Yazan:Bertolt Brecht, Çeviren:Yılmaz Onay, Yöneten:Yunus Emre Bozdoğan, Koreograf:Cihan Yöntem, Müzik tasarımı:Oktay Köseoğlu, Dekor-Işık tasarımı:Cem Yılmazer, Kostüm tasarımı:Rabia Kip, Grafik tasarımı: Özge Aysel Güler, Yönetmen Yardımcıları:Ebru Emre, Zeynep Çelik Küreş, Oynayanlar: Adem Mülazım, Ayşe Gülerman, Barış Ayas, Batuhan Pamukçu, Gökhan Kum, İbrahim Ersoylu, Melisa İclal Gürmen, Mert Tiryaki, Mesut Özsoy, Oğulcan Arman Uslu, Oğuzhan Aya, Pınar Hande Kaplan, Zeynep Çelik Küreş.

 

Tiyatro mevsiminin sonuna yaklaştığımız şu günlerde Bursa’dan gelen Nilüfer Kent Tiyatrosu topluluğu gerçek bir sanat şöleni sundu bizlere. “III.Reich’ın Korku ve Sefaleti”ni Bursa’da izleme olanağı olmayan seyirciler ekibe teşekkür borçlular. Neyse ki bu oyun önümüzdeki sezon da hem Bursa’da devam edecek hem de İstanbul başta olmak üzere çeşitli şehirlere düzenlenen turnelerde izlenilebilecek.

 

 

Brecht’in ve epik/diyalektik tiyatronun bu önemli yapıtı, bilindiği üzere Nazi Almanya’sındaki III.Reich dönemini anlatan “Arturo Ui’nin Önlenebilir Yükselişi” adlı oyununun ve o sürecin bir devamı niteliğindedir. Brecht, 1934 yılından başlayarak aldığı notları derleyip epizot epizot yazmaya başladığı oyunu Heinrich Heine'nin “Almanya. Bir Kış Masalı” adlı eserinden esinlenerek, “Almanya. Bir Dehşet Masalı” olarak adlandırmak istiyordu. 1938 yılında ismin “Bir Almanya Resmi Geçidi” olmasını düşündü. Sonuçta oyunun adının Balzac'ın eseri “Dalkavukların İhtişamı ve Sefaleti”  (Glanz und Elend der  Kurtisanen) gibi olmasına karar verdi ve “III.Reich’ın Korku ve Sefaleti”  (Furcht und Elend des Dritten Reiches) adını verdi. Oyunun sekiz sahnesi 21 Mayıs 1938’de Paris'te “Üçüncü Reich'dan Resimler” adıyla oynandı. Amerika'da ilk oynanışı: 7 Haziran 1945’te gerçekleşti. Henry Schnitzler'in yorumladığı 17 sahnelik çalışma Birleşmiş Milletler kuruluş kongresinde gösterildi. Türkiye'deki ilk kez 1971/72 sezonunda Ankara Sanat Tiyatrosu'nda “Hitler Rejimi'nin Korku ve Sefaleti” adıyla sahnelendi.

Kısa bir şiirle başlayan oyun, farklı epizotlarda özetle Nazi Almanya'sındaki günlük yaşamdan kesitler aktarıyor. Örneğin “Adalet İşleyişi” sahnesinde yargıç, bir davada kendisinden beklenenin ne olduğunu söylenmediği için, ne yapacağını şaşırıyor. “Muhbir” epizotunda düzene karşı biraz eleştirel konuştukları için, oğullarının kendilerini ihbar etmesinden korkan anne ve babanın korkuları anlatılıyor. Brecht parça parça anlarla korkuyu ve sefaleti anlamamızı sağlıyor. 

 

 

Çeşitli ödenekli ve özel tiyatrolarda Emmanuel Robles, Juan Mayorga, Jaroslav Hasek,  Bertolt Brecht, Peter Shaffer,  Ken Kesey, Roland Topor gibi yazarların yapıtlarını sahneleyerek bu alandaki yetkinliğini kanıtlamış olan yönetmen Yunus Emre Bozdoğan’ın bu oyunu yorumlarken de büyük özenle çalıştığı anlaşılıyor. Bozdoğan, oyunda bir kuyumcuyu soyan üç SS görevlisinin milli heyecana kapılmış gençler diye tanımlandığı dava dosyası üzerinde çalışan yargıcın ellerini kollarını Hitlervari jestlerle hareket ettirerek göze sokmadan ince çıkışlar yapıyor.