Çağdaş Ertuna

İngiliz çağdaş sanatçı Damien Hirst bir kez daha başka bir sanatçı, Joe Machine tarafından eserlerini kopya etmekle suçlanıyor.

Bu, Damien Hirst’e karşı açılan tam 16. dava. Damien Hirst, 2018’de verdiği bir röportajda fikirlerinin çoğunun çalıntı olduğunu kendi itiraf etmişti, her ne kadar açılan davalar hakkında konuşmaktan kaçınsa da.

Kendisi gündemde kalmayı her zaman başarıyor. Hatırlayacaksınız, önce HENI Leviathan iş birliğiyle sınırlı sayıda bir baskı serisi satışa çıkardı.

Sosyal medya hesaplarında da paylaştığı kiraz çiçekleri resimlerini Bushido’nun sekiz değer yargısından ilham alarak yaptığını açıkladı ve bu değer yargılarının adlarını eserlerine verdi.

Bu sekiz değer yargısını hatırlayalım: Adalet, cesaret, merhamet, kibarlık, dürüstlük, onur, sadakat ve kontrol.

Damien Hirst’ün bir hafta boyunca 3 bin sterline satışa çıkan sınırlı sayıda baskı eserinin kaç adetle sınırlı olduğu hakkında bir fikrimiz yoktu.

Gelen siparişlere, alınan ödemelere göre kaç adet üretileceğine karar vereceklerdi.

Hirst, bu eserleri için kripto parayla yapılan ödemeleri de kabul etti ve kripto para birimlerine ne kadar sıcak baktığını da söyledi.

Hatta daha da ileri giderek, Bitcoin ve Etherium’un adını da verdi.

Sonuç, 7481 adet baskı tam 22.4 milyon dolara satıldı.

İşte bu kiraz çiçekleri baskı serisinin yakın zamana kadar Paris’te sergilenen ve önümüzdeki günlerde Japonya’da sergilenecek olan orijinallerini kendi eserlerinden taklit ettiği gerekçesiyle sanatçı Joe Machine tarafından mahkemeye verildi.

Hatta Joe Machine, Damien Hirst’ün kendi resimlerini ilk defa Londra’da Hirst’ün de bir eserinin yer aldığı Tramshed adlı restoranda görmüş olabileceğini iddia ediyor. Damien Hirst, yakın zamanda sanat eseri ve para arasındaki ilişkiyi de sorgulamıştı.

Çok sayıda eserini tanıdıklarına hediye verdiğini ama umduğundan çok daha kısa sürede tanıdıklarının eserleri müzayedelerde satışa çıkardığını görüp şaşırdığını ve üzüldüğünü anlatmıştı.

“Öyle çocuklarının ya da annelerinin kanser tedavisi için para gerektiği için falan değil, yeni bir çanta almak için eserlerimi satışa çıkarıyorlardı. Bu da sanat ve para arasındaki ilişkiyi uzun yıllar sorgulamama neden oldu” diyordu.

Bu arada hatırlatalım, kendisi İngiltere’nin en çok para kazanan sanatçısı unvanını da taşıyor.

‘Currency (Para Birimi)’ başlıklı bir NFT projesiyle karşımıza çıktı, eserleri 2000’er sterlin karşılığında kripto para ya da kredi kartıyla satın almak mümkündü.

HENI Palm adlı dijital platformda satışa çıkan 10 bin adet eserin özelliği ister NFT, ister sanatçının 2016’da kâğıt üzerinde yaptığı eseri satın alma seçeneğiydi. Tamamen koleksiyonerlerin tercihine bırakıyordu, koleksiyonerlere bir yıl süre verdi, kararlarını değiştirebilmeleri için.

Tam bir yıl sonra ise NFT edisyonu tercih edenlerin kâğıt üzerindeki eserlerini yok edecek, böylece her eserin tek orijinali olacak.

“Bu, aynı zamanda bir sanat eseri deneyi” diyordu.

Oysa kiraz çiçekleri resimlerinde durum farklı, zaten Hirst röportajlarında başka sanatçılardan ilham aldığını da kabul ediyor.

Charles Caleb Colton’ın “Birini taklit etmek, onu methetmenin en samimi şeklidir” sözünü hatırlıyoruz bu durumda.

Üstelik bunu da Damien Hirst gibi bir isim yapıyorsa, belki de gerçekten bunu bir iltifat olarak kabul etmeli.

Bu arada hatırlatalım, Damien Hirst’ün kiraz çiçekleri resimleri 2,5 milyon sterline, Joe Machine’in kiraz çiçekleri resimleri ise 10 bin sterline satılıyor.