Sanatın acı günü
12 Şubat 2024 - 05:02Türk edebiyatının iki önemli ismi Füruzan ve Yılmaz Karakoyunlu’nun vefat haberleri sanatseverleri yasa boğdu. Füruzan, öykülerinde kadınların yaşadığı haksızlıklara tercüman oldu, hemcinslerinin sesini duyurdu. Karakoyunlu; “Salkım Hanımın Taneleri”, “Güz Sancısı”, “Yorgun Mayıs Kısrakları” gibi yakın tarihi anlatan eserlerle edebiyatta iz bıraktı.
Türk edebiyatının usta kalemlerinden Füruzan, 91 yaşında hayatını kaybetti. Şair Elif Sofya, Türkçe edebiyatın önemli isminin ölümünü sosyal medya hesabından, “Füruzan sonsuzluğa gitti” mesajıyla duyurdu. 29 Ekim 1932’da İstanbul’da doğan Füruzan, ilk kitabı “Parasız Yatılı” ile 1972’de Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazandı. İlk kitaplarında kötü yola düşmüş kadın ve kızların, çöken burjuva ailelerinin, yoksulluk ve yalnızlıkla boğuşan kadın ve çocukların, yeni ortamlarda bunalan ve yurt özlemi çeken göçmenlerin dramlarına odaklandı. 12 Mart dönemini anlattığı ilk romanı “Kırk Yedi’liler” ile 1975’te TDK Roman Ödülü’nü kazandı. 1975’te sanatçılar programıyla çağrıldığı Batı Berlin’de bir yıl kalarak işçiler ve sanatçılarla röportajlar yaptı. Öyküleri pek çok dile çevrildi. 1981’de Ömer Kavur’la birlikte senaryolaştırdığı “Ah Güzel İstanbul” öyküsü sinemaya uyarlandı; Antalya Film Festivali’nde ödül aldı. 1986’da “Gecenin Öteki Yüzü” kitabını Okan Uysaler ile birlikte senaryolaştırdı; TRT’de dizi film oldu. 1990’da “Benim Sinemalarım” adlı öyküsünü senaryolaştırak Gülsün Karamustafa ile yönetti. Film, uluslararası festivallerde ödüller kazandı.
Eşit kişiler toplumun temeli
2021’de “Parasız Yatılı”nın 50. yılı için Milliyet Sanat’a verdiği söyleşide “Klasik sıfatını alabilen sanat yapıtları, insanlığın serüvenini, yaralanan, ezilen toplumları kayda geçirebilenlerdir” diye Füruzan 24 yıl aradan sonra geçen yıl “Akim Sevgilim” adlı öykü kitabını yayımladı. Bu kitap vesilesiyle Milliyet Sanat’a verdiği röportajda yazar “Bir toplumun gelişmişliği her açıdan kadınların, çocukların hayatta elde ettikleri paylardan, haklardan anlaşılır. Kadın cinayetlerinin hız kazandığı günümüzde çocuk yaşta işçilik yapmak zorunda kalan çocukları konu alan haberler sorularımızı sürekli gündemde tutmamızı gerektirmiyor mu? Toplumumuzda sevgi ve saygının hem kadına hem erkeğe eşit oranlarda gösterilmesi gerekir, değil mi? Eşit kişiler bir toplumun temelini oluştururlar. Değindiğim bu artan cinayetler, yoksulluk sürüyorsa mutlu bir toplumdan söz etmek bana inandırıcı gelmiyor. Elbette karşı koyan, çaba gösteren çok değerli kadınlar var. Hatta onların yanında sayıları çok olmasa da erkekleri de görüyoruz. Sanatlar toplumların yansıtıcısıdır. Değerlidirler. Elbette politik güçleri vardır. Birçok kez yasaklanmalarının nedeni de bu değil mi?” demişti.
Cumhuriyet tarihinin tanığıydı
Cumhuriyet tarihinin siyasi ve toplumsal olaylarını konu alan kitaplarıyla tanınan, devlet eski bakanlarından Yılmaz Karakoyunlu, 87 yaşında vefat etti. Karakoyunlu’nun vefat haberini Sağlık Bakanı Fahrettin Koca duyurdu. Koca sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Devlet eski bakanlarımızdan Yılmaz Karakoyunlu, İstanbul’daki evinde geçirdiği rahatsızlık sebebiyle kaldırıldığı hastanede yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybetti” ifadelerine yer verdi.
26 Nisan 1936’da İstanbul’da dünyaya gelen Karakoyunlu, 1959 Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi’nden doktorasını aldı.
Romanları tartışma yarattı
Varlık vergisini konu olan ilk romanı “Salkım Hanım’ın Taneleri”yle 1989 Yunus Nadi Roman Ödülü’ne layık görülen Karakoyunlu, 6-7 Eylül Olayları’nı anlattığı “Güz Sancısı”yla 1991 Türk Yazarlar Birliği Roman Ödülü’nü kazandı. 2005’te yayımlanan “Yorgun Mayıs Kısrakları”yla Türk siyasiler ile sanatçılarının aşklarını yazdı. 2010’da “Serçe Kuşun Sonbaharı”nda Şeyh Bedrettin’in hayatını anlattı. 2012’de “Mor Kaftanlı Selanik”te Türkiye ile Yunanistan arasındaki mübadeleyi romanlaştırdı. Yakın tarihi anlatan romanlarıyla pek çok tartışma yaratan Karakoyunlu şiir ve tiyatro dallarında da eserler verdi.
Karakoyunlu’nun romanından uyarlanan, Tomris Giritlioğlu’nun yönettiği, başrollerini Zuhal Olcay, Hülya Avşar ve Kamran Usluer’in paylaştığı “Salkım Hanım’ın Taneleri”, 1998 Antalya Film Festivali’nde En İyi Film dahil altı dalda ödül kazandı. Pek çok diziye danışmanlık yapan Karakoyunlu’nun 200’e yakın da Türk Müziği eseri bulunuyor.
20 ve 21’inci dönem İstanbul milletvekilliği yapan Karakoyunlu, bu dönemde Anavatan Partisi Genel Başkan Yardımcılığı görevini üstlendi. 2001 yılındaki Bülent Ecevit kabinesinde, Devlet Bakanı ve hükümet sözcüsü olarak görev aldı.