Roma İmparatorluğu'nun en büyük şairi Vergilius'un son 18 saatini konu alan "Vergilius'un Ölümü", Almanca'dan yeniden üretilmiş diliyle çevirilmesi en zor romanlardan biri
GÜLDEN ÖKTEM

20. yüzyıl edebiyatının baş yapıtlarından biri olarak kabul edilen Avusturyalı yazar Hermann Broch'un kitabı "Vergilius'un Ölümü", Roma İmparatorluğu'nun en büyük şairi Vergilius'un (Virgil) son 18 saatini konu alır.

Hermann Broch'un Amerika'ya göç ettikten sonra yazdığı roman, Türkçe'ye Ahmet Cemal tarafından yaklaşık 40 yıllık bir süreçte çevirdi. "Kitabın yüzde 80'lik kısmını Almanca'dan da öte Broch, kendi dilini bulmak istercesine Almanca'dan türettiği kelimelerle oluşturduğu bir dille kaleme almış," diyen Ahmet Cemal kitabı kendi hayatının örgüsüne yerleştiğini de sözlerine ekler.

Kitap dört temel başlık etrafında şekillenir: "Su / Varış", "Ateş / Çöküş", "Toprak / Bekleyiş" ve "Hava / Eve Dönüş".

"Vergilius'un Ölümü", Augustus dönemi Romasında, İmparatorluk filosunun kralın doğum günü şenliklerini başlatmak amacıyla Brundisum limanına yanaşmasıyla başlar.

Vergilius'un kitap boyunca anlatılan yolculuğunda Broch, Roma gerçekliğinden yola çıkarak kendi yaşadığı zamana, kitle gücünün, kazanmanın, şan ve şöhretin ve de bunlarla gelen yaşama tutkusunun egemen oluşunu kaleme alır.

Thomas Mann'a göre Broch'un eseri, roman sanatının esnek ortamı bağlamında gerçekleştirilen sıra dışı ve en temel deneyimlerden biridir.