Sansür ve sindirme raporu
01 Ekim 2015 - 02:10CHP Kültür ve Sanat Platformu Temmuz-Ağustos-Eylül 2015 aylarına ilişkin üç aylık sansür raporunu yayınladı. Yayınlanan raporda kültür ve sanat alanlarında gerçekleştirilen hukuk dışı uygulamalardan örnekler yer aldı. Sanatın farklı dallarındaki baskılar arasında, sanatçılara açılan davalar ve soruşturmaların yanı sıra, okullarda ve kamu kurumlarında düşünce özgürlüğünü kısıtlayan uygulamalar da raporda yer alıyor.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Kültür ve Sanat Platformu Başkanı Ercan Karakaş, “ AKP’nin iktidarı kaybetmiş olmasına rağmen sanata ve sanatçıya yönelik baskılarını ve haksız uygulamalarını sürdürdüğünü” belirtirken, sanatçılara yönelik baskı ve tehditlerin ‘Aktroller’ aracılığı ile yoğun biçimde sürdürüldüğünü ifade etti. Karakaş ayrıca son günlerde sosyal medyada savaşa ve teröre karşı düşüncelerini dile getiren Beren Saat, Bergüzar Korel, Ersin Korkut, Elçin Sangu gibi sanatçılara sanal medya aracılığıyla linç girişimlerinde bulunulmasının hükümetin sindirme politikasının bir parçası olduğunu savundu.
Karakaş, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü ile Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası yöneticiliğinden alınan Rengim Gökmen’in idari mahkemede açtığı davayı kazanmasına karşın, görevlerine iade edilmediğini, yalnızca özlük haklarının tanınarak, Bakanlık müşavirliğine atandığını, Selman Ada’nın ise her iki görevi de vekâleten sürdürdüğünü söyledi. Rengim Gökmen ise bu kararı da mahkemeye taşıyor.
Raporda ihlaller şöyle sıralanıyor:
1) Notre Dame de Sion edebiyat öğretmenini işten çıkardı
Notre Dame de Sion Lisesi’nde çalışan sözleşmeli edebiyat öğretmeni Melike Koçak öğrencilerin çıkardığı fanzinde yer alan kelimeler nedeniyle kovuldu. Okul yönetimi; Tavuskuşu adlı fanzinin kadın cinayetlerini konu alan Mayıs sayısının içeriğini uygun görmedi, öğrencileri "yönlendirmekle suçladığı öğretmeni işten çıkardı.
2) Tiyatro oyununa "örgüt propagandası" soruşturması
Roboski'de 34 yurttaşın TSK'nın savaş uçakları tarafından bombalanarak öldürülmesiyle ilgili hiçbir adım atmayan yargı, katliamın bir tiyatro eserine dönüştürülmesi karşısında hemen harekete geçti. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, İzmir Şakran 2 Nolu T Tipi Cezaevi'nde tutuklu olan Mehmet Ali Yaşa'nın kaleme aldığı "Sorgulen Şeve" adlı tiyatro oyununa "terör örgütü propagandası" iddiasıyla soruşturma açtı.
3) Müzisyene beş eylemden dava
Müzisyen Şenol Akdağ hakkında 2013- 2015 yılları arasında beş farklı eyleme katıldığı gerekçesiyle dava açıldı. Akdağ’ın katılmakla suçlandığı eylemler arasında; İç Güvenlik Yasası protestoları, Berkin Elvan ve Gazi Katliamı anmaları, Gezi direnişi eylemleri ve dernek etkinlikleri bulunuyor. Akdağ, ‘terör örgütü’ propagandası yapmakla suçlanıyor.
4) Levent Üzümcü Şehir tiyatrolarından ihraç edildi
Tiyatro oyuncusu Levent Üzümcü, İstanbul Şehir Tiyatroları'ndan ihraç edildi. İhraç kararının gerekçeleri arasında Üzümcü’nün politik görüşü, 2013 yılında Sosyalist Enternasyonal’de yaptığı konuşma, basına verdiği demeçler ve sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlar gösterildi. Üzümcü, kararın siyasi olduğunu belirtti ve hukuki süreç başlatacağını söyledi. Oyuncu arkadaşları da basın açıklaması yaparak Üzümcü’ye destek oldu.
5) Karikatüriste Cumhurbaşkanına hakaret soruşturması
Cumhuriyet gazetesi çizeri Musa Kart hakkında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şikâyetiyle 4 Ağustos 2015 tarihli “Gemisini yürüten kaptan” karikatürü nedeniyle soruşturma başlatıldı.
6) Sokak müzisyenlerine saldırı
İstanbul Avcılar’da tekbir getiren bir grup, sokak müziği yapan gençlere saldırdı. “Yahudi marşı çalıyor. Siz nasıl Müslümansınız?” diye bağıran saldırganlar, “Allah bize hesap soracak, burada Yahudi marşı çaldırmayız” tehdidinde bulundu.
7) AÜDK’ndan ‘skandal’ istek
Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı (AÜDK) yönetimi eski Müdür Aydar’ın kişisel Facebook ve Twitter adreslerinin şifrelerini istedi.
8) Tek bir gecede sanatçı yaptılar
Kendisini Mersin DOB Genel Müzik Direktörü olarak atayan Selman Ada, kurumda bir ‘usulsüz’ atamaya daha imza attı. Eski Genel Müdür Rengim Gökmen’in davayı kazanmasının ardından geçen günlerde kendisini apar topar Mersin Devlet Opera ve Balesi (DOB) Genel Müzik Direktörü olarak atayan DOB Genel Müdür Vekili Selman Ada, 45 yıllık kurumda bir ilke daha imza attı. Ada, teknik kurulca bir sınav yapılmaksızın “sanatkâr memur” statüsünde yer alan DOB Sanat Teknik Müdürlüğü’ne, “uzman memur” statüsünde bulunan Özgür Usta’yı atadı.
9) Çin Flarmoni Orkestrası'nın Türkiye'deki konseri iptal edildi
Çin'de Uygur Türklerine yönelik uygulamaları gerekçe gösteren bazı grupların tehditleri konser iptaline vardı. Zorlu Performans Sanatları Merkezi'nde 16 Ağustos'ta yapılması beklenen 130 kişilik Çin Filarmoni Orkestrası konseri iptal edildi.
10) Nâzım Hikmet Vakfı polis zoruyla tahliye edildi
Geçtiğimiz ay Beyoğlu’nda Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’nın da kiracısı olduğu 116 yıllık Hrisovergi Apartmanı’nın sahibi Balıklı Rum Hastanesi Vakfı’nın binanın boşaltılması için gönderdiği ihtarın ardından polis, vakfın tahliyesine başladı.
11) Munzur Festivali IŞİD tehdidi nedeniyle iptal edildi
Dersim’de 1999 yılından bu yana gerçekleştirilen Munzur Kültür ve Doğa Festivali, IŞİD saldırısı ihtimali nedeniyle iptal edildi. Festival, bu yıl 7-9 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirilecekti.
12) Diyanet'ten 'İnek Şaban' tepkisi: Bu filmler yüzünden...
Yrd. Doç. Dr. Bilal Yorulmaz, Diyanet Dergisi’nde yayımlanan yazısında, dini çağrışımlı isimlerin Türk sinemasında alay edilen karakterlere verildiğini iddia ederek 1960 yılında 3 bin bebeğe bu isim verilirken, ‘Hababam Sınıfı’ etkisiyle 2009’da sadece 113 bebeğe ‘Şaban’ adı verilmiştir” dedi.
13) Yeni Kültür Bakanı Yalçın Topçu’dan sanata karşı ifadeler
Geçici hükümetin Kültür ve Turizm Bakanı Yalçın Topçu, dünyaca ünlü piyanist İdil Biret’in 2009 yılında Topkapı Sarayı’nda vereceği konseri “şarap içiliyor” gerekçesiyle Alperenlere sahip çıktı. “Bugün olsa izin vermem, neye izin vereceğim? Şaraplı minderli konsere izin vermem” diyen Topçu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’ndan (İBBŞT) ihraç edilen ünlü tiyatro sanatçısı Levent Üzümcü’yü ise “tanımadığını” söyledi, üzeri kapalı “terörist” benzetmesi yaptı.
14) Kültür Bakanı AKM’nin nerede olduğunu bilemedi ama çevresine yakışmadığını söyledi
Habertürk televizyonunda katıldığı, “Güne Bakış” programında Veyis Ateş’in İstanbul Taksim’deki AKM ile ilgili bir sorusuna yanıt veren yeni Kültür ve Turizm Bakanı Yalçın Topçu AKM’nin yerini bilemeyerek, “Haa Taksim’deki AKM’yi… Allah Allah… O bina Taksim’e yakışmıyor” dedi.
15) Sanata seçim ertelemesi!
Bu yıl Ekim ayında 52'nci kez düzenlenmesi planlanan Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali ile 16'ncı Uluslararası Antalya Piyano Festivali, ülkenin seçim atmosferine girmesi ve Kasım ayında G20 Liderler Zirvesi'nin Antalya'da yapılacak olması gerekçeleriyle ertelendi.
16) Muhalif haberler paylaşan sanatçıya baskı!
Ankara DOB Müdürlüğü, sanatçı Arda Aktar’ın “Cumhuriyet’in haberlerini paylaştığı ve habere ilişkin yorumda bulunduğu gerekçesiyle” savunmasını istedi.
17) Yargıtay'a göre Erdoğan 'ucube' diyerek hakaret etmedi, eleştirdi.
Yargıtay, Erdoğan'ın yıktırdığı heykele "ucube" demesinin hakaret değil eleştiri olduğunu karara bağladı.
18) ‘Taşeron sanatçı’ dönemi başlıyor
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, tiyatro oyunlarını sahneleme hizmeti ile Tarihi Türk Müziği Topluluğu ve bando gösterilerini düzenleyecek taşeron elemanı almak için ihale açtı. Tarihi Türk Müziği Topluluğu ve bando gösterileriyle ilgili olan bu ihalede 46 sanatçı “taşeron” olarak istihdam edilecek.
19) Yönetmensiz ve oyuncusuz Festival
22.Adana Altın Koza Film Festivali, tarihinde bir ilke imza atarak, yarışan filmlerin yönetmen ve oyuncuları ile sinema yazarlarını festivale davet etmedi. Açılış ve kapanış törenleri yapılmadı.
20) Sanatçılara montaj fotoğraflarla baskı
Tiyatro sanatçısı Ersin Korkut’un bir fotoğrafı, bir partinin seçim minibüsünün üzerindeymiş hissi yaratacak şekilde bilgisayarda montajlanarak sosyal medyaya servis edildi. Tiyatro ve sinema oyuncusu Ersin Korkut sosyal medyada konuşulan fotoğrafın ‘montaj’ olduğunu söylerken oyuncu Elçin Sangu ise “insanlar ölmesin dediğim için bana tepki gösterenleri vicdanlarıyla baş başa bırakıyorum” dedi.