Polisiyeseverlerin gözdesi olan karakterler de vardır muhakkak. ‘Commissario’ Guido Brunetti, Baş Müfettiş Jules Maigret, Baş Müfettiş Reginald Wexford, Müfettiş Kostas Haritos gibi adil olmayı her şeyin üstünde tutan dürüst adamlar… Evet, hatta Harry Bosch ve Ian Rankin’in John Rebus’u gibi bazen sağları solları belli olmayan huysuz kişiler olsalar bile… Şimdi serisinin ilk kitabı ile karşımıza çıkan Rebus’u bundan sonra çok daha iyi tanıyacağımızı söyleyebiliriz. Çünkü nihayet Alfa Yayıncılık Rankin’in sevilen karakterini maceralarının kronolojik sırası ile sunmaya karar verdi. 

Bu da hem olayları, hem karakterleri daha iyi çözmemiz açısından çok önemli. 30 yılı aşkın süredir Edinburgh’un tekinsiz bölgelerinde, yeraltı dünyasındaki suçluları kovalayan Rebus, polisiyedeki en dayanıklı karakterlerden biri. Ama kitaplarda kronolojik sıraya itibar edilmediği için biz Rebus sevenler, birden çok kitapta ortaya çıkan karakterleri (Siobhan Clarke, Big Ger Caffery gibi) bazen yerli yerine oturtamıyorduk. Kimi zaman da nispeten genç olarak bıraktığımız Rebus, yaşlanmış ve emekliye ayrılmış olarak karşımıza çıkıyordu. Buna rağmen Rebus kitaplarını herhangi bir noktadan başlayıp okumak da mümkün. Gerçi bu türlüsünden çok daha hoşnutuz. 

Karanlık ve tehlikeli İlk kitapta, 1987’de basılan “Düğümler ve Haçlar”da (Knots and Crosses) ürpertici şiddet olaylarıyla karşılaşıyoruz. Hatta bir karakter, “Hem de Edinburgh’da. Demek istiyorum ki, Edinburgh’da böyle bir şey olacağı asla aklınıza gelmez, değil mi...?” diye soruyor. ‘Böyle bir şey’den kastettiği ise, iki genç kızın kaçırılması ve vahşice öldürülmesi. Bunlar yetmiyormuş gibi şimdi de bir üçüncüsü kayıp ve onun da aynı hazin sonla karşılaşacağı yolunda şüpheler var. Eski bir asker olan, içki ve sigaraya düşkün John Rebus, katilin peşindeki pek çok polisten biri. Onun Edinburgh’u ise, turistleri cezbeden kartpostal-şehirden çok farklı. Karanlık ve tehlikeli bir Edinburgh. 

Derken mesajlar gelmeye başlıyor. Düğümlenmiş ipler ile kibrit çöpünden haçlar. Rebus bu bulmacayı başında çözemese de, katilin ona mesaj yolladığını ve çözümü de ancak kendisinin bulabileceğini hissediyor. 

Her şeyin başı İngiltere’nin en sevilen ve en çok satan, kahramanı Rebus’un maceraları sinema ve televizyona da uyarlanan yazarlarından Ian Rankin, ilk kitabı “Knots and Crosses”da neyi değiştirmek istediği sorulunca, “Her şeyi” demiş. O kadar da değil. Zaten yazarın şikâyetleri de daha çok bu kitapta yaptığı ve daha sonra başına dert açan tercihlere ilişkin. Mesela, Rebus’un babası ipnotizmacı, erkek kardeşi de öyle. Askerliğinde SAS’a girmeyi başaran ender elemanlardan biri olan Rebus, helikopterden atıldığı bir eğitim yüzünden uçmaktan hep korkmuş. Aslında Rankin ilk planına bağlı kalıp kitabın son sayfalarında Rebus’u öldürse böyle şeyler ona sorun olmazdı herhalde. Ama hepimizin bildiği gibi böyle bir çözümden kaçınıyor ve bunun için ona minnettarız. 

Sözün kısası John Rebus gene bizimle birlikte… Bu sefer işi en baştan alıyoruz. Umarız Alfa Yayınları bu macerayı sonuna kadar götürür.