Türkiye çağdaş sanatında yeni rekor, Fahrelnissa Zeid ile kırıldı. Dubai’de Christie’s Müzayede Evi tarafından düzenlenen müzayedede satılan Zeid tablosunu, 2 milyon 741 bin dolara Zafer Yıldırım aldıFİSUN YALÇINKAYA

Türkiye çağdaş sanatında yeni rekor, Fahrelnissa Zeid’in “Break of the Atom and Vegetal Life” (Atom Patlaması ve Bitkisel Hayat) adlı tablosunun oldu. 1901- 1991 yılları arasında yaşayan Zeid, tablonun satışıyla Ortadoğu’nun en yüksek fiyatla satılan eserini resmeden kadın sanatçı unvanını kazandı.

Önceki akşam, Dubai’de Christie’s Müzayede Evi tarafından düzenlenen müzayedede, 2 milyon 741 bin dolara yani yaklaşık 5 milyon 450 bin TL’ye satılarak en pahalı çağdaş eser olan tabloyu alan isim herkesin merak konusuydu. Dün bu isim de belli oldu: Türkiye’nin önemli koleksiyonerlerinden Zafer Yıldırım. Milliyet’e açıklama yapan Yıldırım, Zeid’in sanatının hayranı. Yıldırım, tabloyla ilgili olarak, “Fahrelnissa Zeid, Türkiye’nin yetiştirdiği en değerli sanatçılardan biri. Zeid’in de en güzel eserlerinden biri olan bu eserin Türkiye’ye gelmesi önemliydi. Benim yerime Türkiye’den başka bir koleksiyoner de satın alsaydı aynı şekilde mutlu olurdum. Rakamların, tabloya verilen fiyatın benim için önemi yok. Önemli olan böyle değerli bir eserin Türkiye’ye gelmesiydi,” dedi.

Tablo depoda kalmayacak

Zafer Yıldırım için Türkiye’nin en pahalı çağdaş tablosuna sahip olmak bir ilk değil. Yıldırım, 2012 yılında 1999’da kaybettiğimiz ressam Erol Akyavaş’ın “En-el Hak” tablosunu 2 milyon 780 bin TL’ye satın alarak yine rekor kırmıştı. Yıldırım o dönem yaptığı açıklamada, “Eser bana çok hitap ediyordu. Türk, İslam ve Anadolu medeniyetlerini yansıttığını düşünüyorum,” demişti.

Yıldırım, Zeid’in de Akyavaş gibi Türkiye kültürünü yansıtması açısından önemli olduğunu söylüyor: “Tablo tabii ki göze ve gönle hitap ediyor. Ancak Bizans ve Osmanlı kültürünü yansıtması bakımından da çok önemli... Akyavaş’ın eserlerinde de farklı bir şekilde bu durum vardı. Bu iki tablonun da kültürü yansıtmaları ilgimi çekiyor.”

Yıldırım ayrıca tabloyu, sergilemeyi istediğini de belirtti: “Bu çok değerli bir tablo. Depoda tutmak yerine insanlarla buluşturmayı isterim. Sanatla bağlantılı projelerim var. Ancak henüz belirlenmiş bir proje yok. Kısa dönemde bir yerde, uzun vadede belki bize ait olacak bir mekânda sergilemeyi düşünürüz.”



Mühendislikten deri üretimine...

Kasımpaşaspor Başkanı olan Zafer Yıldırım, 1952 Trabzon doğumlu. YTÜ’de Makine Mühendisliği eğitimi aldı. Üniversiteden sonra Almanya’ya gitti. Bir yandan dil öğrenirken diğer yandan dayısının deri konfeksiyon atölyesinde çalıştı. Deri alanında faaliyet gösteren Orjin Grup’un iki ortağı Zafer Yıldırım ve Zafer Kurşun. İstanbul’daki alışveriş merkezi İstinyepark’ın da iki ortağı olan işadamları, Türkiye’nin en zengin 50 kişisi arasında yer alıyor. İki ortak son dönemde daha çok gayrimenkul yatırımı, turizm ve AVM projeleriyle öne çıktı.

Ucuza bile satıldı

Antik A.Ş.’nin sahibi Turgay Artam, “Fahrelnissa Zeid çok önemli bir ressam. Yaşamının sonuna kadar sanatını süreklilik içinde devam ettirmiş. Paris’te ve birçok yerde sergiler açmış. Dünya sanatı açısından da önemli bir isim. Eserlerini bulmak da artık çok zor. Bu tablo da onun en önemli eserlerinden biri. Dünyadaki global krize denk geldiği için az bir fiyata satıldığını düşünüyorum. En az iki misli fiyata satılması gerekirdi. İyi bir koleksiyona girmesi sevindirici oldu” dedi.

‘Türkiye’ye gelmesi önemli’

Müzayedede Zafer Yıldırım adına tablonun alımını gerçekleştiren Portakal Sanat ve Kültür Evi’nin sahibi ve yöneticisi Raffi Portakal, “Tablo Türkiye sanat tarihi için çok önemli. Zeid’in de en önemli tablolarından biri. Estetik olarak çok yüksek değere sahip. Türkiye’ye gelmesi bu bakımdan önem taşıyor. Bu satışla birlikte Türk resminin fiyatı ciddi boyuta ulaştı. Resim aile tarafından satışa çıkarıldı. Bu bakımdan da önem taşıyor” dedi. Fahrelnissa Zeid’in oğlu Raad Bin Zeid Koleksiyonu’ndan müzayedeye çıkan tablo 2.1 metreye 5.5 metre boyutlarında. Yağlı boya tablo, Zeid’in soyut geometrik tarzının önemli bir örneği sayılıyor. Erol Akyavaş’ın 2013’te vergileriyle beraber 2 milyon 900 bin TL’ye Antik A.Ş tarafından satılan ve en pahalı çağdaş Türk resmi olan “Kabe” eserinin rekorunu kıran tablo, Zeid’in doğa sevgisini gösteriyor. Eser insan ve doğa ilişkisini inceliyor.