Milliyet Sanat
Milliyet Sanat »Yazarlar » Özge Yılmaz | Kalıplara sığmayan belgeselci: Chris Marker

Kalıplara sığmayan belgeselci: Chris Marker

14 Şubat 2013 - 11:02 | "Modernlik? Fransa ve Türkiye'den Manzaralar" sergisinde yer alan "Zapping Zone - Proposals for an Imaginary Television / Zaplama Bölgesi - Hayali Bir Televizyon İçin Öneriler"den bir görüntü.
“Modernlik? Fransa ve Türkiye’den Manzaralar” sergisinde de yer alan Chris Marker’ın devrim niteliğindeki belgeselleri 17 Şubat’a dek İstanbul Modern Sinema’daİstanbul Modern’de 16 Mayıs’a dek devam edecek olan “Modernlik? Fransa ve Türkiye’den Manzaralar” sergisi, Fransa ve Türkiye’den sanatçıların yapıtlarıyla, modernleşmenin günümüz sanatına olan etkilerini araştırıyor. Çelenk Bafra ve Levent Çalıkoğlu’nun küratörlüğünde hazırlanan sergi başlı başına ayrı bir yazının konusu. Bu yazı ise, “Modernlik? Fransa ve Türkiye’den Manzaralar”da “Zapping Zone - Proposals for an Imaginary Television” (Zaplama Bölgesi - Hayali Bir Televizyon İçin Öneriler) adlı yerleştirmesiyle yer alan Chris Marker’a değinecek. Tarkovski’nin "Stalker"ındaki Zone’un (Bölge) kaotik yapısına paralel bir yerleştirme olan “Zapping Zone - Proposals for an Imaginary Television”da, 1967-1992 yılları arasında üretilen medyalar yer alıyor. Farklı dönemler ve coğrafyalardan güçlü imgelerin bir resmî geçidi olan “Zapping Zone”, Marker’ın görsel anlatım dilinin çeşitliliği ve zenginliğinin en başarılı örneklerinden biri. “Zapping Zone”da da olduğu gibi, Marker’ın yerleştirmeleri, CD-ROM’lar, bilgisayarlar, ses kayıtları, video parçaları ve fotoğraflarla örülmüş görsel ve işitsel ağlardan oluşuyor. Bu ağlar, izleyicinin içine girip kendini imgeye teslim ettiği (belki de imgenin izleyiciyi boyunduruğu altına aldığı) yapılar olarak da okunabilir.

"Sans soleil / Güneşsiz", programa ismini veren "Les statues meurent aussi / Heykeller de Ölür", "La jetée / Dalgakıran" ve "Les chats perchés / Sırıtan Kediler", İstanbul Modern'in Chris Marker programında yer alıyor.


12 Temmuz 2012’de kaybettiğimiz Marker, belgesel yönetmeni kimliğiyle de ardında yenilikçi, deneysel ve özgün bir külliyat bıraktı. Sanatçı, “Zapping Zone - Proposals for an Imaginary Television”ın yanı sıra 17 Şubat’a dek sürecek film programıyla da İstanbul Modern’e konuk oluyor. Fransız Kültür Merkezi işbirliğiyle düzenlenen “Heykeller de Ölür” başlıklı programın son üç gösterim günündeyiz. 14 Şubat Perşembe,16 Şubat Cuma ve 17 Şubat Cumartesi, Marker’ın filmlerini İstanbul Modern Sinema’da izlemek için son günler. Chris Marker, belgeseli kalıpların içine hapsetmekten bıkmayan belgesel yönetmenleri başta olmak üzere sinema ve görsel sanatlarla ilgilenen herkesin izlemesi gereken başyapıtlara imza atmış bir isim. Bu başyapıtlardan "La Jetée" (Dalgakıran), "Sans Soleil" (Güneşsiz), Alain Resnais’yle birlikte yönettiği "Les Statues Meurent Aussi" (Heykeller de Ölür) bu başyapıtlardan sadece birkaçı. Kısacası “Heykeller de Ölür”, Marker’la daha önce tanışmamış olanların ve de hem “Zapping Zone”u görmek hem de filmlerini tekrar izlemek isteyenlerin ihmal etmemesi gereken bir program.

Marker'ın siyasi olayları odağına alan belgeselleri "A bientôt, j'espere / Görüşmek Üzere" ve "La sixieme face de Pentagone / Pentagon'un Altıncı Yüzü" de programda gösteriliyor.


Gösterim tarihleri:

14 Şubat Perşembe

13.00 Görüşmek Ümidiyle & Madem ki Mümkün...
15.00 Son Bolşevik
17.00 Andrei Arsenevitch'in Bir Günü
18.00 2084 &Pentagon'un Altıncı Yüzü & Elçilik
19.00 Heykeller de Ölür & Sırıtan Kediler

16 Şubat Cumartesi

13.00 Görüşmek Ümidiyle & Madem ki Mümkün...
15.00 Dalgakıran & Güneşsiz
17.00 '52 Olimpiyatları

17 Şubat Pazar

13.00 Havanın Dibi Kırmızıdır 1. Bölüm
15.00 Havanın Dibi Kırmızıdır 2. Bölüm
17.00 2084 & Pentagon'un Altıncı Yüzü & Elçilik