Profilo Şirketler Topluluğu Başkanı Jak Kamhi'nin 88 yıllık yaşam öyküsünün yer aldığı kitapta, ünlü işadamının doğumundan mucit amcasının icatlarına, Barrack Obama, Hillary Clinton, Jacques Chirac, Şimon Peres gibi liderlerle yakın ilişkisine kadar pek çok ayrıntı yer alıyor."Gördüklerin Yaşadıklarım"
Jak V. Kamhi
Remzi Kitabevi
Fiyatı: 25 TL
ANI

Jak Kamhi’nin Remzi Kitabevi’nden çıkan “Gördüklerim Yaşadıklarım” adlı kitabını su içer gibi okudum. Bir roman kadar akıcı... Yahudi gelenekleri, kültürü ve Türkiye Yahudileri hakkında verdiği bilgiler kuru ansiklopedik malumat yığını değil, son derece canlı, hayatın içinden...
Dahası Yahudilerin büyük özelliklerinden biri olan girişimcilik kültürünü, sanki Sombart’ı, Weber’i okuyormuş gibi, Jak Kamhi’nin başarılı hayat hikayesinde yakından görüyorsunuz. Kitabın bana büyük zevk ve heyecan veren bir tarafı da Kamhi’nin vatanperverliği. Bu konuda da tıpkı iş hayatı gibi bitmez bir enerjiye sahip.Bu kitabı işadamları, mühendisler, işletmeciler, diplomatlar, politikacılar, tarihçiler, sosyologlar ve bu dallardaki öğrenciler muhakkak okumalıdır.

Bir Türk Yahudisi

Kamhi, İspanya’dan II. Bayezid döneminde Türkiye’ye gelen köklü, gelenekli bir Musevi ailenin çocuğu. “Sofraya en az 12 kişinin oturduğu geniş aile”de, 1925 yılında İstanbul Tepebaşı’nda dünyaya geliyor. Dedesi Miralay Op. Dr. Bahar Kamhi, Kosova’da Kolordu Başhekimi, sonra Gülhane Başhekimi... Baba Hayim Kamhi, anne Sultana Kamhi; ikisi de iyi eğitimli... Baba, tabii iş adamı. Jak “Doğduğu evde kütüphane bulunan şanslı” bir çocuk, Fransız Konsolosluğu’nun kütüphanesinin de müdavimi...

Bir “Jak Kamhi” yetişmesi için her şey hazır: Türkçenin yanında evde Ladino ve Fransızca eğitim, sonra İngilizce ve mühendislik eğitimi ardından iş hayatı...

İlk ticari tecrübesi, mahalle bakkalı İzzet Özilhan’dan (ünlü Özilhan’lar) çikolata ödülü almak için müşteri araması. Jak Kamhi büyük, başarılı bir işadamı ve fabrikatör olduktan sonra oğlu Hayati Vili, Amerika’da mühendislik okuyup Türkiye’de işini kurmaya geldi. Baba Kamhi’nin oğluna tek katkısı ise, 10 bin dolar kredi vermesi!

Osmanlı’nın çöküşündeki en önemli birkaç faktörden birinin ticari zihniyet yokluğu olduğunu bildiğim için, Jak Kamhi’nin bu sayfalarını, hele de Profilo’yu kurup ihracat yapmasını bir şiir gibi okudum.

Lobi çalışmaları

Jak Kamhi sadece dünyaya açık, iyi eğitimli ve başarılı bir işadamı değil, aynı zamanda bir bakıma fahri diplomat. Yıl 1974, Ecevit’in Kıbrıs Barış Harekatı, Türkiye’de Amerikan silah ambargosu. Başbakan Ecevit Jak Kamhi’den rica ediyor, bir grup iş adamıyla Amerika’ya gidip Türkiye lehine lobi yapmasını. Netice başarı.

Yıl 1990, Başbakan Özal. Türkiye, Ermeni Soykırım Tasarısı’nın ABD Kongresi'nde kabulünü önlemeye çalışıyor. Başkakan Özal’ın rica ettiği isim yine Kamhi... Kurduğu 500. Yıl Vakfı ile seferber oluyor, bazı Türk işadamlarının katılımıyla Amerika’da Yahudi lobisini seferber ediyor. Netice, yine başarı. AB sorunları, lobi ihtiyacı; yine Jak Kamhi seferber.

Bir gün, Jak Kamhi ve TÜSİAD heyeti, Mitterand’ın adamı eski Dışişleri Bakanı Cheysson’la görüşüyor. Cheysson AB’nin katılıklarını anlatmak için, “Bıyığınızı kesmenizi bile isteyebilir,” diyor. Buna içerleyen Kamhi, Türkiye’ye müzakere tarihi verildiğinde bir kutlama duygusuyla bıyığını kesiyor. Netice yine başarı.

Kamhi’nin Türkiye lehine dünya diplomasi koridorlarındaki bu başarılı çalışmalarını büyük bir heyecanla okudum. Hele de Yahudiler'in Türkiye’ye geliş hikayesini dünyaya tanıtmak için 500. Yıl Vakfı'nın kurulması ve çalışmaları başlıbaşına bir başarı destanıdır.

Jak Bey’i ilk defa Turgut Özal ağabeyimden duymuştum, övgüyle bahsetmişti. İş hayatında ve uluslararası ilişkilerde başarılarını gördükçe Turgut Bey haklıymış diye düşündüm hep. Bu kitabı okuyunca Jak Kamhi’ye saygım ve vatandaş olarak şükranım bir kat daha arttı.