"Gods of Nemrud: The Royal Sanctuary of Antiochos I & the Kingdom of Commagene" kitabında yer alan fotoğraflar Ahmet Ertuğ, metinler ise R.R.R. Smith'in imzasını taşıyor
YASEMİN BAY

Özellikle Osmanlı, Bizans, Roma ve Helenistik dönem sanatlarını tanıtan, son derece dikkat çekici ve özenli kitaplara imza atan Ertuğ&Kocabıyık Yayınları'ndan yine kapsamlı bir kitap okurla buluştu. Borusan Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık ile günümüz Türk fotoğrafının önemli isimlerinden biri olan Ahmet Ertuğ'un kurucusu olduğu yayınevinin yeni kitabı "Gods of Nemrud: The Royal Sanctuary of Antiochos I & the Kingdom of Commagene". Adıyaman, Gaziantep ve Kahramanmaraş illerini içinde barındıran coğrafyada hüküm süren Kommagene Krallığı'nın köklerine inen kitapta yer alan fotoğraflar Ahmet Ertuğ, metinler ise R.R.R. Smith'in imzasını taşıyor. Kommagene medeniyetinin izini süren kitapta, anıtsal heykeller, büstler, rölyefler olağanüstü bir görsellikle sunuluyor; Ahmet Ertuğ, Nemrut Dağı'nda iyi korunmuş heykelleri tüm güzellikleriyle okura sunuyor. Kommagene kralı I. Antiachos'un hükümranlığının tarihi ve arkeolojisi de bu kitap sayesinde ayrıntılarıyla gözler önüne serilmiş. Kitapla ilgili olarak Ahmet Ertuğ ile konuştuk...

Neden Nemrut üzerine bir çalışma yapmak istediniz?

Nemrut Dağı zirvesinde bulunan antik eserlerin fotoğraflarını uzun yıllardan beri çekmeyi arzuluyordum. Ancak geniş kapsamlı bir proje bünyesinde bu çekimleri yapmak istediğimden bu ancak geçen yıl mümkün olabildi. Afrodisias ve İstanbul Arkeoloji müzeleri konusunda birlikte çalıştığım Prof. Bert Smith ile bu projeyi gerçekleştirdim. Nemrud Dağı'nın zirvesine odaklandım; ancak Kommagene medeniyetinin bölgedeki eserleri ile birlikte zirveye bir bakış açısı da geliştirdim.

Nemrut’u özellikle nasıl ele almak istediniz? Öne çıkardığınız, özellikle önem verdiğiniz, dikkat çektiğiniz konular nelerdi?

Nemrut Dağı'nı mistik bir ışık ve onun konumunu hissettirecek şekilde çekimlerimi yaptım. Hep bulutların üzerinde olduğunuzu hissettirmeye çalıştım.

Kitaptaki fotoğraflarınız için nasıl bir çalışma süreci yaşadınız?

Tüm çekimler ekim ve kasım aylarında, sert havalarda oldu. Nemrut muhteşem bir coğrafya ve sessizliğin ortasında bir mabed. Sadece rüzgar ve kuşların sesini duyuyorsunuz. Bunu hissedebileceğiniz yerlerin sayısı artık çok azaldı. Çekim malzemeleri 2 katır ile zirveye taşındı. Katırlar sayesinde büyük kameralar ile çekimleri gerçekleştirdik. Yoksa o rakımda ve dik tırmanışta ağır malzemeleri taşıyacak güç insanda kalmıyor.

Nemrut’ta sizi bir fotoğraf sanatçısı olarak en çok etkileyen neydi?

Bulutların üzerinde fotoğraf çekebilmek ve gökyüzünün mavisi...

Kitabı okuyan kişiler nasıl bir Nemrut ile karşılaşacak?

Nemrut'ta kendi başlarına pek rastlayamayacakları bir ışık ve dramatik kurguyla bu kitapta karşılaşacaklar. Franco Zeffirelli nasıl operaları izleyiciyi hipnotize edercesine sahneye koyuyorsa, ben de bu projede Kral Antiachos‘un göstermek istediği şekilde Nemrut fotoğraflarını çektim ve kitabın içinde opera sahneye koyarcasına kurguladım.



"İleri baskı tekniği kullanıldı"

Ertuğ&Kocabıyık Yayınları nasıl doğdu? Nasıl bir amaçla yola koyuldu?

Bu kitaplar ben ve Ahmet Kocabıyık’ın birlikte hayal ettiğimiz bir kültür perspektifinin ürünü. Her ikimizin de sanat kitaplarına karşı özel merakımız var. Bu tür kitapların sayısı çok az olduğundan yayımladığımız kitaplar ile elimizde tutmayı arzuladığımız kitapları yaratmanın heyecanını paylaşıyoruz. 27 kitap gerçekleştirdikten sonra bu işi artık en iyi yapanlar olduğumuz söyleniyor. Nemrut kitabında çok özel renk ayırım tekniklerini ve prova baskılarını kendimiz gerçekleştirdik. Nerdeyse fotograf baskısı seviyesinde bir netice alındı. Baskı Almanya'da çok özel bir yöntemle yapıldı ve kitabın cildi tüm diğer kitaplarımız gibi el yapımı olarak gerçekleşti. Bu kitapta kullanılan ileri baskı tekniği Avrupa'da belki de ilk sanat kitabı örneği oldu.

Ahmet Kocabıyık: "Eşi bulunmaz bir fırsat sunuyor"

Yayınevinin kurucularından Ahmet Kocabıyık ise "Gods of Nemrud" ile ilgili olarak şunları söylüyor: "Gods of Nemrud" isimli kitabımız okuyucularına antik bir kült dokusuna ve niteliğine yakınlaşmada eşi bulunmaz bir fırsat sunuyor. M.Ö. 1. Yüzyıl Kommagene’sinden günümüze benzersiz arkeolojik bulgular ulaşıyor. Bu kalıntılar, yerel bir kral olan Antiokhos’a ait ve ilgi çekiciliğinin yanı sıra, antik din ve sanatların incelenmesi için de kayda değer bir kaynak oluşturuyor. Çok sayıda büyük ölçekli kabartmalar, heykellerin yanı sıra kral ve onun tanrılarına ait kitabelerden oluşan bu eserler, sayılarının çokluğu, net olarak tarihlenebilmeleri ve tanımlanabilmeleri bakımından eşsizler. R.R.R.Smith’in kaleme aldığı akademik metinler, Antiokhos krallığının siyasi tarihi ile coğrafyasını ortaya koyarken Ahmet Ertuğ’un fotoğrafları, Nemrut Dağı ile Arsameia’ya ait, çok iyi korunmuş olan bazı heykellere özellikle odaklanıyor ve bu olağanüstü eserlerin kendine özgü karakteristiğini yeni bir bakış açısıyla ortaya koyuyor. "