat Bayramoğlu
Cihan Aslı Filiz
Özcan Vardar
Belmin Söylemez
Haşmet Topaloğlu
Ali Kemal Çınar
Erhan Odabaş
Ali Aga
Azra Deniz Okyay
Mustafa Ünlü
SİYAD
Siyah Bant
Yeni Film Dergisi
Altyazı Aylık Sinema Dergisi
documentarist İstanbul Belgesel Günleri
Hangi İnsan Hakları Film Festivali
Pembe Hayat Kuir Fest
‘Kuzey / Bakur’ ne hakkında?
‘Bakur’, basın bültenine göre izleyiciyi PKK’ya derinlemesine bir bakışa davet ediyor ve şu sorulara yanıt veriyor: “PKK’nin devlete, adalet ve otoriteye bakışı ne? Günümüze kadar 30 binden fazla mensubunu kaybetmiş olan PKK’nin halkla kurduğu ilişkinin temelleri neye dayanıyor? Kürt hareketi, yıllar içinde kadın hareketini temel alan bir özgürlük mücadelesine nasıl dönüştü ve gündelik hayat, 40 yıldır savaş koşullarında yaşayan gerilla, dört mevsim dağ koşullarıyla nasıl başa çıkıyor?”
Etiketler: Nil Kural ertuğrul mavioğlu çayan demirel kuzey bakur sansür istanbul film festivali iptal