Gizem Çetimen

 

 

Pera Müzesi'nin yeni sergisi "Zevk Meselesi", önceki gün müzenin Beyoğlu'ndaki binasında sanatseverlerle buluştu. Sergi, aralarında Amerika, Fransa, Çin ve Türkiye'nin de olduğu pek çok ülkeden 13 sanatçı ve kolektifin 'birbirinden renkli' yapıtlarına ev sahipliği yapıyor. Sanatçılar, eserleri aracılığıyla kitsch kavramının günümüz görsel kültürüyle kurduğu yakın ilişkiyi ve beğeninin şekillenmesindeki rolünü sorguluyor. Salgın sebebiyle tüm sosyal mesafe önlemlerinin alındığı müze binasında sergi için önceki gün basın mensuplarına 'yüzyüze' iki aşamalı bir öngösterim yapıldı. Saat 11.00'de başlayan ilk öngösterime Suna ve İnan Kıraç Vakfı Kültür ve Sanat İşletmesi Genel Müdürü M. Özalp Birol, serginin küratörü Ulya Soley ve 15 kişilik bir basın mensubu katıldı.

Serginin açılış konuşmasında M. Özalp Birol, salgına rağmen serginin yapılmasını şöyle özetledi: "'Zevk Meselesi' sergisi, içinde bulunduğumuz salgın sürecinde iyice önplana çıkan dijital ekolojilerin şekillendirdiği bu yeni çağın başlangıcından bizleri kitsch kavramını ve zevkleri yeniden düşünmeye davet ediyor. COVID-19 salgınının zor koşullarında oluşturduğumuz serginin hazırlık sürecinde sanatçıların ve kolektiflerin, onları temsil eden kurumların; sergi küratörü, müze tasarım ekibi ve diğer arkadaşlarımızla yakın iş birliği ve dayanışması gerçekten övgüye değerdi. Bu geniş aile, salgının getirdiği birtakım kısıtlamalara rağmen çoğunluğu çevrimiçi görüşmelerle el ele vererek oldukça zor bir projeyi hayata geçirdi." 

 

 

 

Serginin kataloğuna göre kitsch sözcüğü, endüstri devrimi sonrası Almanya'da ucuz ve popüler resimleri veya eksizleri betimlemek için kullanılıyordu. Zamanla ise çeşitli dillerde çevirisi yapılmaksızın Batı'da kendine yer bulan karmaşık bir kavrama dönüştü. Serginin küratörü Ulya Soley, kitsch sözcüğü için kullanılan sıfatların çoğunun olumsuz olduğunun altını çizerek "Kitsch, bazılarına göre çirkinliği ve bayağılığı kavramsallaştırarak güzelin mertebesine erişiyor, bazılarına göre ise güzelin tanımını sarsarak kendine alan açıyor. Yöntemi ne olursa olsun kitsch, sistemin boşluklarına sızarak izleyiciyi etkilemeyi sürdürüyor" diye belirtti.

 

 

 

Soley, bu sergide "Güzellik ve beğeni kavramları; alt sınıf, üst sınıf, kitle kültürü-yüksek kültür gibi hiyerşilerin olmadığı, daha kapsayıcı bir gelecek için tartışmaya açılabilir mi?" sorusundan yola çıktıklarını vurguluyor. Sergi, çiçeklerin arasında sahne kostümüyle resmedilen bir diva, bazen rengarenk şişelerin içinde bir rüya çorbasına dönüşen sahte parfümler, bazen de farklı coğrafyalarda turşu suyuna atfedilen farklı anlamlar aracılığıyla 'yüksek sanat' ile 'kitle kültürü' arasındaki muğlaklaşan sınırları ele alıyor. Ayrıca Katalogda yer alan metne göre internette sıkça karşımıza çıkan ikonik öğelerle şekillenen görsel dilin sanatla kurduğu ilişkiyle kitsch kavramının bugünkü zengin kullanımlarını araştırmayı hedefliyor. Serginin sanatçları arasında Gülsün Karamustafa "Kaplaniye", "Karpuz Halısı", "Uçuş" ve "Sarmal" adlı eserleriyle, Nick Cave "Drive-by" isimli videosuyla, Bruno Miguel "Yemek Odasındaki Bu İnsanlar" başlıklı heykel yerleştirmesiyle ve Pierre et Gilles "Sihirli Ayna" adlı çalışmalarıyla yer alıyor.

Sergi, 6 Haziran 2021 tarihine kadar ziyaret edilebilir.