Romantik, idealist, öncü bir sanatçıya veda
11 Kasım 2015 - 12:11Cengiz Çekil, Türkiye sanatının son 40 yılına damgasını vurmuş, ikonik işlere imza atmış bir sanatçıydı
FİSUN YALÇINKAYA
Türkiye’de güncel sanatın en önemli isimlerinden Cengiz Çekil, dün sabah, 70 yaşında uzun süredir böbrek yetmezliğinden tedavi gördüğü İzmir’de vefat etti. Sanatçının cenazesi bugün saat 13.30’da DEÜ Güzel Sanatlar Fakültesi'nde düzenlenecek törenin ardından İzmir, Alsancak Hocazade Camii’nde kılınacak ikindi namazını müteakip son yolculuğuna uğurlanacak. Cengiz Çekil, sanat eserleriyle, romantik, idealist bir kuşağın temsilcisi, kendinden sonrakilere ilham kaynağı ve sanatının öncüsüydü.
Niğde’nin Bor ilçesinde doğup büyüyen sanatçı, idolleri arasında Van Gogh, Beuys ve Duchamp’la birlikte bir tamirci olan, kendi deyişiyle 'İcat merakı, özgürlük tutkusu, öncülük etme isteğiyle' andığı babasını da sayıyordu. Babasının bu yönleri sanatçının da sahip olduğu; onu tanımlayan özelliklerdi. İvri Öğretmen Okulu’nda öğrenim gören sanatçı buradan sonra, 1965-1968 yılları arasında Ankara Gazi Üniversitesi’nde eğitimini tamamladı. Sonrasında Van’da öğretmenlik yapan Cengiz Çekil, 1970’te Paris’te, Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts’da çalışmalarına devam etti. Radikal’de yayımlanan bir röportajında “O ruh, o romantizm var ya, 1968 romantizmi dediğimiz, bir gün dünyayı değiştireceğimize olan o inanç... Ben o romantiklerden biriyim,” diyen sanatçı Paris’e gitmesinde dönemin etkisinin olduğunu söylüyordu. 1975’te bir kafenin bodrum katında ilk kişisel sergisini açtı. Aynı yıl Türkiye’ye dönen Çekil, iki yıl İstanbul Eğitim Enstitüsü’nde görev yaptı. Bu dönem, her gece yatmadan önce ‘Bugün de yaşıyorum’ mührü bastığı ‘Günce’ adlı defteri sonraki yıllar dünyanın en önemli sanat müzelerinden MoMA’nın daimi koleksiyonuna dahil edildi. Sanatçı MoMA’da ayrıca kişisel sergi açtı.
MoMA daimi koleksiyonunda bulunan 'Günce'.
4. ve 11. İstanbul Bienalleri’nde eserleri sergilenen, dünya çapında çok sayıda sergi açan Cengiz Çekil, ilk retrospektifini 2010’da Rampa Galeri’de açmıştı. Yıllardır öğretim görevlisi olarak çalıştığı Dokuz Eylül ve Ege Üniversitesi’nde yüzlerce sanatçı yetiştiren Cengiz Çekil’in işleri zaman kavramı, toplumsal tarih, yerellik gibi pek çok konuya değiniyordu. Sanatçının en iyi bilinen işlerinden biri de İstiklal Caddesi üzerine bir gölge düşürerek yazdığı ‘Saat Kaç?’ yazısından oluşan eseriydi. Sanatçı 2013'te 'Temizlik Beziyle' adlı son kişisel sergisinde kadına yönelik şiddeti konu edinmişti.
'Saat Kaç?' sergisinden.