Türk edebiyatını derinden etkileyen ve ardından gelen pek çok isme esin kaynağı olan Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ölümünün üzerinden yarım yüzyıl geçti. Yarın, 51. ölüm yıldönümü olan Tanpınar’ı üç başlık altında ele aldık...YASEMİN BAY

“Birçok ismi etkiledi”

Ahmet Hamdi Tanpınar hem döneminde hem de sonrasında pek çok edebiyatçıyı etkilemiş bir yazar. Tanpınar uzmanı Doç. Dr. Handan İnci, Türk edebiyatında kalem oynatan yazarların uğramadan geçmeyeceği bir isim olarak tanımladığı yazar hakkında “Cansever şiirlerini okuması için ilk ona götürüyor; Oktay Akbal, şiirlerinin çoğu ezberimdeydi, diyor; Melih Cevdet, şiirindeki bir kelimeyi değiştirdiğinde hemen bunun nedenini soracak kadar yakından izliyor Tanpınar’ı; çevresinde Tahsin Yücel, Cevat Çapan, Metin Eloğlu gibi gençler ona hayranlık duyuyorlar...” diyor.

Bir başka Tanpınar uzmanı İnci Enginün ise ondan etkilenen isimlerden birkaçını şöyle sıralıyor: “Tahsin Yücel’in ‘Sonuncu’ adlı kitabı uzaktan uzağa adeta ‘Saatleri Ayarlama Enstitüsü’ tarzında bir eleştiri gibi gelmişti. Sabahattin Kudret’te Tanpınar’dan gelen bir şeyler hissetmişimdir. Melih Cevdet’in de onu çok iyi anlamış şairlerden olduğunu düşünüyorum.”

Pamuk'la arasındaki bağ

Doç. Dr. Handan İnci, Tanpınar’ın Türk edebiyatı için dönüştürücü bir isim olduğunu belirterek “Kimlik, hatırlamak, geçmiş, doğu, batı, şehir, kültür gibi konular üzerine düşünen yazarları derinden meşgul etmiştir” der. Tanpınar’dan etkilenen yazarlar arasında en öne çıkan isim kuşkusuz Orhan Pamuk” diyor. Eleştirmen Semih Gümüş de Pamuk ile Tanpınar arasında bağ kuran bir eleştirmen: “Orhan Pamuk’un romanları okunduğu sırada ‘Huzur’, ‘Sahnenin Dışındakiler’ de okunursa, sonrakinin selefinden etkilenme biçiminin ayırt edilebilecek belirginlikte olduğu görülebilir.”

Adını taşıyan festival

İlki 2009 yılında gerçekleştirilen İstanbul Tanpınar Edebiyat Festivali (İTEF), Kalem Ajans tarafından düzenleniyor. Bu yıl 30 Ekim - 3 Kasım tarihleri arasında ‘Şehir ve Oyun’ teması altında düzenlenecek.