SELAY SARI

 

İngiltere'nin en büyük kültürel ihracat kalemi William Shakespeare'in 451. doğum yıldönümü, Türkiye'ye bir 'Hamlet' patlaması olarak yansıdı. Geçen ay sahnelenip çok beğenilen 'Tiger Lillies Perform Hamlet' vardı, bu ay Benedict Cumberbatch'in başrolünde olduğu 'Hamlet'in canlı kaydını izleyeceğiz. Ancak bu iki 'Hamlet'e göre daha iddiasız görünmekle birlikte çok daha ilginç bir hikayeye sahip olan bir gösteri, 10 ve 11 Kasım tarihlerinde Zorlu PSM Drama Sahnesi'ne konuk olacak. Drama Sahnesi, Shakespeare'in oyunlarını ilk kez sahnelediği, bir anlamda yuvası Globe Tiyatrosu'nun 'Globe to Globe Hamlet'ine ev sahipliği yapacak.

 

'Globe to Globe Hamlet'in özelliği, dünya üzerindeki tüm ülkelerde 'Hamlet'i sahneleme iddiası. Türkiye, Dominic Doomgroole'un yönetmenliğini üstlendiği oyunun 157. durağı. Geçen yıl nisan ayında kendi sahnelerinde prömiyerini yaptıkları oyunu sayısız ülkede sahneleyen ekibin yönetmeni Doomgroole ve Hamlet rolünü üstlenen iki aktörden Ladi Emeruwa ile turneyi ve oyunu konuştuk.

 

 

 

2012'de Londra Olimpiyatları'na Kültür Olimpiyatları da eşlik ediyordu. Globe Tiyatrosu bu olimpiyatlar çerçevesinde Globe to Globe adında çok büyük çaplı bir festivale ev sahipliği yaptı. Altı hafta boyunca otuz yedi ülkeden otuz yedi kumpanya, Maori dilinden Mandarin'e, Japonca'dan Sudan'ın güneyinde konuşulan Juba Arapçası'na kadar uzanan bir dil yelpazesinde Shakespeare'in tüm eserlerini sahnelediler. Dünyanın her ülkesinde 'Hamlet' sahneleme fikri de buradan çıktı.

 

 

Ekip rolleri karışık oynuyor. İki Hamlet, üç Ofelya, üç Gertrude'umuz var örneğin. Böylece hiçbir gösterinin aynı olmamasını da başarıyoruz. Bu durum onları uyanık tutuyor ve oyunun bir anlamda 'bayatlamaması'nı sağlıyor.

 

 

Evet, Pasifik'teki ve Afrika'nın bazı bölgelerindeki birçok seyirci kitlesi daha önce 'Hamlet'i izlememişti, birçoğunun Shakespeare'den haberi de yoktu. Bu yüzden hikayemizi anlatmak ve onların, daha önce hiç Shakespeare ile tanışmamış olan kişilerin tepkilerini görmek müthiş bir deneyim oldu. Bazı ülkelerde oranın yerlileri de kendi kültürlerinden bir dansı gösteriyor ya da şarkıyı söylüyorlardı, böyle bir değiş tokuş da yaşadık.

 

 

 

Hamlet... Hamlet'tir. 'Hamlet'in çok güzel, biçim açısından kusursuz olmasıyla ekip için devamlı surette zenginleştirici bir deneyim sunduğunu düşünüyorum. Oyun bu yolculukta daha da olgunlaştı ve gelişti - aktörler onu kendi birikimleriyle büyütmenin yanı sıra, dünyanın dört bir yanını dolaşırken oyunun ne anlama geldiği üzerine düşünecek bol bol vakitleri de oldu. 'Hamlet' oldukça değişken, 'bukalemun' diyebileceğimiz bir eser; farklı yerlere farklı şekilde hitap edebiliyor. Ebeveynlere ve çocuklara, isyana ve depresyona odaklanan temaları da, bu turnede gördük ki, tamamen evrensel.

 

 

 

 

Şanslıyız ki Hamlet'i oynayan iki aktörüz, böylece dinlenecek vaktimiz oldu. Rolden bıkmanın mümkün olduğunu ise düşünmüyorum. Oyunda hâlâ keşfettiğim ve üzerinde çalıştığım o kadar çok şey var ki, tüm bunları gerçekleştirmek için iki yıl yeterli olmayabilir.

 

 

Yakın zamanda kısaca BOF dediğiniz Bernardo, Osric ve Fortinbras karakterlerini de üstlendik çünkü bu rolleri canlandıran Beruce Khan birkaç hafta önce bacağını kırdı. Böylece 'sıkılmamızı' engelleyecek yeni bir işimiz oldu.

 

 

 

Birkaç gün önce Ürdün'de Suriyeli mültecilerin kaldığı Za'atari kampında sahnedeydik. Gösterinin ortasında bir kum fırtınası çıktı, gökyüzü kırmızıya boyandı ve bulunduğumuz salonu tozla doldurdu. Hayalet sahnelerimiz böylece bayağı etkileyici oldu diyebilirim ama bir süre durmak zorunda kaldık çünkü çocuklar korkmuştu ve eve gitmek için sahneye koştular.

 

 

Bence Hamlet, hayatı ve onun gizemlerini anlamak için güçlü bir arzu besleyen parlak, zeki ve esprili bir genç adamken, babasının ölümü ve annesinin yeniden evlenmesiyle dünyası tepetaklak olmuş biri. Kendinden şüphe etmeye başladığı an onun için her şey bitiyor - bu kendisinin en büyük kusuru olmanın yanı sıra yaşadığı trajedinin de sebebi.