SAHA’nın 2025 boyunca çeşitli projelerine yönelik destekleyeceği inisiyatifler, Arazi (Mardin), Fırın (Eskişehir), Hayy Açık Alan (İzmir), Hür Adalar 

(Alanya), Karantina (İzmir), Kırık (İstanbul), Loading (Diyarbakır), Montag Residency (Balıkesir), Poşe Art Space (İstanbul), Selektör Kolektif (Ankara), Tohum Sanat İnisiyatifi (İzmir), Yıkıntılar Arasında Araştırma ve Sanat İnisiyatifi (İstanbul, Hatay, Diyarbakır, Mardin) olarak belirlendi. 

2024’ün Ekim ayında yapılan açık çağrıya gelen başvurular arasından seçilen 12 inisiyatif, derneğin misyon ve faaliyet alanlarına göre önceliklendirilerek onaylandı. SAHA, yıl sonuna dek bu 12 inisiyatife 1.440.000 TL (yaklaşık 40.000 EUR) net ve karşılıksız fonu eşit paylaştırıyor.

2025 Yılında Desteklenen İnisiyatifler Hakkında

Arazi

Arazi, 2016 yılından bu yana Tu¨rkiye’nin Gu¨neydogˆu bo¨lgesine odaklanan farklı meka^nsal o¨lc¸eklerde birlikte c¸alıs¸an sanatc¸ılardan ve aras¸tırmacılardan olus¸an bir kolektiftir. Sanatsal aras¸tırma (artistic research) metodolojilerini temel alarak eles¸tirel mekan pratikleri ic¸inden c¸alıs¸an Arazi sanatc¸ıları ve aras¸tırmacıları; bir aracı (agency) olarak herhangi altyapı o¨lc¸egˆinin nasıl is¸ledigˆini ve bo¨lgeyi yeniden yapılandıran nasıl bir asemblaj (assemblage) olus¸turdugˆunu sorguluyor. Arazi, kolektif aras¸tırmayı dekolonizasyon (so¨mu¨rgesizles¸tirme), destek (care) ve dayanıs¸manın bir bilgi u¨retimi bic¸imi olarak go¨ru¨lmektedir. Ekokırım, go¨c¸, direnis¸ yapıları, dekolonizasyon ve mu¨s¸terek miras gibi kavramlara odaklanan Arazi Kolektifi, c¸apraz-fenomenolojik saha aras¸tırması ve sosyal angajmanlı sanat pratigˆi u¨zerinden hareket ederek speku¨latif gerc¸ekc¸i, kurmaca veya go¨rsel-etnografi gibi farklı yo¨ntem ve mecralarla u¨retim yapmaktadır. Arazi Kolektifi, peysajın, kent mekanının ve sınır bo¨lgelerinin yeniden nasıl u¨retildigˆine dair iktidar, istihrac¸ (extraction), so¨mu¨rge, tu¨ketim ve mu¨lksu¨zles¸tirme bic¸imlerini go¨ru¨nu¨r kılarak so¨ylemsel bir pratik u¨retmeyi amac¸lamaktadır.

Fırın

Eldem Sanat Alanı’nın bir alt bir alt birimi olarak 2019 yılında kurulan Fırın, Eskişehir merkezli disiplinlerarası bir sanat platformudur. Sanatın toplumsal değişim süreçlerindeki katılımcı, işbirlikçi ve dayanışmacı rolünü ön planda tutan platform, bulunduğu kentte bağımsız projelere bir alan sunarak, süreç odaklı üretim ve araştırmaya olanak tanıyan bir yapıyı benimsemekte ve yenilikçi perspektifleri, deneyselliği ve sanatsal özgürlüğü desteklemeyi amaçlamaktadır. Davet ve başvurular aracılığıyla oluşturduğu yıllık programlarında, güncel ekonomik, ekolojik ve toplumsal sorunları ele alan fikir ve alternatif bakış açılarını önceliklendirir.

Hayy Açık Alan

Hayy Open Space, I·zmir’de Kemeraltı’da Piyaleogˆlu Han ic¸inde yer alan, bagˆımsız bir sanat alanıdır. Gu¨ncel sanatı odagˆına alır ve farklı disiplinlerle kolektif du¨s¸u¨nme ve u¨retme pratikleri ic¸inde sergi, performans, ato¨lye c¸alıs¸maları, konus¸ma, okuma, dinleme etkinlikleri du¨zenler. Tu¨ketime degˆil; u¨retime, dinlemeye ve deneyimlemeye alan ac¸mayı amac¸lar. U¨retimini, ku¨ltu¨r ve sanatın merkezi dıs¸ında varsayılan s¸ehirlerde gerc¸ekles¸tiren yaratıcı zihinlerin, kolektiflerin, inisiyatiflerin, u¨retenlerin biraraya geldigˆi bir ortam kurgular. Ku¨ltu¨r sanat alanının farklı disiplinlerinden akto¨rleri bilgi ve birikimlerini paylas¸mak u¨zere biraraya getiren, aracılık eden bir yapısı vardır. Temas kurma, birlikte u¨retme motivasyonu ile hareket eder. Hayy Open Space, sanata ve paylas¸ıma dokunması kos¸ulu ile her disipline ac¸ıktır.

Hür Adalar

Hu¨r Adalar misafir sanatc¸ı programı farklı disiplinlerden sanatc¸ıları bir araya getiren kars¸ılas¸malar sunar. Program ismini global ekonomi okyanusu ic¸inde ekonomik olarak “hu¨r adalar” kurma hayalinden almıs¸tır. Halikarnas Balıkc¸ısı Azra Erhat’a yazdıgˆı bir mektupta, kendisi ic¸in Akdenizlilik ve Akdeniz uygarlıgˆını temsil eden, Ege Adaları ve koms¸usu anakaralardan olus¸an, Ars¸ipel’den bahsederken “Hu¨r Adalar” der. Programın bulundugˆu yer Ars¸ipel’in dogˆusunda kalan Alanya’dadır. Hu¨r Adalar, sanatc¸ılardan bitmis¸ is¸ u¨retmelerinden ziyade daha o¨nce fırsat ya da alan bulamadıkları s¸eyleri denemelerini, kritigˆe ihtiyac¸ duydukları ve henu¨z bir is¸e do¨nu¨s¸memis¸ s¸eyleri paylas¸malarını destekler. Hala ku¨c¸u¨k o¨lc¸ekli tarımın bir o¨lc¸u¨de mu¨mku¨n oldugˆu Alanya’nın en genis¸ pazar yeri olan Cuma Pazarı’nın ortasında yer alan Hu¨r Adalar programı gıdaya aracısız ulas¸mayı imkanını o¨nemser. Hu¨r Adalar, sanatc¸ılara alıs¸kın oldukları bagˆlamın biraz dıs¸ında, ortak bir yas¸am ve c¸alıs¸ma alanını paylas¸tıkları bu ato¨lye-evde sanatsal aras¸tırma ve yayıncılıgˆa odaklanarak (ama bunlarla kendini kısıtlamadan) bir alan ac¸mayı amac¸lar.

Karantina

2019 yılında kurulduktan sonra kentsel bellegˆi odagˆa alan gu¨ncel sanat projeleri u¨reten KARANTI·NA kolektifi, 2022’den bu yana somut olmayan ku¨ltu¨rel miras ve ekoloji temelinde kentsel / kırsal su hafızasına odaklanan, disiplinler arası programlar u¨retiyor. Seride yer alan her program sergiyle sonuc¸lanırken, geriye bir yayın bırakıyor.

KIRIK

KIRIK Tu¨rkiye ve benzer cogˆrafyalarda arada kalan konu, kis¸i ve topluluklar ic¸in aras¸tırma odaklı, katılımcı ve eles¸tirel bir inisiyatiftir. KIRIK kelimesini garip ve egˆreti olanı, kuir, renk nu¨ansı, fay kırıgˆı gibi anlamları kapsadıgˆı ve kucakladıgˆı ic¸in kendimize isim olarak sec¸tik. KIRIK ilk senesinde dayanıs¸manın radikal anlamlarına odaklanan bir konus¸ma serisi du¨zenledi. 2022 yılında ekolojik kriz, so¨mu¨rgecilik ve siyasi s¸iddet ile suc¸, soykırım ve hesap verebilirlik konularının karmas¸ık yapısına odaklanan filmlerden olus¸an go¨sterim programları ve konus¸malar gerc¸ekles¸tirdi. 2023-2024 yılında LGBTI·+ sanatc¸ıların is¸lerinden ve kuir u¨retimlerden olus¸an go¨sterim programının yanı sıra farklı danıs¸manların destekleriyle ku¨ltu¨rel kamplas¸ma ve ku¨ltu¨r savas¸ları u¨zerine bir bulus¸ma/konus¸ma serisi du¨zenledi.

Loading

Güncel sanatın içinde kendi tavrıyla var olacağı bir oluşum başlatmak isteğiyle yola çıkan Loading Bağımsız Sanat Mekânı yerleşik bir yapının parçası olmak yerine, var olan sanat ortamından beslenen aynı zamanda kendi söylemini geliştirip bu ortama yeni bir görüş alanı sunan bağımsız bir yapı olarak 2017 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Loading, çalışmalarını üretmek, deneyimlemek, sergilemek, tartışmak ve kendi süreçlerini kolektif olarak şekillendirmek isteyen sanatçılara yönelik açık bir mekandır. Bu bağlamda, yaratıcı alanlarda, ticari kaygılara ve kısıtlamalara bağlı kalmaksızın, atölyeler, sanatçı ve küratör söyleşileri, video ve film gösterimleri, sergiler ve mekansal deneyler üzerinden diyaloğu ve etkileşimi destekleyen, katılımcı ve süreç odaklı çalışmayı destekle ve uluslararası sanat kurumlarıyla işbirliğine açık bir sanat politikasına önem vermektedir. 

Montag Residency

Montag Residency, Balıkesir Go¨nen'de bagˆımsız sanatc¸ılar ve ku¨ltu¨r c¸alıs¸anları tarafından yu¨ru¨tu¨len, ku¨ltu¨r-sanat alanında topluluk olus¸turma temelli c¸alıs¸an bir kar amacı gu¨tmeyen bir inisiyatifidir. C¸agˆdas¸ sanat ile yerel ku¨ltu¨ru¨ bulus¸turan, proje tabanlı ve is¸birlikc¸i bir platform olarak sanatc¸ılara, ku¨rato¨rlere, sanat yazarlarına ve sanat inisiyatiflerine u¨retim, konaklama, sergileme alanı sagˆlamaktadır. Katılımcılar, davet veya tematik ac¸ık c¸agˆrılar aracılıgˆıyla sec¸ilir ve projelerine odaklanmaları ic¸in gerekli zaman ve imka^nlar sunulur. Montag, Go¨nen-I·stanbul ve uluslararası agˆlarını kullanarak sosyal katılımcı sanat pratiklerini o¨gˆrenmeyi ve uygulamayı hedefleyen projeler gelis¸tirir. Bulundugˆu bo¨lgenin ku¨ltu¨r mirasıyla, yerel zanaatc¸ılarıyla, ekolojisi ve ku¨ltu¨ru¨yle ilgilenir ve bu konularda projeler gelis¸tirmek ister. Yerel yo¨netimler, ku¨ltu¨r profesyonelleri ve sanat inisiyatifleri, yerel topluluklar ile is¸birligˆi yaparak sanatc¸ıların u¨retim su¨rec¸lerine destek verir.

Poşe Art Space

Pos¸e, 2018 yılı baharında iki sanatc¸ının kendi inisiyatifleriyle I·stanbul’daki mekanlarında kurdukları bagˆımsız ve ka^r amacı gu¨tmeyen bir olus¸umdur. Ortaya c¸ıkmasında harekete gec¸me ve bir araya gelme arzusu yatmaktadır. Farklı deneyim, disiplin, u¨retim ve du¨s¸u¨nme bic¸imlerinin birbiriyle konus¸tugˆu fiziksel ve du¨s¸u¨nsel bir yerdir. Deneyip yanılmaktan c¸ekinmez, deneyim aktarımının gu¨cu¨ne inanır ve u¨retim su¨rec¸lerinin ortaya c¸ıkan is¸ler kadar o¨nemli oldugˆunu savunur. Kısa do¨nemli sergiler ve etkinlikler ile uzun vadeli aras¸tırmalar da yapmaktadır.

Selektör Kolektif

Selekto¨r, 23 Kasım 2022’de Ankara’da bir grup sanatc¸ının biraradalıgˆıyla olus¸mus¸ bir insiyatiftir. Olus¸umu bu¨nyesindeki sanatc¸ıların sanat alanında kendilerini konumlandırdıkları ve kars¸ılarında konumlandıklarının yeri ile ilgilidir. Bu¨nyesinde bic¸im dili ve sanat pratigˆi farklılıgˆıyla ortak bir direnc¸ noktasında hareket eden sanatc¸ıları barındırmaktadır. Direnc¸ noktası sanatc¸ı olarak hayatla ve sanatla kurdugˆu iki bagˆın kesis¸imi ve kesis¸tigˆi yerlerdeki denk gelis¸lerin yarattıgˆı ortak var olmalardır. Bu var olmaların etrafında dolanarak kolektif bilinci farklı go¨rme bic¸imleriyle ins¸a etmis¸ ve etmeye devam etmektedir. Bu devamlılık bu¨nyesinde barındırdıgˆı, olus¸umunu ve kendiligˆini ins¸a etmis¸ ve yo¨netmis¸ sanatc¸ılarının bir aradalıgˆını sunmaktadır. Sanat du¨nyası ic¸inde Selekto¨r’u¨n var olus¸u ise ic¸inde bulundugˆu alanda kapladıgˆı hacimle, aynı konuma sahip koms¸uları ve o konuma gelecek olan arkadas¸ları ic¸in bir uyarı niteligˆi tas¸ımaktadır.

Tohum Sanat İnisiyatifi

Urla, Gu¨zelbahc¸e, Seferihisar, C¸es¸me ve Karaburun’u ic¸ine alan, I·zmir’in en batısındaki Yarımada’da yas¸ayan farklı disiplinlerden bir grup sanatc¸ı, ku¨rato¨r, tasarımcı ve aras¸tırmacı tarafından 2019 yılında kurulan inisiyatif, Urla’da hayata gec¸irilen bagˆımsız ilk sanat inisiyatifi olma o¨zelligˆiyle; bulundugˆu cogˆrafyanın dogˆal ve ku¨ltu¨rel mirasına, kent hafızasına, tarihine ve sosyolojisine odaklanır. I·s¸birlikc¸i, katılımcı, aras¸tırmaya ve belgelemeye dayalı; farklı disiplinlerin bir aradalıgˆından beslenen yo¨ntemler benimseyerek, ku¨ltu¨r ve c¸agˆdas¸ sanat alanlarında c¸alıs¸malar su¨rdu¨ru¨r.

Yıkıntılar Arasında Araştırma ve Sanat İnisiyatifi

Yıkıntılar Arasında Aras¸tırma ve Sanat I·nisiyatifi, c¸es¸itli alanlardan gelen sanatc¸ı, akademisyen ve aras¸tırmacıların bir araya geldigˆi bir topluluktur. Yıkıntıyı, her s¸eyin yok edildigˆi bir enkaz, moloz yıgˆını olarak degˆil, izin silinmesine ragˆmen ha^la^ meka^na tutunmaya devam eden ve varlıgˆını su¨rdu¨ren bir iz, tarihin bir kalıntısı olarak ele alır. Yıkımı sosyal, politik ve c¸evresel boyutlarıyla yeniden du¨s¸u¨nmeye ac¸arken, bu su¨rec¸lerin toplumsal bellek, kimlik ve meka^n ilis¸kileri u¨zerindeki etkilerini sorgular. Bu bagˆlamda program; katılımcı sanat ato¨lyeleri ve so¨yles¸i serileri aracılıgˆıyla yıkımın zamansal, meka^nsal ve c¸evresel etkilerini c¸ok yo¨nlu¨ bir bic¸imde inceleme fırsatı sunarken, sanatc¸ılar, akademisyenler ve aras¸tırmacılar arasında da bir agˆ olus¸masını sagˆlar.