İhsan Dindar - Milliyet Sanat

Savaşlar tarihin gidişatını belirlemiş, geleceğe yön vermiş olaylardır. Önemi bu denli büyük olan savaşların, sadece sonuçları ile anılması tarihi anlama ve yorumlama açısından elbette büyük eksikliktir. Bazen tek bir hamle savaşın, dolayısıyla da tarihin gidişatını değiştirmiştir. İşte bu noktada tüm bunların bilinmesi, özellikle tarihle ilgilenenler için bir zorunluluk olarak ortaya çıkar.

Literatürde askeri tarih konusundaki araştırmaların sayısı azımsanmayacak seviyede olsa da genel okur için bunlar genelde “korkutucu” gelen ve renksiz bulunan çalışmalardır. Ancak Osprey Askeri Tarihi Dizisi, bu konuda diğerlerinden ayrılan bir seri olma özelliği taşıyor. Haçlı Seferleri’nden Stalingrad Kuşatması’na, Waterloo’dan Balkan Savaşları’na tarihe yön vermiş pek çok çarpışmayı, istatistiki bilgilerin yanı sıra fotoğraf ve illüstrasyonlarla okura sunan Osprey Askeri Tarih Dizisi, bir süredir Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından Türkçeye de kazandırılıyor.

Bugüne kadar 25 kitabın Türkçeye çevrildiği serinin en yenisi “Kurtuluş Savaşı’nda Ordular 1919-22” adlı çalışma oldu. Philip S. Jowett’in imzası taşıyan çalışmada illüstrasyonlar da Stephen Walsh’a ait. Seriden daha önce çıkan “Balkan Harpleri’nde Ordular 1912-13” isimli kitabın da yazarı olan Philip S. Jowett, Cumhuriyet’in ilanına giden yolda gerçekleşen savaşları cepheleri ve taraflarıyla inceliyor.

Batı Anadolu’da gerçekleşen cephe savaşları ayrıntılarıyla anlatan çalışma, savaşa dair az bilinen fotoğrafları da gün yüzüne çıkarıyor. Birinci Dünya Savaşı sonrası Anadolu’yu işgal etmeye başlayan ve Yunan ordularının komutanları, birlikleri, savaş teçhizatlarına kadar ayrıntılı bir şekilde kitapta yer almakta. Benzeri bir durum Mustafa Kemal Paşa önderliği’nde Ankara merkezli Türk ordusu için de geçerli. 

Cephelerde yer alan komutanların biyografileri, harita üzerinde birliklerin konuşlandıkları bölgelerin de detaylandırıldığı kitap Osprey Askeri Tarihi Dizisi’nin kuşkusuz en özel çalışmalarından biri. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nın en özel serilerinden biri olan bu dizi tarihle ilgilenen herkesin kütüphanesinde yer alması gereken çalışmalardan biri.

ihsan.dindar@milliyet.com.tr