Milliyet Sanat
Milliyet Sanat »Yazarlar » Eser Rüzgar | "Makas Oyunları" kesmez, birleştirir

"Makas Oyunları" kesmez, birleştirir

27 Aralık 2013 - 03:12 | (Soldan sağa) Pınar Töre, Deniz Türkali ve Enis Arıkan, Dennis Kelly'nin yazdığı, Tuğrul Tülek'in yönettiği "Bazı Şeyler Çok Saçma"da.
Proje adını, “uncut” kelimesiyle ilgili olarak “Makas Oyunları” şeklinde belirleyen DOT, özgürlükleri kırpma, bütçeyi kesme, demokrasiyi eksiltmeye vurgu yapıyor
DOT’tan, geçtiğimiz sezon “Sarı Ay” ve “Altın Ejderha”yı izledik, sezon biterken de “Yüksek/Overspill” eklendi topluluğun repertuarına. İngiliz yazar Ali Taylor’un metnini DOT’un kütüphanesinde bulan oyuncu/yönetmen Tuğrul Tülek, “Yüksek”i Londra’dan alıp İstanbul’a çoğunlukla da Beyoğlu’na taşıyor; üç genç Baron, Pıt ve Çakı’nın leziz bir dille uyarladığı dünyalarını dinamik bir rejiyle sahneliyor.
 
DOT, bir yandan da sıradışı yazar Sarah Kane’in “Cleansed” oyununun provalarına başlamıştı. Ancak  Bilgi Üniversitesi içindeki Enerji Müzesi’nde sahnelenmesi planlanan proje, üniversite yönetiminin henüz tam açıklamadığı bir gerekçeyle ertelendi. Tam da bu noktada ülkede yakın zamanda yaşananlara kayıtsız kalmak istemeyen Murat Daltaban ve ekibi daha güncel, politik, sert eleştirilerin yer aldığı  “Makas Oyunları”na yer verdi.
 
“Makas Oyunları-1” başladı, ocakta ikincisi geliyor. Sezon boyunca dörde tamamlanması planlanıyor. 2011’de Britanya’da başlayan “Theatre Uncut” isimli kısa oyun yazma ve okuma projesi kapsamında yazılan oyunlar sınırlı bir süre boyunca telif ödeme zorunluluğu olmadan isteyen tüm toplulukların kullanımına sunuluyor, Daha önce Bilsar Binasında sahneledikleri “Vur/Yağmala/Yeniden” projesiyle kısa oyunlar konusunda tecrübesini pekiştiren DOT, yaklaşık 30 oyun arasından ülke gündemiyle en çok örtüşenleri seçmiş.
 
Proje adını, “uncut” kelimesiyle ilgili olarak “Makas Oyunları” şeklinde belirleyen DOT, özgürlükleri kırpma, bütçeyi kesme, demokrasiyi eksiltmeye vurgu yapıyor. Makası işlevsel hâle getiren ortasındaki bağlantıyı sağlayan vidanın, birleştirici gücü olmazsa, parçalar bir araya gelmezse hiçbir işe yaramaz bir makas. Oyun, bu bağlamda bir şeylerin değişmesi isteniyorsa birlikte olmanın devasa gücü göz ardı edilmemeli, insanlar yataklarının altından çıkıp değişime dahil olmalı tezinin altını çiziyor.
 
“Makas Oyunları” 4 kısa oyundan oluşmakta. 15-20 dakikalık bu kısa oyunların ilki “Şişman Adam” sahne üzerinden adeta kapitalizm dersi veriyor, hap bilgi içeren bu oyunla herkesi işbirlikçi yapan kapitalizm esprili, örneklendirici bir teknikle anlatılıyor. Oyun, “Kapitalizm bardaki şişman adamdır, herkese kendini iyi hissettirir.” repliğiyle kapitalizmin göz boyayan görünüşe karşı “Bütün büyük değişimler insanla başlar” diyerek insanın öneminden bahsediyor. “Polisin maaşını biz veriyoruz onlar da gözlerimizi yaşartıyor.”  derken  “gezi” göndermesi yapmaktan da geri kalınmıyor. İkametgâhını Monako’da gösterip İstanbul’da yaşayan vergi kaçakçıları eleştiriliyor.
 
İkinci oyun “Bazı Şeyler Çok Saçma” da suçsuz yere sorgu odalarında işkence gören insanların var olduğu  gerçeği sahneye taşınıyor. Dört kişiye tecavüzden suçlanan bir kötürüm, soykırım gerekçesiyle suçlanan anaokulu öğrencisi, cinayetten suçlanan doğmamış çocuk, açık denizde korsanlık yapan kedi örnekleriyle hapislerde ya da sorgu odalarında yılları geçen insanlar ironik bir dille anlatılıyor.
 
Üçüncü oyun “Pankart”ta iki kurgu içe içe geçiyor. 1960’larda işçi sınıfının egemenlik kurması idealleriyle dolu gençler, diğer yanda günümüzde demokrasi ve özgürlük isteyen üniversiteliler aracılığıyla “devrim” kavramının dünü bugünü anlatılıyor. “Elde etmek için de müdafaa etmek için de devrim şart!” sözü oyunun belkemiğini oluşturuyor.
 
Dördüncü oyun “Hassas”, tam da hassas bir konuya değiniyor. Oyunda bütçe kesintileri, sağlık sektörünü hedef alıyor, akıl sağlığı klinikleri kapatılıyor. Kliniklerin yerine yeni açılan AVM’lerde ofis hizmeti veriliyor hastalara. Ne kadar akıl sağlığı yerinde olmasa da yerinde tespitler yapıyor oyundaki hassas karakter Jack;  “Bazı şeyler, diktatörlerin yönettiği dünyalar misali değişebilir. Değişmezmiş gibi gelse de değişebilir.” Birleşin ve gücünüzün farkında olun iletisi güçlü bir şekilde veriliyor.
 
“Makas Oyunları” izleyicisini dünyada olanlara dair düşündürmek, tartıştırmak ve tepki vermesini sağlamak amacıyla söylemek istediğini en estetik hâliyle söylüyor.
 
Bu arada bir ön bilgi, yerel seçimlere az zaman kala DOT, gündemle çok örtüşecek “seçim” konulu bir oyun hazırlığına çoktan başladı. Görülen o ki topluluk, tiyatro izleyicinin seçimi olmaya bu sezon da devam edecek.
 
Şişman Adam / The Fat Man (İngiltere)
Yazan: Andres Lustgarten
Yöneten: Serkan Salihoğlu
Oyuncu: İbrahim Selim
 
Bazı Şeyler Çok Saçma / Things That Make No Sense (İngiltere)
Yazan: Dennis Kelly
Yöneten: Tuğrul Tülek
Oyuncular: Deniz Türkali, Pınar Töre, Enis Arıkan
 
 
Pankart / A Bigger Banner (İngiltere)
Yazan: Mark Ravenhill
Yöneten: Serkan Salihoğlu
Oyuncular: Elvin Aydoğdu, Su Olgaç, Tuğçe Altuğ, Can Şıkyıldız
 
 
Hassas / Fragile (İskoçya)
Yazan: David Greig
Yöneten: Murat Dalbatan
Oyuncular: Murat Dalbatan / Tuğrul Tülek  
 
 
“Makas Oyunları-1” 20,21,25,26,27  Aralık tarihlerinde izlenebilir.
Projenin ikinci kısmı olan "Makas Oyunları-2" ise tamamen farklı oyunlarla 15 Ocak 2014 tarihinde başlayacak.
 
DOT Tel: 0212 2324440- 0212 2514545