Seyhan Akıncı 

Pandemiyi gülerek hatırlamayacağız elbette ama son yıllarda yaşadığımız her zorluğa karşı daha da keskinleşen mizahi becerilerimiz gülebilmenin her koşulda ne kadar önemli olduğunu hepimize öğretti. Bu isimlerden biri de Prof. Dr. Metin Ertem… Prof. Dr. Ertem’in “Pandemi Dönemi Karikatürleri” sergisi mizahın iki ucunda oturan güldürmek ve düşündürmek vazifelerini tam anlamıyla yerine getiriyor. İnanılmaz zorlu koşullarda kendi hayatlarını hiçe sayarak görev yapan sağlık çalışanlarından birinin meseleye içeriden bakarak bu döneme çizgisiyle imza atması oldukça anlamlı. Üstelik serginin geliri Prof. Dr. Ertem’in başkanlığını da yürüttüğü Kanserle Savaş Vakfı’na bağışlanmış. Prof. Dr. Metin Ertem’in 12 Şubat’a kadar Mine Sanat Galerisi Deneysel’de görülebilecek çalışmaları üzerine Ertem ile konuştuk. 

“Pandemi Dönemi Karikatürleri” anlamlı bir proje için sergileniyor. Öncelikle bu fikrin nasıl ortaya çıktığından ve projeden bahsedebilir misiniz?

Hastalığın tüm dünyada ortaya çıkması ve ülkemizde de görülmesiyle büyük şaşkınlık yaşadık. Önceleri Kovid-19 ciddiye alınmadı ne var ki süratle yayılması ve ciddi sayıda ölümlerin ortaya çıkması ile bu şaşkınlık korkutucu boyutlara ulaştı. Nasıl davranacağımızı bilemez durumdaydık. Yeni terminolojileri duyar hâle geldik; “Pandemi, karantina, mutasyon, varyant…” Virüse karşı tıp alanında yoğun çalışmalar başladı ve bugün itibarıyla aşı sayesinde hastalığı kısmen de olsa kontrol altına alabildik. Bu süreçte evlerimize kapandık… Evde kapalı olduğumuz süreç, market alışverişleri, berbere, kuaföre gidemediğimiz dönemlerdi… Ellerimizi hiçbir yere değmeden dolaşmalarımız, maskeyi nasıl çıkartıp takacağımızı bilemediğimiz dönemler… Bu sürecin içindeki düşündürücü, bazen komik durumları yakalayarak çizgiye, karikatüre dönüştürmek istedim. Kısmen de olsa içinde bulunduğumuz stresi atmaya çalıştım. Bu dönemde birçok hizmet sektörü sıkıntı çekti ama siz de katılacaksınızdır sağlık alanında çalışanlar çok zor günler geçirdi ve geçiriyor. En stresli olanlar özel kıyafetler ve maskeler içinde havasız ortamlarda hizmet verdiler, verdik. Bu yoğun stres ancak espriler ile atlatılabilirdi. İçinde hepimizin kendisini görebileceği komiklikleri yansıtmaya çalıştım.

Son yıllarda pek çok olumsuzluğa ironi ile katlanabilir hâle geldik… Koronavirüs pandemisine içeriden birinin ironi ile yaklaşması oldukça kıymetli… İlk ne zaman karikatürize etmeye başladınız bu durumu?

Pandemi dönemi ilk karikatürü ülkemizde resmen görülmeye başladığı Mart 2020’de çizmeye başlamışım. İlk karikatür uçağa binme sırasında insanlara birlikte sırada bekleyen virüstü. 2020 sonuna geldiğimizde bu karikatürlerimi topladığım ve içerisinde pandemi ile ilgili küçük tıbbi bilgilerin aktarıldığı “Ameliyat Arası-Covid 19” kitabım yayımlandı. Bu benim profesyonel anlamda üçüncü karikatür kitabım. Diğer ikisi mesleğim ve branşımla ilgili olan cerrahi karikatürleri topladığım kitaplardı.

Sağlık çalışanları için zorlu bir dönem yaşanmakta mizah ve sanat mücadele gücünüzü artırıyor mu?

Kesinlikle! Tıp, insanın sağlığını korumasını ya da hastalıklardan iyileşmesini sağlamaya yönelik bilimsel çabadır. Sanat ise insanoğlunun kalben ve zihnen insan olmaya doğru verdiği çabayı anlatır. İşte bir doktor olarak ben, bilim ve sanatı içeren olayları ayrıca mizah gözlüğüyle de yorumlamaya çalışıyorum. Mizah, insanların en zor zamanlarda hayata neşeli seslenmelerinin, pozitife yönelmelerinin formatıdır aynı zamanda. Pandemi de en çok zorluk çeken grupların başında gelmesine rağmen hayatını kaybetme pahasına insanlara sağlık sunmak için fedakârca mücadele eden sağlıkçılarına da, hayata ve hastalıklara karşı mizahın güç verdiğini biliyorum. Kimi bunu gündelik hayatta sözleriyle davranışlarıyla yaptı. Ben ayrıca çizerek yaptım.

Sergide kaç eser yer alıyor?

“Ameliyat Arası Covid- 19” kitabım her ne kadar 2020 sonunda yayımlansa da bitmeyen, devam eden kovid sürecinde kitapta olmayan yeni karikatürler çizdim. Kitabın gelirini bir okula bağışlamıştım. Sanatçı arkadaşlarımın önerileri ile pandemi, kovid sürecine tarihi bir iz bırakmak anlamında sergi açmaya karar verdik. Sergide 32 çizgim yer alıyor. Sergi sürecinde Mine Sanat Galerisi bize çok kolaylık sağladı. Yine sergiden elde edilen geliri 2004 yılından beri başkanlığını yürüttüğüm Türkiye Kanserle Savaş Vakfı’na bağışladım.