FİSUN YALÇINKAYA 

 

Türk resminin usta ismi, Osman Hamdi Bey’in 1882'de yapılmış, neredeyse bu tarihten yana da gizli kalmış 'Cami Önü' adlı tablosu, 24 Mayıs'ta 10 milyon lira rekor açılış fiyatıyla müzayedeye çıkıyor. Yılın en dikkat çekici müzayedesi olacak müzayede, Antik A.Ş. tarafından 282. Müzayede kapsamında Shangri - La Bosphorus’ta düzenlenecek. Dev boyutlardaki tablo, 12- 24 Mayıs arasında ise Antik A.Ş.’nin 282. Müzayede’sinde satışa çıkacak diğer eserlerle birlikte, Antik Palace’da sergilenecek.

 

Gebze Belediye Başkanı Mustafa Zeki Bey koleksiyonundan satışa çıkan tablo, bugüne dek ailenin koleksiyonunda kalmış. Hiçbir yerde sergilenmeyen tablo aile tarafından da evde de bir örtünün altında saklanmış. Eve gelen davetlilerin dahi göremediği tablo böylece uzun süren bir aradan sonra ilk kez izleyiciyle de buluşuyor, tablo da örtünün altından çıkmış oluyor.

 

‘Cami Önü’ adlı eser Osman Hamdi’nin sıkça resmettiği Camii Önü konulu eserlerinden bir tanesi. Eserde, Bursa’daki Yeşil Camii önündeki 16 insan biri köpek 17 figürü ustaca betimleyen Osman Hamdi Bey, bir yandan Osmanlı mimarisinin ince işçiliği ve süslemelerdeki detaycılığını gösteriyor, bir yandan da Osmanlı günlük yaşamına dair belge niteliği taşıyor. Eser, 185 x 100 cm ebatları ile ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ adlı tablosundan sonra bilinen en büyük Osman Hamdi Bey eserlerinden biri. Antik A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Artam, tablodaki merdiven detayına da dikkat çekiyor: “1882 tarihli, tuval üzerine imzalı tabloda Osman Hamdi’nin şöyle bir ustalığı ortaya çıkıyor; bilindiği gibi Bursa Yeşil Camii önünde merdivenler yoktur. Ancak Osman Hamdi Bey, resme hareket katmak için bu merdivenleri de ekliyor.  Solda gördüğünüz beyazlı adamla sağda görmüş olduğunuz siyahlı hanım, tablonun bir denge unsuru oluyor.”

 

Tablo için “Az sayıda eseri olan ve Türk resim sanatının en önemli ismi olan Osman Hamdi Bey’in tüm ustalığını gösterdiği bir başyapıt,” diyen Turgay Artam, “Tabloyu kim alırsa alsın ister bir koleksiyoner, ister bir müze alsın, mutlaka koleksiyonun çıtasını çok fazla yükseltecek. Bundan sonra artık oraya yükseltecek yanında başka bir eser bulmak zor olacak,” diyerek eserin satın alan kişiye neler kazandıracağını da anlatıyor.

 

Osman Hamdi Bey'in ilk ve en dikkat çekici rekoru Antik A. Ş.'den satışa çıkan, Pera Müzesi’nin 2004’te o dönemin rakamlarıyla 5.5 milyon liraya (o tarihteki ABD doları karşılığı 3.9 milyon dolar) satın aldığı  ‘Kaplumbağa Terbiyecisi ’ tablosuydu. 2008’de Londra’da satılan Osman Hamdi Bey imzalı  ‘İstanbul Hanımefendisi ’ tablosu ise 6.5 milyon dolarla rekor kırdı. 2012 yılında Sotheby ’s ‘Kuran Okuyan Adam’ isimli Osman Hamdi eserini 3 milyon pounda satmış aynı yıl 2012 yılında Antik A.Ş. müzayedesinde  ‘Vazo Yerleştiren Kız ’ konulu tablo 3.2 milyon liraya satılmıştı. 2010 yılında Dr. McRae tarafından Pennsylvania ’da müze arşivinde bulunan  ‘Cami Kapısı ’ konulu tablo ise Pera Müzesi’nde sergilenerek sanatseverlere sunulmuştu.

 

 

Turgay Artam’a yurtdışından birinin eseri satın alıp alamayacağını sorduğumuzda ise, “Daha evvel biz Kaplumbağa Terbiyecisi’ni satarken de yurtdışından talepler gelmişti. Büyük bir ihtimalle bu tablo içinde gelecektir. O zaman Kültür Bakanlığı müsaade etmemişti Osman Hamdi’nin eserinin yurtdışına çıkmasına. Hakkı da var, biliyorsunuz Osman Hamdi’nin büyük resimlerinin adeti de beş altıyı geçmiyor. Kültür Bakanlığı’nın izni tablonun hangi ressama ait olduğuna göre değişiyor, aynı dönem yapılmış başka bir tablo alınabilir. Ama Osman Hamdi gibi isimler için özel bir durum söz konusu," dedi.