Özge Tabak

İfade ve iletişim hakkı üzerine olan "Yamuk Hakikat", A. Nevin Yıldız Tahincioğlu'nun editörlüğünde Ütopya Yayınları'ndan çıktı. Kitap, arka kapağındaki ilk cümleyle okura nasıl bir içerik vadettiğini anlatırken, üzerine düşünülecek bir soru da bırakıyor: "Hakikat olanın kendisidir. Peki olanla yansıtılan aynı mıdır?" Üç kısma ayrılmış olan kitapta editörle birlikte 15 ismin yazılarına yer verilmiş. Seçilen isimler, ifade ve iletişim hakkı üzerine yazıları "Hak odaklı çalışan gazeteciler, hak savunucuları ve akademisyenler farklı konular ve deneyimler üzerinden hakikatin nasıl yansımaya dönüştürüldüğünü anlatıyor" diyerek açıklanıyor. 

"Gazeteci kime karşı sorumlu?"

"İfade Özgürlüğünden İletişim Hakkına" isimli birinci bölüm kitabın en uzun kısmı. Akademisyenler Umut Yener Kara ve Funda Başaran'dan sırasıyla ifade özgürlüğü, insan hakları ve insanın iletişim hakkı üzerine metinleriyle başlıyor ilk bölüm. 

Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi'nden hak savunucusu Mehmet Onur Yılmaz, büyük filizof İonna Kuçuradi'nin "Silinmiş Yüzler Karşısında" başlıklı makalesini referans vererek "Gazeteci nedir, kime karşı sorumludur?" gibi sorular sorarak gazeteciyi ve mesleği yeniden düşündürüyor. Yrd. Doç. Dr. Besim Yıldırım, "Neden insan haklarına dayalı bir iletişim eğitimi?", "Nasıl bir insan hakları eğitimi?" gibi çeşitli alt başlıklara ayırarak gazetecilik eğitiminde insan haklarını inceliyor. Hacattepe Üniversitesi RTS Bölümü Enformasyon ve Bilişim Teknolojileri Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Mutlu Binark ise '90'lı yıllarda hayatımıza dahil olan internetin insan haklarıyla olan ilişkisini ve zaman içindeki değişimini anlatıyor. İlk bölüm kitabın editörü de olan akademisyen A.Nevin Yıldız Tahincioğlu'nun haberlerin 'hakikat' üretmedeki rolünü ve sonuçlarını konu ettiği yazısıyla sonlanıyor.

Farklı pencerelerden 

İkinci kısım "İnsan Hakları Haberciliğinin Olanakları Üzerine" adını taşıyor. Bu bölümde okuru, farklı gazete ve mecralarda çalışan dört gazeteci-yazar karşılıyor. Türkiye'deki basını, tarihsel süreçleri, spesifik olaylar ve farklı konu başlıkları altında değerlendiriyor bu isimler. 

Kemal Göktaş din ve mezhep üzerinden ötekileştirme ve nefret söylemini ele alırken, İsmail Saymaz öldürülen Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi'yi örnek olarak seçiyor. Gökçer Tahincioğlu çocuk ve adalet ilişkisiyle meşruiyet mücadelesini anlattığı yazısında, takip ettiği üç dava dosyasına yer vererek açıklamalar yaparken Burcu Karakaş cinsiyet eşitliği ve LGBTİ hakları tarafından bakıyor medyaya. Hak savunucusu Ezgi Koman da çocukların medyaya katılımı üzerine "Çocuklarla Birlikte Başka Bir Medya Mümkün" başlıklı yazısıyla bu bölümde yer verilen isimlerden biri oluyor. 

Kitap "Örnekler ve Olaylarla Birlikte Söylem Türlerinde Hak Meselesi" bölümüyle sona eriyor. Bu bölüm, akademisyen Burcu Şenel'in Guşıps adlı dergiyi odağına aldığı çalışmasıyla başlıyor. Sonrasında Ahmet Emin Bülbül'ün insan ve hayvan haklarını ve insan-hayvan ihtilafını konu ettiği yazısı yer alıyor. Bülbül bu bölümde, yönetmen Kaan Müjdeci'nin "Sivas" filmini de "Postmodern Hayvan ve Sivas" başlığı altında inceliyor. Son olarak ise Duygu Öktem İncesu'nun çevre hakkını odağına alan ve iklim değişikliği, sürdürülebilirlik gibi alt başlıklara ve örneklere yer verdiği yazısı yolculuyor okuru. 

A. Nevin Yıldız Tahincioğlu'nun editörlüğünü üstlendiği kitap İletişim Fakültesi öğrencileri ve habercilik/gazetecilik mevzularına kafa yoranlar için bir yol haritası niteliğinde.