İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından bu yıl 19. kez düzenlenen İstanbul Tiyatro Festivali 9 Mayıs’ta başlıyor. Yerli yabancı prodüksiyonların yer aldığı festival 5 Haziran’a kadar devam edecek. Yıllardır büyük bir özveri ve başarıyla festival direktörlüğünü yürüten Dikmen Gürün yerine Leman Yılmaz görevi üstleniyor bu yıl. Polonya-Türkiye ilişkilerinin 600.yıldönümü nedeniyle Polonya Tiyatrosu’ndan örneklerin dışında çok sayıda heyecan uyandıran yapım var kuşkusuz.

İlk olarak geçtiğimiz festivalde farklı, çağdaş, “Hamlet” rejisiyle yer alan ve seyircisini bir kez daha kendine hayran bırakan Thomas Ostermeier’in oyunu kaçırılmaması gerekenler listesinde yer alıyor. Schaubühne Berlin, bu defa Henrik Ibsen'in sarsıcı yapıtı “Bir Halk Düşmanı” ile İstanbul'da.Oyunun uyarlaması, Ibsen'i çevre ve finans krizlerinin modern dünyasına başarıyla taşıyor. Oyunun güncel ve mizah dolu yorumu, güçlü finaliyle de seyircisini etkileyecek deniyor.

Bir Halk Düşmanı Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde . 27-28-29 Mayıs’ta.

Grzegorz Jarzyna'nın yönettiği "Ne Yaptıysak Nafile". Fotoğraf: Ali Güler

2014 yılının Polonya-Türkiye ilişkilerinin tesisinin 600. yıldönümü olması nedeniyle  Polonyalı yönetmen Grzegorz Jarzyna’ın yönettiği Dorota Maslowska metni olan “Ne Yaptıysak Nafile” dikkat çekiyor. Reklamların, dergi ve günlük gazetelerin yalan dolu dilinden yola çıkarak oluşturduğu metin dünyanın korkunç gerçeğine dönüşüyor. Seyirci tam da bu duruma kahkahalar atarken, başka bir gerçeklikle yüzleşiyor. Oyunda günümüz Türkiye’siyle de paralellikler bulabilmek mümkün gibi görünüyor.

Ne Yaptıysak Nafile 9-10 Mayıs tarihlerinde Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde.

Bir başka Polonya Tiyatrosu örneği, “Nosferatu” yu, Grzegorz Jaryzna, Bram Stoker’ın Dracula romanından esinlenilerek yazmış ve yönetmiş. Oyun, popüler kültür ikonuna dönüşen Dracula’yı tiyatro sahnesine taşıyor. 13 yaş sınırının olduğu oyun festivalin en dikkat çeken yapımlarından.

Nosferatu 13-14 Mayıs tarihlerinde Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde.

Müziklerini ünlü müzisyen Goran Bregoviç’in yaptığı Baltık Dans Tiyatrosu yapımı “Bir Yaz Gecesi Rüyası” festivalin görsel gücü ve dinamizmi yüksek yapımlarından. Dans tiyatrosu sevenler için farklı bir deneyim olacağı kesin.

Bir Yaz Gecesi Rüyası Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde 31 Mayıs’ta saat 18.00 ve 20.30’ da.

Yerli yapımlar içerisinde Heiner Müller’in “Hamlet Makinesi” dikkat çekiyor. Yazıldığı 1977 yılından itibaren pek çok kez sahnelenen eseri bu kez tecrübeli yönetmen Ayşe Emel Mesci sahneye taşımış. 9 sayfalık monolog metnin 40 kişiyle sahnelendiği oyunun başrolünde Hakan Meriçliler var. Diktatörlerin yıkımı, kadına yönelik şiddet baskı ve devrim gibi temaları içeren “Hamlet Makinesi” bir kez daha izlenir.

Hamlet Makinesi 10-11-12 Mayıs Üsküdar Tekel Sahne’de.

"İmparatorluk Kuranlar yahut Şümürz". Fotoğraf: Ali Güler

Bir diğer merak ettiğim yapım Hayal Perdesi adıyla yeni bir oluşum olarak festivale katılan tecrübeli oyuncuların yer aldığı “İmparatorluk Kuranlar Yahut Şümürz” oyunu. Boris Vian’ın yazdığı oyunu Şehir Tiyatrolarında başarılı projelere imza atan Aleksandar Popovski yönetmiş. Korkularıyla yüzleşmekten korkup evlerinin üst katlarına kaçan insanların duygu durumlarına yer verilen oyunda Reha Özcan, Şebnem Köstem, Selin İşcan, Sevil Akı gibi önemli isimler yer alıyor.

İmparatorluk Kuranlar Yahut Şümürz Şişli Blackout Sahnesi’nde 11-12 Mayıs’ta.

Kral (Soytarım) Lear'ın oyuncu kadrosunda Sezin Akbaşoğulları, Umut Kurt, Güven Kıraç, Berkay Ateş, Demet Evgar ve Okan Yalabık yer alıyor.

Altıdan Sonra Tiyatro ve Pangar Tiyatro ortak yapımı olan “Kral (Soytarım) Lear” Shakespeare metnini Yiğit Sertdemir uyarlamış ve yönetmiş. Farklı bir bakış açısıyla Kral Lear’de yer alan ve sonra kaybolan soytarının hikayesine Tomris İncer, Güven Kıraç, Berkay Ateş, Demet Evgar, Okan Yalabık, Sezin Akbaşoğulları, Umut Kurt eşlik ediyor.

Kral (Soytarım) Lear 15-16 Mayıs’ta Üsküdar Tekel Sahne’de.

Anton Çehov ve Aleksei Sergeyevich Suvorin’in ortak metni “Tatyana”yı Biriken Kolektif sahneye taşıyor. 1881'de sahnede intihar eden oyuncu Evlalia Kadmina'dan esinlenilerek yazılan bir intihar eyleminin izlerinin sürüldüğü oyunda Defne Halman, Fırat Çelik, Meral Çetinkaya gibi oyuncular yer alıyor.

Tatyana 18-19 Mayıs’ta Üsküdar Stüdyo Sahne’de.

Propeller Dance Company'nin "Yanlışlıklar Komedyası".

Festivalin ikinci “Bir Yaz Gecesi Rüyası” Shakespeare’ı memleketi İngiltere’den izlemek isteyenlerin kaçırmayacağı bir oyun. Maske kullanımı, animasyon, her türlü klasik ve modern projeksiyon, her yaşa hitap eden müzik türlerini kullanan yönetmen  Edward Hall farklı bir deneyim yaşamak isteyenler için fırsat.

Bir Yaz Gecesi Rüyası  Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde 20-22-24 Mayıs’ta.

"Göl Kıyısı".

Yenilikçi Shakespeare uyarlamalarıyla uluslararası bir üne sahip olan Propeller Tiyatrosu  yönetmen Edvard Hall ikinci rejisi “Yanlışlıklar Komedyası” ile festivalde. Yanlış anlamalar üzerine kurulu, eğlenceli, akıl dolu bu eseri farklı bir yorumla izlemek keyifli bir deneyim olabilir.

Yanlışlıklar Komedyası  Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde 21-23 Mayıs’ta.

Talimhane Tiyatrosu yapımı “Göl Kıyısı” oyununu Theresa Rebeck yazmış, Mehmet Ergen yönetmiş. Amerikalı ödüllü yazar Theresa Rebeck’in sinematografik izler taşıyan metnini Mehmet Ergen’in sahneye nasıl taşıdığı merak edenler biletlerini hazırlasınlar. Ayrıca oyunda tiyatro sahnesinde görmeye pek alışık olmadığımız Meltem Cumbul da yer alıyor.

Göl Kıyısı 24-25 Mayıs’ta Şişli Blackout Sahnesi’nde.

Romanlarını okumuş olanlar bilir ki Marcel Proust ve Orhan Pamuk  üslup bakımından birbirinden çok uzak sayılmayacak edebiyatçılardır. Bu iki önemli yazarın romanlarından uyarlanan “Proust-Pamuk- Bellek” isimli yapım Krzysztof Garbaczewski ve Emre Koyuncuoğlu imzasını taşıyor. Bellek sorunsalı yaşayan post modern toplumlar/toplumumuz için iyi bir seçim olabilir.

Proust-Pamuk- Bellek  3-4 Haziran Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde.

Son olarak Şahika Tekand tarafından ilk kez 1994'te kaleme alınmış, yine Şahika Tekand tarafından geliştirilen performatif sahneleme ve oyunculuk yönteminin ilk özgün oyunu sayılan “Gergedanlaşma” Studio Oyuncuları topluluğunun kuruluşunun 25. yılı dolayısıyla yeniden sahnede. “Gergedanlaşma 2.014” adıyla yeniden ele alınarak, güncellenmiş eğlenceli, yüksek ritimli bir çağdaş komedi olarak seyirci karşısına çıkıyor, bize de izlemek düşüyor.

Gergedanlaşma 2.014 Üsküdar Tekel Sahne’de 4-5 Haziran’da.