Milliyet Sanat
Milliyet Sanat »Milliyet Kitap » » Latin Amerika’nın kızgın boğası
Nisan 2025

Latin Amerika’nın kızgın boğası

Latin Amerika edebiyatının asi kalemi, fikirleriyle tartışma yaratan, cümleleriyle tarih yazan bir isimdi Mario Vargas Llosa. Özgürlük tutkusu ve entelektüel meydan okuyuşuyla sadece bir yazar değil, bir çağın tanığıydı.
HÜLYA AVTAN
 
Bu ay 89 yaşında hayata veda eden Nobel ödüllü Mario Vargas Llosa, bizzat kendini “Yolunu çizen bir muhafazakâr, sık sık tartışma yaratan bir siyasi düşünür ve kişisel deneyimlerini ülkesinin sınırlarının ötesine taşıyan bir romancı,” olarak tanımlar. Çağının büyülü gerçekçiliğine ise her zaman mesafeli duruşuyla bilinir.
 
Peru’nun ele avuca sığmaz, başına buyruk ve öfkeli romancısı Vargas Llosa 13 Nisan 2025 Pazar günü, 89 yaşında hayatını kaybetti. Latin Amerika’nın bireysel özgürlük mücadelesini sert gerçekçilikle, yer yer mizahi bir maceracılıkla harmanlayan edebiyatını ve doğrularına olan sarsılmaz inancını ardında bıraktı. Nobel Ödüllü yazar, Peru’daki yozlaşma, ahlaki çöküş ve baskının hâkim olduğu ortamları argo ve yakıcı bir dille tasvir ettiği eserleriyle tanındı. Her ne kadar 1960’larda Gabriel García Márquez ve Julio Cortázar gibi isimlerle birlikte Latin Amerika’nın edebi anlamda ‘patlama kuşağı’nın içinde yer alsa da farklı politik görüşleri nedeniyle sıkça eleştirildi ve siyasete doğrudan dahil oldu.
 
BOLİVYA’DA GEÇEN ÇOCUKLUK
 
Vargas Llosa, 1936’da Peru’nun Arequipa kentinde, orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Ancak aristokrat bir soyadına sahipti. Anne ve babası, o henüz bebekken ayrıldı; annesi ona babasının öldüğünü söyledi. Çocukluğunu annesiyle birlikte Bolivya’da geçirdi. Peru’ya dönüşlerinde, 10 yaşındayken babasıyla tanıştı. Babasının otoriter tavırları nedeniyle Lima’daki askeri akademiye gönderildi. Daha sonra Lima Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı. Burada kısa öyküler yazmaya başladı ve gazetecilik yaparak edebiyat kariyerinin temellerini attı.
 
Yazının tamamını Milliyet Kitap ekinde bulabilirsiniz...