FİSUN YALÇINKAYA

 

Soyut resmin en önemli temsilcilerinden 1901-1991 arasında yaşamış ressam Fahrelnissa Zeid büyük boyutlu eserleriyle 14. İstanbul Bienali'nin bir parçası. Bienal kapsamında 1 Kasım'a dek İstanbul Modern'de sergilenecek resimlerinin yanı sıra desenleri de Dirimart standında Haliç Kongre Merkezi'nde önceki gün sona eren ARTINTERNATIONAL'da yer aldı.

 

II. Abdülhamit devri sadrazamlarından Cevat Paşa'nın yeğeni ve Halikarnas Balıkçısı'nın kızkardeşi olan Fahrünnisa Zeyd'in Ürdün Kralı I. Faysal'ın kardeşi olan Emir Zeid ile evliliğinden doğan küçük oğlu, Raad Bin Zeid bu vesileyle İstanbul'daydı. Önceki gün İstanbul Modern'de Fahrelnissa Zeid'in eserleri hakkında düzenlenen ve Levent Çalıkoğlu, Carolyn Christov-Bakargiev, Adila Laidi-Hanieh, Griselda Pollock'un konuşmacı olarak katıldığı söyleşide Zeid'in sanatı detaylı biçimde masaya yatırıldı. 5 Eylül'de Zeid'in ölüm yılında gerçekleşen Söyleşiden sonra söz alan Raad bin Zeid, "Annem hakkında söylenen bu güzel sözler beni mutluluktan havalara uçuruyor," dedi. Söyleşi öncesi, fuarda sohbet ettiğimiz Raad Bin Zeid, annesinin resimlerinin onu nasıl etkilediğini sorunca şu cevabı verdi: "Resim yapmam ama resimden, özellikle soyut resimden iyi anlarım. Saatler ve saatlerce onun yanında durdum, çalışırken ona yardım ettim. Tablolarını yaparken boya alışverişine beni yollardı. Beyazlar, yeşiller, kırmızılar... Günler geçti, aylar geçti seneler geçti. Eğitimin bir parçasıydı bu alışverişler. İnşallah insanlar onun resimlerini görürler".

 

 

O günleri anlatmasını isteyince ilk başta, "Sormayınız bu sualleri," dese de sonra annesinin resimle ilişkisi hakkında şöyle devam etti: "Her bir resmi bir masal. Tarihten bir parça kopardı annem. Çok cesurdu. Kendini adamıştı. Hiç kimseden korkmuyordu, istediği şeyi ortaya koyuyordu. İlk kez evinde gösterim yapan odur. Maçka'da 1944'te apartman dairesinden tüm eşyaları çıkardı ve resimlerini sergiledi. Muazzam bir sergiydi. Tüm halk geldi. Çok avangartdı. Düzenli çalışırdı ayrıca. Bazen de bir fikir gelir gelmez her şeyi unutur, hemen, Çaykovski'yi koyup, başka bir aleme geçer ve çizerdi". Zeid'in resimlerinin çoğunu hediye ettiğini söyleyen Raad bin Zeid, "Annem önce elçiliktendi, sonra prensesti, sonra Şark'tan gelen kadındı. Bu üç durum, tüm bunlar ona çok da yardım etmedi. Her şeyi bir arada yapmak istiyordu annem. Resimlerini uzun yıllar satmıyordu herkese hediye ediyordu," dedi.

 

Raad Bin Zeid'in beş çocuğu var. En küçüklerinin ismi de Fahrelnissa. Babannesi için İstanbul'a gelen torun Fahrelnissa Zeid de, tasarım eğitimi aldığını ve ara sıra resim yaptığını, stüdyosunun babaannesinin fotoğraf ve resimleriyle kaplı olduğunu söyledi. Aile, Zeid'in bienalde yer almasından dolayı büyük mutluluk duyduklarını ifade etti.