01 Mayıs 2013 - 11:05Ünlü İngiliz romancı, şair ve sanat eleştirmeni John Berger, siyasi fikirleri ile sanatını birbirinden ayırmayan bir yazar: "“Küresel iktidar bu kara cahillerin hissiz ellerinde daha ne kadar kalacak?”
Deneme, inceleme, roman, öykü gibi farklı türlerde başarılı yapıtlara imza atan John Berger, ülkemiz okurlarının da sevdiği yazarlardan.

Her yazdığı ilgiyle karşılanan, yapıtlarında daha çok, çağın temel sorunlarına ve bunların neden olduğu felaketlere değinen Berger, birçok siyasal soruna ve sanatçıya ilişkin düşüncelerini dile getirdiği “Kıymetini Bil Herşeyin” adlı kitabında, okura alışılmadık bakışlar, yaklaşımlar sunar, insan olmanın değerlerini anımsatırken Nâzım Hikmet’in şiirlerinde iz sürer ve ona şöyle seslenir:

“Sana içinde bulunduğumuz dönem hakkında bir şeyler sormak istiyorum. Tarihte gerçekleşmekte olduğuna ya da gerçekleşeceğine inandığın şeylerin çoğu hayal oldu. Senin düşlediğin sosyalizmin hiçbir yerde kurulduğu yok. Şirket kapitalizmi, yükselen muhalefete rağmen, engel tanımadan ilerliyor ve Dünya Ticaret Merkezi’nin ikiz kuleleri yıkıldı. Aşırı kalabalıklaşan dünyamız her geçen yıl daha da yoksullaşıyor. Dino’yla birlikte gördüğünüz mavi gök nerede bugün?”

Bugün yeryüzünün acılar içinde yaşamasını, akıl almaz bir durum olarak gören yazar, şimdiye kadar misli görülmemiş en zalim bir kaosun içinde bulunduğumuzu söyler ve bunun nedenini gezegenimizde aşırı güçlenen ve saldırganlaşan tüketim ideolojisinde arar. Günümüz dünyasının modern yoksulluğun bir başka türünü yaşadığını, umutsuzluğun ihanete uğramışlık duygusundan kaynaklanan bir his olduğunu, umutsuzluğun yarattığı boşluğu kederin doldurduğunu vurgular.

Berger, Irak Savaşı’na bambaşka açılardan yaklaşarak ele alır. “Tarihte benzeri görülmemiş üstünlükteki silahlarıyla galipler, kazanmaya yazgılı galipler, sanki korkmuş gibiydiler,” diyen yazar, Yeni Dünya Düzeni’nin liderlerinin korku ile nikahlı olduğunu öne sürer. Ona göre, Birleşmiş Milletler’e meydan okuyarak başlatılan savaşın başlıca amacı, ABD çıkarlarına boyun eğmeyip direnen herhangi bir liderin, ulusun, topluluğun ya da halkın başına neler gelebileceğini göstermektir.

Halk kitlelerinin henüz ortaya atılmamış sorulara verilecek cevapları, duvarları aşan direnme yetenekleri olduğunu belirten yazar, bu dünyada adalete özlem duyulmadıkça mutluluk da yoktur der ve şunları ekler:

“Mutluluk peşinden koşulacak bir şey değildir, tesadüfi bir karşılaşmadır. Ne ki, çoğu karşılaşmaların bir devamı vardır; bir vaat içerir. Mutluluk rastlantısaldır, devamı olmaz. Her şey bir anda olur.”

John Berger, sonuna dek sorgulayan, eleştiren bir siyasi bakışla kaleme aldığı yazılarında halkların kaderini değiştiren politik oyunlara, yalana, adaletsizliğe, şiddete, savaşa, teröre, kedere açıkça meydan okur ve sorar: “Küresel iktidar bu kara cahillerin hissiz ellerinde daha ne kadar kalacak?”