Genç Türkiye Cumhuriyeti, yeni komşusu Sovyetler Birliği’nin komünizmi yayma çabalarına karşılık, komünizmi en zararlı akımların başına koydu; böylece komünist olarak tanınan isimler daima devletin takibi altında oldular.  Nâzım Hikmet de bu anlayışın hedefi haline gelen isimlerin başındaydı.

Nâzım Hikmet, komünist olarak tanındığı günden ölümüne kadar devletin takibi altındaydı;  sadece o değil, yakın çevresi, annesi, akrabaları, arkadaşları, hatta bebek yaştaki oğlu Mehmet de.

Her dönemin sakıncalısı sayılan Nâzım Hikmet’e yönelik takip, Cumhuriyet’in ilk yıllarında başladı, Milli Şef döneminde de,  çok partili hayata geçiş sürecinde de devam etti. Özgürlük vaadiyle iktidara gelen Demokrat Parti de Nâzım’ın peşini bırakmadı, hatta baskıcı yönetimi sona erdirme iddiasıyla darbe yapan 27 Mayıs yönetimi de Nâzım takibini bırakmadı.  Öyle ki şair öldükten sonra bile yakınları hâlâ takip ediliyordu.

Nâzım Hikmet hakkında bugüne kadar pek çok kitap yazıldı, çoğunluğunda iddianamelere ve dava tutanaklarına yer verildi, ancak hiçbirinde “komonist” Nâzım’ın takibine ilişkin belgeler yoktu.

30 yıllık gazeteci Tolga Şardan, tamamı devlet kayıtlarında yer alan ve şimdiye kadar hiç yayımlanmamış belgelerin bir kısmına ulaştı ve Nâzım’ın nasıl adım adım izlendiğini anlatan Komonist Masasındaki Nazım Hikmet kitabınıyazdı.  

Kitapta yer alan belgeler, Nâzım’ın temsil ettiği anlayışın devlet tarafından nasıl algılandığını göstermesi bakımından tarihi nitelikte.

Ailesinin, oğlunun nasıl izlendiği, Türkiye’den kaçtıktan sonra oğlu Mehmet’in yurtdışına çıkışının nasıl engellendiği, Nâzım’ın dostlarının, evlerinin nasıl gözetim altında tutulduğu belgelerde açık biçimde yer alıyor.

Kitapta,  Türkiye siyasi hareketine damgasını vurmuş pek çok isim de yer alıyor:  Vâlâ Nureddin, Şevket Süreyya Aydemir, Aka Gündüz, Zeki Baştımar, Doktor Hikmet Kıvılcımlı, Kemal Tahir, Mihri Belli, Vedat Türkali, Orhan Kemal, Zekeriya Sertel…