SELAY SARI

 

Zorlu Center PSM'de 18-24 Ocak tarihleri arasında dört temsil olarak sahnelenen 'La Boheme' operası üzerine çıkan tartışma sürüyor. 14 Ocak tarihinde Genç Sesler Platformu adlı Facebook sayfasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuarı, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı ve Haliç Üniversitesi Konservatuarı Opera Bölümü öğrencileri ve mezunları imzasıyla bir metin yayınlandı. Metinde Royal Opera House prodüksiyonuyla sahnelenen operada sahne alacak koronun Masis Aram Gözbek şefliğinde amatör bir koro olması eleştirildi. Ayrıca birçok disiplinde uzun yıllar eğitim alan, operayı profesyonel anlamda icra eden kişilerin mali nedenlerle hiçe sayıldığı vurgulandı. Deneyimli rejisör Yekta Kara da, 12 Ocak tarihinde attığı bir tweette "'La Boheme'de sadece koro hayatında hiç opera söylememiş kişilerden oluşmuyor. Orkestra da amatör. Zorlu'nun yaptığı opera sanatına hakaret!" diyerek temsili eleştirdi.

 

Kültür sanat camiasında büyük yankı uyandıran bu iddiaları, tartışmanın taraflarına sorduk.

 

 

Devlet Operası, prodüksiyonu yarı yolda bıraktı. Şimdi, sanki kendileri projeden uzaklaştırılmış ve işleri gaspedilmiş izleniminini vermekteler. Üstelik bunu, genç ve yetenekli müzisyenleri en acımasız şekilde incitecek şekilde yapıyorlar. Teklifi ilk aldığımda, İDOB orkestrası ve korosuyla çalışılacağı bildirildi. Bir süre sonra, bütçe dahil her konuda anlaşma sağlanmış olmasına rağmen operanın prodüksiyondan tamamen çekildiği bildirildi. Ortadaki dedikodu ve hakaretleri bir tek, Devlet Operası yönetiminin, projeden kendi çekildiği gerçeğini çalışanlarıyla paylaşmamış olmasıyla açıklamak mümkün.

 

Provalara birkaç hafta kala kendimizi orkestra, koro, çocuk korosu, figüran, korepetitör ve üç önemli karakteri oynayacak sanatçılarımızın olmadığı bir durumda bulduk. Devlet Operası ile anlaşmaya varılan bütçe içinde projeyi gerçekleştirmenin yollarını aradık. 'La Boheme'i kurtarmak için, daha önce İtalya'da Puccini operalarını çalmış ve büyük övgü almış Türkiye  Gençlik Filarmoni Orkestrası üyelerinin çoğunlukta olduğu bir orkestrayla yola çıktık. Biri “Orkestra amatör, Zorlu opera sanatına hakaret ediyor” diye tweet atmış. Türkiye’de 'La Boheme' çalacak amatör orkestra olsaydı başka açılardan da farklı olmaz mıydı ülkemizde herşey?

 

 

Devlet Opera ve Balesi en başından beri bu işin içindeydi. Zorlu PSM ve DOB, 'La Boheme' operasını birlikte seçtiler, temsiller ikisinin de programında yer alacaktı. Zorlu Royal Opera prodüksiyonunun, başrollerdeki sanatçıların, opera yönetmeni ve tasarımcılarının, pazarlamanın, sahnenin ve tüm teknik ve prodüksiyon ekibinin masraflarını karşılayacak, İDOB ise orkestra ve koroyu sağlayacaktı. 'La Boheme', mayıs başında bir Zorlu PSM ve İDOB ortak yapımı olarak bildirildi, ancak İDOB sonbahar aylarında operada yer almayacağına karar verdi ve sanatçılarını da rol almamaya yönlendirdi. Sahnedeki ve orkestradaki her sanatçının ücreti verildi, o bakımdan bu operada hiçbir 'amatör' yer almadı. Umarız İDOB bu kararını gözden geçirir ve önümüzdeki yıllarda benzer bir prodüksiyonda bizimle çalışır.

 

Şamil Gökberk - İDOB Genel Müdürü: "Zorlu'yla hiçbir anlaşmamız olmadı"

 

Biz Zorlu’yla bu konuyu eylül ayında görüştük ve birçok bakımdan anlaşamadık. Onların ortaya koyduğu şartlar bizi tatmin etmedi ve anlaşamadığımızı söyledik. Tekrar konuşmak istenirse bu konuşmanın Zorlu’nun üst düzey yönetimiyle olacağını bildirdik. Daha sonra da bize hiçbir dönüş olmadı. Son anda onları ortada bırakmış olmamız söz konusu değil, bu konuşma eylül ayında oldu. O günden bu yana Zorlu’dan bize hiçbir randevu talebi gelmedi. Dolayısıyla ortada hiçbir yazılı, hatta sözlü anlaşmamız yok Zorlu’yla. Mali şartlarda anlaşamadık. Masraflar çıktıktan sonra gişe gelirinin yarı yarıya paylaşılacağı iletildi. Biz de bu masrafları iletmelerini istedik. Maliyet çok yüksek, salonun tamamı satılsa bile biz borçlu çıkıyorduk neredeyse. Sanki anlaşma istenmiyormuş gibi bir hava yaratıldı. Sonradan tercih edilen koro ve orkestra ile ilgili bir fikir belirtmem doğru olmaz.