Milliyet Sanat
Milliyet Sanat »Yazarlar » Eser Rüzgar | Bir bellek tazeleme: "Sivas 93"

Bir bellek tazeleme: "Sivas 93"

27 Ocak 2013 - 07:01
Özellikle belleği zayıf, unutmaya meyilli toplumlarda yaşanan olumsuzlukları hatırlamanın ne denli mühim olduğunu düşünürsek Genco Erkal’ın "Sivas 93" ile devam ettirdiği sanat anlayışına hak vermemek elde değil
Hiçbir şey eyleme geçen cehalet kadar korkutucu olamaz.
Johann Wolfgang von Goethe

Yıllardır politik tiyatronun en önemli temsilcisi olan Genco Erkal, sanatçı sorumluluğu taşıdığını her fırsatta gösteren büyük bir usta. O, tıpkı Tanzimat Dönemi aydınları gibi sanatını toplumu aydınlatmak, bilgilendirmek, kör gözlere yol göstermek için kullanan sanatçılardan. Tanzimat sanatçıları vatan toprağından sürülmüşlerdi, Erkal da yıllarını geçirdiği Muammer Karaca Tiyatrosu’ndan çıkarıldı. O da bir bakıma sürgünde artık.

Özellikle belleği zayıf, unutmaya meyilli toplumlarda yaşanan olumsuzlukları hatırlamanın ne denli mühim olduğunu düşünürsek Genco Erkal’ın sanat anlayışına hak vermemek elde değil. Dostlar Tiyatrosu “Sivas 93”ü ilk kez 2008 yılında sahneledi. 205 temsil veren oyun, şimdiye kadar 90 bin kişi tarafından izlenerek rekor sayılabilecek önemli bir seyirci kitlesine ulaştı.

2 Temmuz 1993 tarihinde, Pir Sultan Abdal’ı anma kültür etkinlikleri için Sivas’ta bulunan ve kaldıkları Madımak Oteli’nin kundaklanması sonucu aydın, yazar, sanatçı 33 kişi yanarak ya da dumandan boğularak can verdi. Bu acı gerçeğini yaşayan bir toplumuz ne yazık ki. 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düşen dava da bu acı gerçeği bir utanca dönüştürdü.

Genco Erkal’ın yazıp yönettiği oyunda; yakın dönem siyasi tarihimizin en sarsıcı olaylarından biri olan Madımak Oteli’nde yaşananlar, yaşananların sonrası, mahkeme süreci, dönemin önemli isimlerinin olay hakkındaki yorumları yer alıyor. İHA’dan alınan video görüntüleriyle desteklenen belge-oyun; aslında bildiğimizi düşündüğümüz Sivas katliamının, bilmediğimiz, göz ardı ettiğimiz, göz ardı ettirilen ne kadar çok gizli kalmış tarafı olduğunu fark ettiriyor izleyenlere.



Baştan sona tamamen gerçeklerden oluşan belge-oyunda örtbas edilen gerçeklerle yüzleşiyoruz. Örneğin; olaydan sonra Aziz Nesin’in halkı kışkırtmasından bahsediliyor da asıl kışkırtmanın yerel gazetelerde ve katliamdan iki gün önce dağıtılan bildirilerde olduğundan kimse bahsetmiyor. Polisin gözaltına aldıklarını bir arka sokakta salıverdiğine veya “Üzerimizde üniforma olmasaydı biz de size katılırdık” demiş olmasına kimse değinmiyor. Refah Partili Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu’ nun sanki olacakları bilirmişcesine kalabalığa “Şunların ruhuna el fatiha” dediğini bilmek ne düşündürür size? Emniyet güçlerinin, sis bombası ve tazyikli su kullanmadığını, ama otele yaklaşık 5 ton taş atıldığını; olay sonrası DGM’nin “olayda örgüt yok, tahrik var” şeklinde açıklama yaptığını biliyorduk da unutmuş muyduk? Milletvekili ve sonra da Adalet Bakanı olan Şevket Kazan’ın sanık avukatı olduğunu bilmek şaşırtır mı sizleri? Dönemin başbakanı Tansu Çiller’ in sanki ölenler vatandaşlarımız değilmiş gibi “Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir” demiş olmasını hangi mantık kabul edebilir? Yine dönemin Ana Muhalefet Lideri Mesut Yılmaz’ ın "Bu işi bu kadar abartmayın, bu ülkede bir futbol maçında bile bu kadar çok insan ölüyor.” demiş olmasını aklınız alabilir mi? Ne kadar acıdır ki şu anda Madımak Oteli’nde bırakın bir anıt bulunmasını, bir et lokantası olduğunu ve insanların pişmiş et yediklerini bilmek içinizi sızlatır mı?

Şimdi tam 20.yılında Genco Erkal Sivas’ta yaşananları unutmuyor, unutturmuyor. Oyunu güncellenmiş hâliyle yeniden sahneye taşıyor. Oyunun müzikleri Fazıl Say’a ait. Erkal’a sahnede Meral Çetinkaya, Yiğit Tuncay, Saliha Şirvan Akan, Cansu Fırıncı ve Cem Sürgit eşlik ediyor.



Belleği taze tutmanın en etkili yoludur sanat. Zira oyunda kullanılan şiirlerden birinde değerli şair Ataol Behramoğlu, o acı günü edebiyat aracılığıyla her okuyuşumuzda hatırlatıyor bize.

Kucaklıyor beni Metin Altıok
“Aldırma” diyor gülerek
Yaşamak görevdir bu yangın yerinde
Yaşamak, insan kalarak


“Sivas 93” 28 Ocak Pazartesi Kadıköy Halk Eğitim Merkezi, 29 Ocak Salı Kozzy Kozyatağı Alışveriş ve Kültür Merkezi’nde.