SELAY SARI

 

Fransız Yeni Dalgası akımını başlatan isimlerden Fransız yönetmen ve sinema eleştirmeni Jacques Rivette, dün 87 yaşında hayata gözlerini yumdu. Rivette son yıllarında Alzheimer hastalığıyla mücadele ediyordu.

 

1 Mart 1928 yılında Fransa'nın kuzeyindeki Rouen şehrinde doğan Rivette, ilk kısa filmini 20 yaşında çektikten sonra Paris'e taşındı. Fransız Sinemateki'ndeki film gösterimlerinde François Truffaut, Jean-Luc Godard ve Eric Rohmer ile tanıştı. Fransa ve dünya sineması için yeni bir akıma yol açacak bu grubun lideri, kendine güvenen, iddialı tavırlarıyla Rivette idi. Godard, Rivette'in ne kadar etkileyici olabildiğini şöyle anlatmıştı: "Ben bir filmi çok beğenirdim ama Rivette 'Film kötü' dediği anda onla aynı fikirde olurdum. Sanki sinemanın gerçeklerine özel erişimi vardı."

 

 

Rivette, Yeni Dalga'nın temellerinden sinema dergisi Cahiers du cinema'ya 1953 yılında yazmaya başladı. Howard Hawks, John Ford ve Fritz Lang gibi ABD'de çalışan yönetmenlerin filmlerini özellikle beğeniyordu. En iyi arkadaşı Truffaut'nun deyişiyle 'Aramızda film çekmesi muhtemel tek kişi' olan yönetmen, ilk uzun metrajı 'Paris nous appartient'i çekmeye diğerlerinden önce başlasa da, filmi ancak ilk filmleriyle ünlenen Chabrol ve Truffaut'nun desteğiyle tamamlayabildi. Film eleştirmenler tarafından beğenilse de gişe başarısı elde edemedi.

 

 

'Paris'ten sonra yönetmenliğe ara veren ve Cahiers du cinema'nın editörü olan Rivette, Anna Karina'nın başrolünde olduğu ikinci filmi 'La religieuse'ü 1966'da çekti, filmin sansüre uğraması Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle tarafından bile eleştirildi. 1971'de 12 saat 40 dakikalık uzunluğuyla ünlü 'Out 1'i çekti. Kariyerinin en beğenilen filmlerinden 'Celine et Julie vont en bateau'yu (1974) çektikten bir sene sonra, bir film setinde sinir krizi geçirdi ve '80'li yılların başına kadar sinemadan uzak kaldı.

 

 

Rivette'in tekrar boy göstermesi, 1991 tarihli 'La belle noiseuse / Fındıkkıran' ile oldu. Jane Birkin, Emmanuelle Beart ve Michel Piccoli'nin rol aldıkları film Cannes Film Festivali'nde Jüri Büyük Ödülü aldı. Yönetmenin son filmi, başrolünde yine Jane Birkin'in olduğu 2009 tarihli '36 vues du Pic Saint Loup' oldu. Rivette'in ölümüyle, adı Fransız Yeni Dalgası ile anılan yönetmenlerden hâlâ hayatta olan iki kişi kaldı: Jean-Luc Godard ve Agnès Varda.