Türkçe ve İngilizce künye ve özdeyişlerle kapsanan, kırmızı duvarların vurguladığı ‘ziynetlik’ unsurların kucaklaştığı sergiye daha ilk adımınızı attığınızda, Atatürk’e ait şu sözler dikkat çekiyor: “(…) Hayattaki en kötü şey riyakârlıktır. Gerçek ne olursa olsun riyakârlar onu hulus ve saffet kisvesine bürünerek saklamaya çalışırlar ki, bu büyük bir tehlikedir.”

 

 

9 Eylül 1927 tarihli Birinci İzmir Sergisi vesilesiyle 11 pul ile çıkarılan ve Gazi Mustafa Kemal tarafından orijinal ıslak imzalı Türkçe ve İngilizce tanıtılan hatıra puluna da yer verilen sergide, Atatürk’ün bilinen en eski kartvizitlerinden biri, "Erkan-ı Harp Namzetlerinden Mülazımıevvel (Kurmay Adaylarından Üsteğmen) Mustafa Kemal ibaresiyle okunabiliyor. 

 

İzmir ve çevre illerden daha şimdiden, rehberli, birer saatlik ve tur başına 100 ziyaretçilik, en az bir haftalık okul ve özel ziyaretçi turlarının şimdiden rezervasyonu yapılmış bulunan serginin gördüğü büyük ilgi ise, Folkart kadrosunu da son derece mutlu ediyor ve 29 Ekim’e bambaşka bir ruh kazandırıyor.

 

 

Etkinlikte öne çıkan parçalardan bir diğerinde ise, Atatürk’ün Çanakkale Savaşı sırasında Anafartalar Grup Kumandanlığı’yla kullandığı Arıburnu haritasının orijinali görülüyor.

 

 

Buna, aynı duvarda Çanakkale Savaşı sırasında İzmir’in savunma planını gösteren kroki eşlik ediyor. 

 

Paşa’nın, Osmanlı Sarayı’na sunulan, Osmanlı Paşası üniformalı ve bilinen en eski, nadide kartpostalının da görülebildiği sergi ayrıca, kendisinin Edirne’de silah arkadaşlarıyla 22 Şubat 1916’da çektirdiği birlik karesi ve dönemin Sultanahmet Mitingi el ilanının altı çizilebiliyor. Eski Türkçe, ‘Müslüman’ imzalı anonim ilanda şunlar ifade ediliyor:

“Müslüman! Yedi asırlık bir saltanatın taksim olunduğunu görüyorsun. Şu kederli günlerde birleşmeye, anlaşmaya her hususta ihtiyacın var. İşini, gücünü bırak ve Cuma günü, namazdan sonra Sultanahmet’teki mitinge koş. Kadın, erkek, çoluk, çocuk orada olsun.”

 

 

Paşa’nın, Osmanlı Sarayı’na sunulan, Osmanlı Paşası üniformalı ve bilinen en eski, nadide kartpostalı.

 

 

Sultanahmet Mitingi el ilanı

 

Gazi Mustafa Kemal’in kullandığı sigaranın, taktığı kravatı, bastonunun ve GMK ibareli fildişi sigara tabakasının da görülebildiği sergi bunların yanı sıra Cumhuriyet Halk Fırkası’nın 15-20 Ekim 1927 tarihlerinde toplanan ikinci kongresinde 36 saat süre ile okuduğu büyük Nutuk’un Viyana’da özel olarak 500 adet basılan versiyonunun dönemin Gümüşhane milletvekiline ait olan 10 haritalı, 627 sayfalık versiyonu ile de görülebiliyor. 

 

 

Gazi Mustafa Kemal’e ait sigara

 

 

Nutuk’un Viyana’da özel olarak 500 adet basılan versiyonunun dönemin Gümüşhane milletvekiline ait olan 10 haritalı, 627 sayfalık versiyonu

 

Yine sergi,  Nutuk’un K.F Koehler Verlag Yayınları tarafından yapılan Fransızca baskısı, Atatürk’ün vasiyetinin taslak ve noter onaylı hali, kendisine ait çok sayıda ıslak imzalı fotoğrafa yer verirken, TIME dergisinin 24 Mart 1923 tarihli kapağıyla tarihe mal olan Atatürk’ün, Türkiye’de sadece dört kopyası bulunan bu yayınla da kutlandığı etkinlikte ayrıca, Cumhuriyet Bayramı’nın 10’uncu yıldönümü üzerine basılan özel kutlama afişi ayrıca dikkat çekiyor. Atatürk’ün büyük yer kapsadığı afişte ‘Ulu Gazi’yi öven Ziya Süleyman dizeleri göze çarparken, dönemin Meclis Reisi, Başvekili ve Erkan-ı Harbiye Reisi’nin portreleri de eşlik ediyor. 

 

 

Nutuk’un K.F Koehler Verlag Yayınları tarafından yapılan Fransızca baskısı

 

 

TIME dergisinin 24 Mart 1923 tarihli kapağı

 

 

Atatürk’ün vasiyetinin taslak ve noter onaylı hali

 

 

Soyadı Kanunu’ndan sonra Kemal Atatürk ıslak imzalı fotoğraf

 

 

Cumhuriyet Bayramı’nın 10’uncu yıldönümü üzerine basılan özel kutlama afişi

 

Türkiye’de ilk kez sergilenen 150 dolayında fotoğrafı içeren serginin belki de en öne çıkan parçaları arasında Mustafa Kemal’in 1909’da Selanik’te yazdığı “Süvari: Bölük, Alay, Liva Talim ve Manevraları” kitabı ya da Sofya Ataşemiliteri Erkan-ı Harbiye Kaymakamı sıfatıyla Minber Matbaası’nca İstanbul Bab-ı Âli’de yayımladığı “Zâbit ve Kumandan ile Hasbıhal” geliyor. Ancak bunun da ötesinde sergide, Folkart Proje Direktörü Özdemir’in ‘En kısa sürede Türkçeleştirecek yayınlayacağını,’ ifade ettiği, İzmir Suikastı’nın Ankara İstiklâl Mahkemesi’nce yayınlanan 1926 tarihli zabıt tutaNağı ziyaretçilere sunuluyor. 

 

 

Mustafa Kemal’in 1909’da Selanik’te yazdığı “Süvari: Bölük, Alay, Liva Talim ve Manevraları” kitabı

 

 

Atatürk’ün Sofya Ataşemiliteri Erkan-ı Harbiye Kaymakamı sıfatıyla Minber Matbaası’nca İstanbul Bab-ı Âli’de yayımladığı “Zâbit ve Kumandan ile Hasbıhal”

 

 

İzmir Suikastı’nın Ankara İstiklâl Mahkemesi’nce yayınlanan 1926 tarihli zabıt tutanağı

 

Etkinlik bununla da kalmayarak, Vahdettin tarafından Şeyhülislâm Dürrizade Abdullah Efendi’ye yazdırılan ‘Milli Mücadele’ye katılanların katlinin farz olduğunu’ bildiren fetva kayıtlara geçiyor. Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarını betimleyen çok sayıda fotoğraf ve afişi buluşturan serginin tüm bunlar arasındaki en dramatik ve beklenmedik parçası ise, Mustafa Kemal’in annesi Zübeyde Hanım’dan geliyor. Zübeyde Hanım, Mustafa Kemal cephede iken kendisinin arkadaşı İsmail Hakkı Bey’e özel bir el yazısı mektup gönderiyor. Sergide görülebilen bu mektupta o günlerde Beşiktaş’ta ikamet eden Zübeyde Hanım, Selanik’teki Hakkı Bey’e 28 Eylül 1921, Çarşamba günü, o günlerde vatanı kurtaran Mustafa Kemal’e gönderme ile ‘Zira oğlumdan hayır yoktur,’ diyerek elindeki gayrimenkullerin getireceği maddi imkânlar konusunda kendisinden acil destek talep ediyor. 

 

 

‘Milli Mücadele’ye katılanların katlinin farz olduğunu’ bildiren fetva

 

 

Zübeyde Hanım’ın Mustafa Kemal cephede iken kendisinin arkadaşı İsmail Hakkı Bey’e yazdığı özel el yazısı mektup

 

İzleyiciyi Cumhuriyet tarihine mümkün mertebe en yakından tanık etmeye niyetli sergi bununla da kalmayarak, “Büyük Taarruz öncesi 1’inci Kolordu’ya bağlı alayların diziliş şeması” veya Cumhuriyetin yıldönümünde İzmir’de gündüz ve gece yapılacak kutlama programının orijinalini ziyaretçilerle buluşturuyor. Bunların yanı sıra, sergideki en orijinal ve tarihi çalışmalardan bir diğerinde ise, üzerindeki “Yaşasın Mustafa Kemal Paşa” ibaresi eşliğinde, 1925 civarında dikilmiş ‘altıgen yıldızlı’ Türk Bayrağı seçiliyor. Atatürk’ü Ertuğrul Yatı’nda, Savarona’da veya Dolmabahçe’de mutluluk içinde gülümserken veya zeybek sırasında gösteren tarihi karelerin de buluştuğu sergi, Adana’dan Ankara’ya, Kastamonu’dan Yalova’ya Ata’nın izinden giderek, Cumhuriyet’e ‘yüzyılda bir’ sunulacak çok kıymetli bir tanıklık vadediyor.  

 

 

Büyük Taarruz öncesi 1’inci Kolordu’ya bağlı alayların diziliş şeması

 

 

Cumhuriyet’in yıldönümünde İzmir’de gündüz ve gece yapılacak kutlama programı

 

 

Üzerinde “Yaşasın Mustafa Kemal Paşa” yazan, 1925 civarında dikilmiş ‘altıgen yıldızlı’ Türk Bayrağı

 

 

22 Eylül 1929, Mudanya, Ertuğrul Yatı

 

 

17 Temmuz 1930, Yalova