15 Kasım 2012 - 07:11SPOT’un gerçekleştirdiği ”Başarılı Sanat Koleksiyonerliği: Çin Modeli” seminerinde Çin Güncel Sanatı’nı Karen Smith, Defne Ayas ve Uli Sigg’den dinledikGeçtiğimiz hafta, SPOT’un American Express sponsorluğuyla gerçekleştirdiği “Başarılı Sanat Koleksiyonerliği: Çin Modeli” başlıklı seminerinde sanat tarihçisi ve Çin sanatı uzmanı Karen Smith, Hollanda’nın önemli güncel sanat merkezi Witte de With’in direktörü / küratörü, Prens Claus Vakfı’nın 2007-2010 yılları arasındaki Asya temsilcisi ve Şangay’daki Arthub Asya Kültür Vakfı’nın eş yöneticisi Defne Ayas ve dünyanın ilk ve en ünlü Çin Güncel Sanatı koleksiyonerlerinden Uli Sigg’i dinlemek için bir araya geldik.

Karen Smith, Çin Kültür Devrimi’nden günümüze uzanan bir eksende Çin’in sanata bakışını, geleneksel tekniklerin çağdaş sanata entegrasyonu, sansür, kültür-sanat politikaları ve öncü sanatçılar üzerinden giderek özetledi. Smith’in altını çizdiği bir konu da Çin’de bir iki gün, belki bir hafta kalıp yazılan yazıların, yapılan araştırmaların yüzeysel olmaktan kurtulamayacağıydı. 1992 yılından beri Pekin’de yaşayan Karen Smith’e göre son yıllarda herkesin üzerine konuşmayı, yazmayı sevdiği Çin Çağdaş Sanatı, ülkenin dinamiklerini bilmeden, Çin’de yeteri kadar vakit geçirmeden yeterli derinlikte incelenebilecek bir konu değil.

Smith’ten sonra söz alan Defne Ayas ise Şangay’da epey vakit geçirmiş bir küratör. Ayas, konuşmasında ağırlıkla 2000’li yıllara odaklanarak kendi Arthub Asya Kültür Vakfı ve Performa deneyimleri üzerinden Çin güncel sanatını anlattı. Defne Ayas’ın konuşmasında Çin ve Türkiye / Osmanlı örneklerini birlikte sunması, sanat dünyasının bu iki önemli ülkesinin benzerliklerini fark etmemizi sağladı.

Henüz kimsenin Çin çağdaş sanatından bahsetmediği dönemlerde Çin sanatı toplamaya başlayan koleksiyoner Uli Sigg ise konuşmasını koleksiyonu üzerinden giderek gerçekleştirdi. Kültür Devrimi’nden günümüze en önemli Çinli sanatçıların eserlerini içeren Çin Güncel Sanatı koleksiyonunu 2017 yılında Hong Kong’da açılacak olan M+ müzesine bağışlayan Sigg, bu bağışı gerçekleştirmek için epey uğraşmış. Sigg’e göre Çin’de bir şeyi bağışlıyorsanız o şeyin yeterince iyi olmadığı ya da bu bağıştan bir çıkarınız olduğu düşünülüyor.

Çin Güncel Sanatı’nın pek çok farklı açıdan ele alındığı seminerden bazı detaylar ise şöyle:

*Defne Ayas’a göre, eskiden sanatçı ya da sanat tarihçisi olmak isteyen gençler ailelerinin engeliyle karşılaşıyorlardı. Bugünse, aileler sanat eğitimi almak isteyen gençleri teşvik ediyor çünkü sanattan para kazanılabildiğini anladılar.

*Yine Defne Ayas, devlet sansürünün, çok farklı alanlarda devreye girebildiğini söylüyor. Sansür, estetik ya da siyasi sebeplerle olabiliyor. Bu iş öyle bir boyutta ki, Feng Mengbo gibi bir güncel sanatçının video oyunlarındaki avatar kadınların göğüs uçlarının rengine dahi karışabiliyor resmi otoriteler.

*2000’li yıllarda popülerleşmeye başlayan Çin Güncel Sanatı, gittikçe artan fiyatlarıyla tüm dünyanın ilgisini toplamış ve 2011 yılında rekor meblalara ulaşmıştı. 2012 yılına geldiğimizde ise bu yükseliş durdu ve ortada “Çin Güncel Sanatı bir balon muydu” sorusu kaldı. Uli Sigg, Çin Güncel sanatını daha sağlıklı analiz edebilmek için “Çin balonu”nun patlaması gerektiğini söylüyor.

*Defne Ayas’ın dikkat çektiği gibi, büyük bir kentsel dönüşüm sürecinden geçen Çin’de en büyük sektörlerden biri de inşaat. İnşaat ve emlak şirketleri, bankalarla birlikte sanatın en büyük destekçileri. Benzer bir dönüşüm sürecinden geçen ve devcileyin bir inşaata dönüşen Türkiye’de de inşaat sektörünün sanata el atması ne yazık ki çok uzak değil.