SELAY SARI

 

Bugün günlerden caz. UNESCO ve Thelonious Monk Caz Enstitüsü’nün işbirliğiyle ilk kez 2012’de düzenlenen, 2013’te İstanbul’un küresel ev sahibi olduğu Uluslararası Caz Günü, bu yıl da şehirde birçok konser ve etkinliğe sahne oluyor. Şehrin cazın hükmüne girdiği bu gün vesilesiyle, İstanbul’da türün lider mekânlarından Nardis Jazz Kulübü’nün müzik direktörü, caz gitaristi ve besteci Önder Focan ile sohbet ettik.

 

 

Focan ile ilk konumuz, geçtiğimiz çarşamba Salon İKSV’de gerçekleşen Tuna Ötenel ve Dostları ile Bir Caz Gecesi’ydi. Geçirdiği rahatsızlığın ardından ilk kez sahneye çıkan Ötenel’in tek eliyle piyano ve rahatsızlığı sırasında öğrendiği korneti çalmasını şöyle yorumluyor Focan: “Müzik insanın beyninde ve yüreğinde. O rahatsızlığın getirdiği sınırlamayı yüreğindeki ve beynindeki müzikle atabiliyor. Emin Fındıkoğlu'yla Miles Davis'in 'Ascenseur pour l'échafaud'sundan bir parçayı düet çaldılar, orada mükemmel bir solo çaldı örneğin.”

 

 

Konserin en renkli simalarından, 89 yaşındaki armonika üstadı Hasan Kocamaz’ı soruyoruz kendisine: “Hasan Kocamaz bana sıkı sıkı tembih etti, haziran ayında kendisiyle Nardis'te çalacağız. Armonika çalan caz müzisyeni dünyada azdır, Türkiye'de Hasan Kocamaz'ın olması büyük bir şans. Toots Thielemans ayarında bir müzisyen.”

 

 

Bu toprakların ezgilerini caza taşımış bir müzisyen olarak, Türk Sanat Müziği’nin mi yoksa Halk Müziği’nin mi caza daha iyi adapte olduğu sorusuna Türk Sanat Müziği yanıtını veriyor Focan: “Caz parçalarının bir formu vardır ve doğaçlamalar hep o formun üzerinde gider. Halk müziğinde bu doğaçlamaları götürecek kadar uzun bir melodik yapı yok; kelimeler değişir ama çok kısa bir melodi cümlesi vardır. Tabii bu uygun olmadığı anlamına gelmiyor kesinlikle.”

 

 

Caza uzak olanlar, doğaçlamaların nasıl gerçekleştiğini çözemeyenler için bir metaforla anlatmasını rica ediyoruz. Futboldan örnek veriyor: “Elinizde 90 dakikalık bir maç var, tüm oyuncunun bulunduğu yer belli ve 60. dakika 23. saniyede topun kimin ayağında ve nerede, nasıl olacak, bilmiyorsunuz. Bu kısmı doğaçlama. Ama bu doğaçlama belirli egzersizlerle ortaya çıkıyor. O an geldiğinde anında çözüm bulacak donanımınız olması lazım çünkü düşünecek vakit yok. Solist enstrümanlar forvet, oyun kuranlar armoni aletleri yani gitar ve piyano, davulcu kaleci, basçı da stoper bana göre. Stoper de gol atabilir, basçı da solo çalabilir. Basta hiçbir zaman kaytaramazsınız, sesi tam zamanında ve doğru yerde çalmanız lazım, aynı bir stoper gibi hata yapma hakkınız yok. Solistlerden ise yaratıcılık beklersiniz, onların hataları ölümcül değildir.”

 

 

- Yeldeğirmeni Caz Baharı, 11.00-00:00 arası Yeldeğirmeni'nde 5 ayrı mekânda gerçekleşecek. Programda Caz Brunch'ı, caz fotoğrafları sergisi ve konserler gibi etkinlikler yer alıyor.

 

- UNIQ Hall; Ece Göksu, İmer Demirer, Engin Recepoğulları, Neşet Ruacan ve Cem Aksel gibi isimlerle bir Ella Fitzgerald Anma Konseri düzenliyor. Konser 20.00’de.

 

- Danimarkalı basçı Jasper Hoiby, yeni projesi Fellow Creatures ile 20.00’de Salon İKSV’de.

 

- ‘20’ler havası estiren grup Flapper Swing, ünlü Fin klarnetçi Antti Sarpila ile 18.00’de Nardis Jazz Kulübü’nde.

 

- Zorlu PSM’nin ön tarafındaki Amfi kısmı, 16.00’da Ülkü Aybala Sunat’ın, ardından 17.30’da Elif Çağlar’ın ücretsiz konserlerine sahne olacak.

 

- MadenÖktemErsönmez üçlüsü ve ardından Colin Stetson, Babylon’da 20.30’da sahne alacaklar.

 

- Ankara Müzik Festivali, bu akşam 21.00’de MEB Şûra Salonu’nda trompet ustası Nicholas Payton’ın Afro Caribbean Mixtape Project’ine ev sahipliği yapacak.