Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, yurtdışından Türkiye'ye iade edilebilecek eserler hakkında konuştuYASEMİN BAY - SOFYA

Türkiye, yurtdışına kaçırılmak istenen ama Bulgaristan sınır kapısında yakalanan tarihi eserleri geri almaya başladı. Bulgaristan ile Türkiye arasındaki ikili anlaşmalar sonucunda sağlanan bu işbirliği çerçevesinde Salı günü Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Sofya’da 20 eseri geri aldı. Bu 20 eserin iade edilmesinin hemen ardından Günay ile konuştuk…

Bulgaristan’dan iade edilen eserler hakkında neler söylersiniz?

2000’li yıllardan bu yana Bulgaristan’da takip ettiğimiz, bize iade edilmesi gereken 500’ün üzerinde eser var. Önemli bir kısmının bize ait olduğu da kabul edilmiş durumda. Bugün onlardan 20 örnek aldık. Bunlar temsili aslında. Arkasını ben getireceğim demişti Bulgar kültür bakanı. Yakın bir gelecekte geri kalanlarının da önemli bir kısmını alacağız. Bugün Bulgaristan’dan aldığımız eserler önemli bir eser külliyatının parçası olduğu için mühim. Ama görsel açıdan çok önem taşımıyor. Fakat tabii ki özgün eserler.

Önümüzdeki günlerde Türkiye’ye iade edilecek önemli eserler var mı?

Şu anda açıklamak istemiyorum. Ama yılbaşına kadar büyük sürprizlerimiz olacak. Dünyada bazı takiplerimiz var ki çok daha fazla ses getirecek Türkiye’de.

Sizin kişisel olarak "keşke Türkiye’ye getirebilseydim" dediğiniz eser hangisi?

Elimden gelse Bergama sunağını geri getiririm ama şu anda dünya mevzuatına göre bu imkansız. Dünyanın müzelerine dağılmış pek çok eserin her biri beni heyecanlandırır. Ama Louvre’daki İznik çinisi panosuna takılmış durumdayım.

Son zamanların en çok konuşulan projelerinden biri Taksim’i Yayalaştırma Projesi. Siz bu projeye nasıl yaklaşıyorsunuz?

Taksim’i Yayalaştırma Projesini ben destekliyorum. Türkiye'nin büyük bir meydana ihtiyacı var. Meydan fakiri, yeşil alan fakiri başka bir ülke yok. İstanbul büyük bir metropol, devasa bir şehir. Beyoğlu gibi yerleşim merkezinin girişinde kocaman bir meydan yapma şansımız var. Dolmabahçe tarafından bakınca kara delikler halinde gözükmeyen alt geçitler yapılırsa, estetik de gözetilerek yapılırsa bu proje doğrudur. Yayaların da rahat ulaşacağı bir Taksim yayalaştırma projesi bana doğru geliyor.

Peki büyük tartışma yaratan Topçu Kışlası’nın yeniden inşası konusunda ne düşünüyorsunuz?

Topçu Kışlası konusunda tereddüt içindeyim. Çünkü o yapı tarihi İstanbul’un bir yapısı değil; eklektik bir yapı. Kirkor Balyan’ın bir denemesi üstelik. Osmanlı mimarisiyle ilgisi olmayan Rus, Hint mimarisi denemesi. İstanbul’un hiçbir yerindeki binalara uymuyor. Öte yandan şimdi o alanda yetmiş yıllık ağaçlar var. İstanbul’da aradığımız şey bizim yeşil alan. İstanbul’da inşa edeceğimiz yeni bir bina kışla mı olmalıdır? İhya etmemiz gereken başka tarihi binalar var. Bir mimari denemeyi mi yeniden ihya edeceğiz biz? Üstelik meydanı küçülteceğiz, yeşili yok etmek pahasına o yapıdan kültür merkezi çıkmaz. O binadan dükkanlar, büfeler, derslikler, atölyeler çıkabilir; bir ticari yoğunlaşma olacak, kültürel yoğunlaşmadan daha fazla. Dışı fotoğraflara benzetilecek artık içi yapanların yaratıcılığına kalmış? Yapılmasa daha iyi olur diye düşünüyorum.