Milliyet Sanat
Milliyet Sanat »Yazarlar » Orhan Tüleylioğlu | Aziz Nesin nasıl pasaport aldı?

Aziz Nesin nasıl pasaport aldı?

10 Ekim 2012 - 07:10
Aziz Nesin'in yurtdışına çıkması uzun süre engellenmişti.Pasaport başvuruları sonuçsuz kalıyor, türlü bahanelerle bu isteği reddediliyordu
Aziz Nesin, 80’li yılların başında bir edebiyat dergisinin yaptığı ankete şu yanıtı verir:

"Son zamanlarda gülemez olmuştum, iyi ki bu soruyu sordunuz da beni güldürdünüz. Sağolun. Tatilde ne okurmuşum, ne okuyacakmışım, başkalarına ne okumalarını salık verirmişim? Ay, ne güldüm… Ben bütün yaşamımda tatil nedir, bilmedim ki…"

O sıralarda 66 yaşında olan Aziz Nesin, o yaşına değin 66 saat bile tatil yapmadığını söyler. Ardından yaşamı boyunca yaptığı tek tatili anımsar, iki hafta süren zorunlu bir tatildir bu:

"Şu çok ünlü 12 Mart’tan birkaç zaman sonra, evde konuklarımız varken geceyarısından sonraki bir saatte, telefonla ertesi sabah tutuklanacağım haberini almıştım. Hiçbir neden yoktu tutuklanmam için… Benimki de laf işte; sanki tutuklanmak için ille de bir neden gerekirmiş gibi… Neyse, geceyarısından sonra dışarı çıktım ne yapacağımı bilmeden… Sabaha karşı aklıma geldi ki, Ören’de benim bir yazlık evim var. O zamana dek o yazlık evi görmemiştim. Gittim oraya…"

Aziz Nesin yazlık evde boş durmaz; iki çocuk kitabı yazar. Bununla da yetinmez, ileriki yıllarda yayımlayacağı birçok kitabının ilk notlarını orada alır.

Aziz Nesin, yazarlığının ilk yıllarında, Sabahattin Ali ve Rıfat Ilgaz ile birlikte çıkardıkları “Marko Paşa” adlı dergi ile iktidarın rahatını kaçırmış, daha o yıllarda polis baskısıyla karşılaşmış, Sabahattin Ali ile birlikte yoktan nedenlerle tutuklanmaya başlamıştı.

Aziz Nesin, 1946 yılında “Nereye Gidiyoruz?” başlığını taşıyan yazısı nedeniyle on ay ağır hapis ve üç ay on gün de Bursa’ya sürgün cezası aldı. 1950 yılında “Azizname” adlı kitabı nedeniyle tutuklanan yazar, 1950 yılı içinde bir kez daha yargıç karşısına çıkacaktı. Bu kez suçu büyüktü: Politzer’in “Marksist Felsefe Dersleri” adlı kitabının önsözünün bir bölümünü Türkçeye çevirmiş ve yayınlamıştı. Yargılama sonucunda bir yıl dört ay hapse mahkum oldu.

Aziz Nesin iki yüzden fazla takma adla gazete ve dergilerde yazılar yazdı. Dünyaca tanınan güçlü bir gülmece yazarı oldu. Tüm yaşamı yazı masasıyla matbaalar arasında geçti.
Aziz Nesin'in yurtdışına çıkması da uzun süre engellenmişti.
Pasaport başvuruları sonuçsuz kalıyor, türlü bahanelerle bu isteği reddediliyordu. Bir gün Hacca gideceklerle birlikte başvurdu ve 24 saat sonra pasaportunu aldı. Ama sevinci fazla sürmeyecekti. Hacı adaylarından olmadığı, Aziz Nesin olduğu kısa sürede fark edildi ve pasaportu geri alındı…