Kazuo Ishiguro, çağımızın en ünlü ve en sevilen yazarlarından birisi, buna kimsenin şüphesi yoktur herhalde. Gerek sinemayla olan görünür ilişkisi, gerek romanlarında konu ettikleriyle tanınan, romanları onlarca dile çevrilen ve tüm dünyada takip edilen bir isim Ishiguro. Yazarın son romanı "Gömülü Dev" ise orijinal dili İngilizcedeki yayımlanış tarihinden yaklaşık bir ay sonra, YKY tarafından Türkçede yayımladı. Üstelik Roza Hakmen çevirisiyle.

 

"Gömülü Dev", Ishiguro’nun on yıllık bir aradan sonra yayımladığı ilk romanı. Büyük başarı yakalayan "Beni Asla Bırakma"nın 2005 yılında yayımlanışının ardından tekrar okuruyla buluşuyor Britanyalı yazar. Bu, 1982 yılında yayımladığı ilk romanı "Uzak Tepeler"den itibaren yazarın verdiği en büyük ara. Dolayısıyla beklentilerin epeyce yüksek olduğunu söyleyebiliriz

 

Ishiguro, Japon asıllı, Britanyalı bir yazar. 1954 yılında, Japonya’nın Nagasaki şehrinde dünyaya gelmiş. Babasının mesleği nedeniyle henüz beş yaşındayken taşındığı İngiltere’de eğitim görmüş ve hayatının kalanında çoğunlukla bu ülkede yaşamış. Kent Üniversitesi’nde İngilizce ve felsefe öğrenimi gördükten sonra 1980’li yıllarda yazarlık yapmaya başlamış. Bu dönemden itibaren yalnızca yazarlık yapan Ishiguro’yu ve giderek popülerleşen yazarlık kariyerini, okurları çeşitli şekillerde takip ediyor. 

 

Yazdığı romanların büyük bir çoğunluğu başarıya ulaşmış bir yazar Ishiguro. Bilhassa "Never Let Me Go" (Beni Asla Bırakma) başta Time olmak üzere birçok önemli mecrada İngilizce yazılmış en iyi romanlar arasında gösteriliyor. Roman 2010 yılında Mark Romanek’in yönetmenliğinde sinemaya da uyarlanmıştı. Ayrıca kendisinin kaleme aldığı sinema ve televizyon filmleri de bulunuyor. Ancak Ishiguro’nun bir yazar olarak çeşitliliği bunlarla değil, bizzat romanlarıyla ilgili. Ishiguro, romanlarında farklı edebiyat türlerini deneyen, yazarlık deneyimini çeşitlendiren bir yazar. "Öksüzlüğümüz"de dedektif romanlarını, "Beni Asla Bırakma"da ise bilim-kurgu türünü deneyen işlere imza attı. Britanyalı yazar, "Gömülü Dev"de de okurunu farklı bir edebiyat türünün dünyasına götürüyor. 

 

"Gömülü Dev", esas olarak Axl ve Beatrice adlı Britanyalı bir çiftin yıllardır görmedikleri oğullarını arayış hikayesini anlatıyor. İlgi çekici kısım ise romanın fantastik edebiyatın edebi coğrafyasına sıklıkla uğruyor olması. Gerek kullanılan öğeler, gerek atmosfer bakımından fantastik roman türünün örneklerini fazlasıyla görüyoruz. Bin 500 yıl öncesinin Britanyası’nda geçen romanda ejderhalara, devlere, cinlere rastlıyoruz. Ayrıca bu türün yaratıcısı J.R.R. Tolkien’in de kendi dünyasını kurarken sıklıkla başvurduğu unsurları romanın içerisinde yer yer görüyor oluşumuz da bu durum açısından önem taşıyor. Romanda bir karakter olarak karşımıza çıkan Sir Gawain, bunun örneklerinden birisi.

 

Tüm bu fantastik öğelerin kullanımı Ishiguro’nun edebiyatı açısından büyük bir yenilik taşıyor. Başka bir ifadeyle, dünyaca tanınmış bir yazarın böylesine cesur bir hamle yapması oldukça riskli de bulunabilir. Ishiguro’nun bir röportajında bahsettiği, eşi Lorna’nın ilk taslağın ilk sayfalarını okuduktan sonra verdiği tepki de bunu akla getiriyor açıkçası. Şöyle aktarıyor Ishiguro, eşinin tepkisini: “Baktı ve ‘Bunlar işe yaramaz,’ dedi. ‘Tekrar düzenlemekten bahsetmiyorum; en baştan tekrar başlamalısın. Bunların hiçbirisi başka birileri tarafından görülmemeli.” Romanın çıkmasının bu kadar uzamasını da böyle açıklıyor Britanyalı yazar. Zira eşinin bu sözleri romana altı yıllık bir ara vermesine neden olmuş.  

 

Öte yandan Ishiguro’nun diğer romanlarında da sıklıkla temas ettiği ve üzerine düşündüğü hafıza, hatırlama ve kolektif bellek konuları bu romanda da fazlasıyla görünür. Bu unsurlar romanın çerçevelenişi ve kritik dönüşleri açısından da önemli rol oynuyor. Dolayısıyla geçmiş ve geçmişi hatırlamak bu romanda da fazlasıyla öne çıkan unsurlar olarak dikkat çekiyor.  

 

Tüm bunlarla birlikte Türkçe edisyona dönecek olursak, kitabın çevirisine de ayrıca bir parantez açmak gerek. Kitabı Türkçeye, dilimizin en yetkin edebiyat çevirmenlerinden birisi olduğu şüphe getirmeyecek bir isim, Roza Hakmen çevirmiş. Proust, Cervantes, Henry James ve Yourcenar'ın aralarında olduğu büyük yazarları Türkçeye aktaran isim olarak tanıdığımız Hakmen, çeviri bir kitabı satın alırken rahatlıkla tek başına güven unsuru olabilecek bir isim. "Gömülü Dev" için de başka şeyler söz konusu değil. Rahat okunan, titiz bir çeviri var elimizde. 

 

Sonuç olarak "Gömülü Dev", sevilen, takip edilen ve uzun süredir beklenen dünya çapında bir yazarın çok sevilen bir türe yanaşarak yazdığı son romanı. Aynı zamanda yazarın kendi edebiyatı açısından da cesur ve riskli bir girişim.