FİSUN YALÇINKAYA

 

Önceki akşam Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi'nden kalkan büyük bir tekne, 'mehtaplı bir akşam' yaşamak isteyen bir grup sanatseveri, Emirgan'dan Beylerbeyi'ne götürdü, oradan Boğaz'da gezdirerek Emirgan'a geri getirdi. Böylece 17., 18. ve 19. yüzyıllarda Beşiktaş taraflarından Göksu kıyıları boyunca yapılan geziler, biraz da olsa canlandırılmaya çalışıldı. Müzisyenlerin eşliğinde düzenlenen tekne turu öncesinde ise müzede bir konferans gerçekleştirildi. Müzenin Boğaziçi kıyılarını tüm detaylarıyla tanıtmak amacıyla düzenlediği Boğaziçi Konferansları serisinin ikincisi olan etkinlik kapsamında 'Boğaziçi Sahilleri ve Temaşa' konusu masaya yatırıldı.

 

Prof. Dr. Tülay Artan’ın anlatımıyla gerçekleştirilen konferansın açılış konuşmasını ise Dr. M. Sinan Genim yaptı. Konferansta Prof. Dr. Artan edebiyattan örnekler vererek Boğaz kıyılarındaki gezilerin detaylarını aktardı. Hilmi Yavuz'un konuyla ilgili metinlerinden alıntı yapan Artan, kentin doğasının Osmanlı kültüründeki yerine değindi. Artan, doğanın Osmanlı'da bir yarar sağlama amacı taşımadığını, eğlence ve keyif alma amacıyla değerlendirildiğini vurguladı. Mehtap seyirlerinin Osmanlı kültür dünyasındaki yerinden bahseden Artan, o dönemde bu geziler sırasında önemli yalıların önünde durulduğunu ve yalı sahiplerine bir saygı gösterisi olarak hanende ve sazendelerden oluşan müzik ekibinin eserlerini icra ettiklerini anlattı. Prof. Dr. Tülay Artan yalı sahiplerinin de bu selama karşı ışıklarını söndürerek yanıt verdiğini sözlerine ekledi. Prof. Dr Artan ayrıca sarayın bu temaşa kültürüyle ilişkisine değinirken padişahların temaşa amaçlı çıktığı gezilerin de başlı başına bir eğlence unsuruna dönüştüğünü aktardı.

 

Tülay Artan ayrıca Abdülhak Şinasi Hisar’ın 'Boğaziçi Mehtapları' kitabında bahsettiği 19. yüzyılda Boğaziçi mehtaplarından ve saz gecelerinden bir bölüm okudu. Bölümde Hidiv İsmail Paşa’nın, 100'e yakın Çerkes ve Arap hanende ve sazende halayığından oluşan saz takımından ve bu grubun fasıllarını dinlemek için paşanın Emirgan’daki yalısının önünde toplanan kayıklardan dönemin ressamlarının eserlerinden örnekler verilerek söz edildi. Prof. Dr. Artan konuşmasını salonu tıklım tıklım dolduran katılımcıları Abdülhak Şinasi Hisar'ın metinlerini tekrar tekrar okumaya davet ederek sonlandırdı. Tekne turunda ise bahsedilen geceleri yad etmek amacıyla İstanbul Fasıl Topluluğu'nun çekirdek kadrosu, solist İbrahim Suat Erbay eşliğinde 'Mehtabiye' adı verilen bir mehtap konseri gerçekleştirildi. Müzenin düzenlediği 'Boğaziçi Buluşmaları' ile geçmişten günümüze kadarki süreçte kentte yaşayanlar için her zaman bir cazibe merkezi olan Boğaziçi’ni, her yönü ile ele alacak etkinliklerle dinleyicilere anlatmayı hedefliyor.