Çağdaş Ertuna

En son Beyoğlu’nda Hope Alkazar’da devam eden Alkazar Rüyası ile konuşmuştuk Refik Anadol’u. “İstanbul'un köklü geçmişe sahip mekânlarından biri olan eski Alkazar Sineması rüya görseydi, bu rüya neleri içerirdi?” diye yola çıktı Refik Anadol ve 150 Türk filmini izleyerek geliştirdiği algoritmayla bir eser oluşturdu.

Bu projeye Alkazar Rüyası ismini verdi.

Şimdi ise Refik Anadol, Open Sea’de yayınlanan “Machine HallucinationsNature Dreams: AI Data Sculpture 2021 1/1” adlı eserinin 300.69420 ETH’e, yaklaşık 1.2 milyon dolara mabu isimli koleksiyonere satılmasıyla gündemde. Bu satış ile dünyanın en önemli NFT satışları arasına da girmeyi başardı Refik Anadol.

“Machine Hallucinations Nature Dreams: AI Data Sculpture 2021 1/1” eserini alan koleksiyoner, eserle beraber sanatçının imzalı 3 boyutlu fiziksel bir sertifika, enstalasyonun kaynak yedek dosyaları ve özel bir yazılım içeren bir bilgisayarı da satın almış oldu.

Eseri satın alan Mabu’nun Open Sea profilinde koleksiyonunda 400’den fazla eser yer alıyor.

Cüzdanda CryptoPunks, Meebits ve Beeple: Everydays - The 2020 Collection’dan Infected #77/123 yer alıyor.

Malum, pandemi döneminde kripto sanata ilgi arttı, hatta sanat bir para birimine dönüştü.

“Çok şanslı bir şekilde bundan bir sene önce davet aldım kripto sanat grubuna. Dolayısıyla, ilk dönem üretenlerindenim. Önümüzdeki günlerde de büyük ölçekli 5-6 online NFT sergim olacak. Dünyayı değiştirecek bir durum. Onun da öncülerinden biri oldum” demişti daha önce Dolapdere’de Pilevneli Gallery’de “Makine Hatıraları: Uzay” adlı sergisinin açılışında Refik Anadol.

Son günlerdeki gelişmelerin çok da sürpriz olmadığını da söylemişti: “Eğer pandemi olmasaydı kripto sanat olmazdı. Dolayısıyla pandeminin getirdiği bir reaksiyon. İnsanlar dijital dünyanın varlığını anladığı için ciddi bir üretim ve tüketim yöntemi bulmaları çok da sürpriz değil. Kripto sanat aslında 2018’den beri var. Sadece pandemi döneminde ilgi arttı ve değere dönüştü.” Hiç süphesiz bunda Beeple’ın “Everyday” adlı dijital eserinin ya da New York Times’ın deyişiyle “jpg dosyası”nın 11 Mart’ta Christie’s müzayede evi tarafından açık artırmayla 69 milyon dolara satılmasının da etkisi çok.

Oysa kripto sanat piyasasında bu satışı “69 milyon dolarlık bir pazarlama balonu” olarak değerlendirenler de oldu.

Çünkü aslında Christie’s gibi geleneksel bir müzayede evini kripto sanat piyasası kabul etmiyor; sanatçıyla koleksiyonerin arasına girdiği ve eski kaldığı için.

Daha sonra Sotheby’s de Christie’s’in ardından Türk dijital sanatçı Pak ile NFT piyasasına girdi.

Oysa kripto sanat piyasasında Christie’s’in yaptığı satışta NFT’nin tüm özelliklerinin karşılanmadığı düşünülüyor; bu da çok teknik detaylarla ayrı bir yazı konusu.

Bir de sanatı son cephe olarak görenler var tabii, gerçek ve sanal hayat savaşında.

İşte şimdi onu da alıyorlar elimizden aslında.

Giderek kendimizi daha çok sanal dünyada güven içinde hissediyoruz; tabii bunda gerçek dünyada doğal afetlerden pandemilere dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkelerin de ne kadar çaresiz kaldığını görmemizin etkisi çok.

Madem gerçek hayatta sonsuz paranız da olsa istediklerinizi yapmak için sonsuz engel çıkabiliyor karşınıza, o zaman sanal hayatta kendi ideal dünyanızı yaratmak mümkün.

İşte artık sanat da resmen bunlar arasına katıldı, hatta daha da ileri giderek artık sanat NFT’ler ile bir para birimi haline geldi.

Bir jpg dosyasına milyon dolarlar rahatlıkla veriliyor, çünkü insan gerçek dünyayla sanal dünya arasında ne kadar bocalarsa bocalasın değişmiyor.

Sanal dünyada kendini ne kadar daha fazla güvende ve daha iyi hissetse de, aslında her şeyin en özelini, en eşi benzeri olmayanını istiyor.

Bu arada hatırlatalım, Refik Anadol, eşi Efsun Erkılıç ile birlikte yarın akşam Türkiye saatiyle 21.00’de Instagram’dan canlı yayın yaparak NFT ile ilgili merak edilenleri yanıtlayacak. Kaçırmamakta fayda var.