Milliyet Sanat
Milliyet Sanat » Haberler » Edebiyat » Çıtır çıtır bir ansiklopedi

Çıtır çıtır bir ansiklopedi

Çıtır çıtır bir ansiklopedi01 Ağustos 2017 - 01:08
Tarihi 400 öncesine dayanan kuruyemişin ansiklopedisi Overteam Yayınları etiketiyle çıktı. Kitabın arka yazısından alıntılamak gerekirse, "Her çeşit eğlencenin misafiri, yemeğin lezzeti, sehpanın süsü, deyimlerin ve özlü sözlerin müttefiki kuruyemiş" 550 maddede irdeleniyor
Ekşisözlük'te "açıkhava sinemaları" araması yaptığınızda karşınıza çıkan maddelerden birinde şu ifade yer alıyor: "Ayçekirdeğinin en güzel yenildiği mekândır." Pek çok Yeşilçam filminde, gazoz eşliğinde tüketilen ayçekirdeği sahnesini bu satırları okuyanlar anımsayacaktır. Overteam Yayınları'ndan çıkan ve Tadım'ın desteğiyle hazırlanan 'Kuruyemiş Ansiklopedisi'nin ilk sayfalarında yer alan 'açıkhava sineması' maddesi işte bizi yukarıda sözünü ettiğimiz film sahnelerine mekânına götürdü.
 
Genel Yayın Yönetmenliği'ni yayın dünyasının efsaneleşen isimlerinden Raşit Çavaş'ın üstlendiği kitapta 400 yıl öncesinden günümüze ulaşan kuruyemişli çorbalar, yemekler, kuruyemişle ilgili şarkılar, Türk edebiyatından örnekler, deyimler, atasözleri, yöresel bilmeceler, çocuk oyunları, tarihi kavramlar, renk adları gibi kuruyemişin başrolde. Tarihi çizimler ve fotoğraflarla desteklenen 550 maddeyi ansiklopedide bir araya getirmek için 33 yazar kalem oynatmış. Kuruyemişin asla bir aburcubur olmadığını vurgulayan ansiklopedi yaklaşık bir yılda hazırlanmış ve belli ki bu süreçte epey kuruyemiş tüketilmiş.
 
Kuruyemişin yüzyıllar süren serüveninin İstanbul ayağı hakkında şu bilgileri edinmek mümkün: Evliya Çelebi’nin 'Seyahatnamesi’de yazdığına göre 17. yüzyılda sadece İstanbul’da 1000'in üzerinde yemişçi dükkanı ve yıllar önce var olan bir Leblebiciler Cemiyeti varmış. Bu cemiyet 1930 yılında bağımsız olarak faaliyet göstermek için Ticaret Müdüriyeti'ne müracaat etmiş. Derneğin genel merkezi de İstanbul'da Küçükpazar'daymış. Şehirde bir de yine 1930'larda Leblebiciler Çarşı'sı bulunuyormuş. 
 
Piyesin en hisli yerinde çatırdıyor
 
Ansiklopedide Muhsin Ertuğrul’un en çok şikayet ettiği konulardan birinin, seyircilerin oyun sırasında kabuklu kuruyemiş yiyerek gürültü yapması olduğu bilgisi yer alıyor. Tepkisini Darülbedayi dergisindeki birçok yazısında ifade eden Ertuğrul, bir yazısında şöyle diyor: “İnanır mısınız her temsilden sonra tiyatro süpürülürken dört beş kilo fıstık, fındık, kabak çekirdeği kabuğu toplanır. Ve bu fıstıklar, fındıklar, kabak çekirdekleri hep bir piyesin en hisli yerinde çatır çatır kırılıyor ve yeniyor.”