Milliyet Sanat
Mayıs 2017

Esneyen Boşluk

"Esneyen Boşluk" Berkun Oya’nın öyküleri, gazete yazıları, uzun ve kısa oyunları ve tamamlanmamış bir romanından oluşuyor.

ÖZGE KARA

Sanat dünyasının üretken isimlerinden biri Berkun Oya. 10 parmağında 10 marifet derler ya hani; bir nevi öyle. Tiyatro, sinema ve televizyon alanlarında yaptığı işlerle çok kişinin beğenisini kazandı şimdiye kadar. Radikal ve Birgün gazetelerinde öyküleri ve makaleleri yayımlandı. Daha önce, çok beğenilen oyunu "Bayrak"ı kitaplaştırmıştı Berkun Oya. Şimdi ise oldukça geniş bir yelpazede bir derlemeyle çıkıyor okurun karşısına. Everest Yayınları etiketiyle basılan "Esneyen Boşluk" Berkun Oya’nın öykülerini, gazete yazılarını, oyunlarını ve hatta tamamlanmamış bir romanını bir araya getiriyor.
 
Berkun Oya’yla ilgili biraz araştırma yaptığınızda şunu göreceksiniz: Takipçilerinin uzun zamandır Oya’nın oyunlarını kitaplaştırması üzerine bir temennisi var. Özellikle Ekşi Sözlük’te ara ara farklı kişilerce dile getirilmiş bir talep bu. "Esneyen Boşluk" bu anlamda beklentilerin biraz daha önüne geçerek işin içine Oya’nın farklı türlerdeki diğer üretimlerini de katıyor. Hatta kitabın sonunda bir de sürpriz var okura: "Terkedilmiş Bir Roman" başlıklı bu bölümde Oya’nın başlayıp bitirmediği romanından bir kesit var. 
 
Öykülerle açılıyor
 
Yazarın öyküleriyle açılan kitap gazete yazıları ile devam ediyor. Bu iki bölüm ağırlıklı olarak Berkun Oya’nın daha önce gazetelerde çıkan yazılarından oluşuyor. Fakat içlerinde ilk defa bu kitapta yayımlanan yazıların da olduğunu söylemekte fayda var. Kitaba adını veren "Esneyen Boşluk", 4 Ocak 2013 tarihli Radikal gazetesinden alınmış ve kitabı elinize alıp da sayfalarını karıştırmaya başladığınızda karşınıza çıkacak ilk öykü. Bu bölümde "Esneyen Boşluk"un da aralarında bulunduğu toplam 15 öykü var. Ardındansa "Gazete Yazıları" bölümü geliyor. Burada ise Berkun Oya’nın çeşitli toplumsal ve siyasi olaylar hakkında kaleme aldığı yazılar yer alıyor. Bu bölümün etkileyici yazılardan biri de 12 Nisan 2013 tarihi Radikal gazetesinde çıkmış "Ergen" başlıklı yazı. Yazıda Oya, okura şöyle sesleniyor: “Yalnızlık korkusuyla yaratılmış sosyal aidiyetler, kaybetme kokusuyla sürdürülen mutsuz ilişkiler gibidir; kolunuz belinde, gözünüz dışarıda, günü kurtararak geçer ömür, zoraki sevgiliyle. Taraf tutmak uzaklaştırır bizi birbirimizden ya da manyakça yakınlaştırır. Yalnızlıktan korkmayan, akıllı kalpler diliyorum hepimize.”
 
“Her yazı bir sofradır”
 
Yazıların bir diğerinde ise her yazıyı bir sofraya benzetiyor Oya ve şunları paylaşıyor okuruyla: “İnanıyorum ki her sayfa, her yazı bir sofradır ve ben, elimden geldiğince, misafire çıkarılan porselen tabaklar gibi yazılar yazmaya gayret ettim.” İçimizde dönen daimî şüpheler üzerine kaleme aldığı ‘Çekyat’ başlıklı yazısı ise bölümün en kısa ama en etkili metinlerden. Her tür beklentinin insan zihnine bir şüphe düşürdüğünü söyleyen yazar “Korkunun kurduğu bir aile yaşar insanların göğsünde. Beklenti oğlu, şüphe ise torunudur korkunun. Bu ailenin cebinden çıkan para, dilenciye bile uğursuzluk getirir sadece” diyor. 
 
"Gazete Yazıları"nın hemen ardından kitabın belki de en merakla beklenen bölümü geliyor: "Oyunlar". Bu bölümde öncelikli olarak Berkun Oya’nın başyapıtları olarak kabul edebileceğimiz "Yangın Duası", "Bayrak", "Güzel Şeyler Bizim Tarafta" ve "Babamın Cesetleri" adlı dört uzun oyunu yer alıyor. Dördünün de bir arada bulunması sebebiyle Berkun Oya okurları için iyi bir arşiv niteliği taşıyor bu kitap. Daha önce oyunları izlemiş olsanız da olmasanız da bu bölümde Berkun Oya’nın neden bu denli sevildiğini anlayacaksınız. Nitekim yazarın insani duyguların ifade edilmesi konusunda yadsınamayacak bir yeteneği var.
 
15 sayfalık sürpriz
 
Son zamanlarda "Masum" dizisiyle tekrar gündeme gelen "Bayrak" oyunu, şüphesiz bölümün en dikkat çekici eseri. "Bayrak", daha önce Krek Tiyatro Topluluğu bünyesinde oynanmış ve yine bu topluluğun bir projesi olan Krek Yayın tarafından kitaplaştırılmıştı. Ancak bir süredir kitabın kopyasını bulmak mümkün değildi. Dolayısıyla "Bayrak"ın orijinal metnine ulaşmak isteyenler için iyi bir kaynak olacak "Esneyen Boşluk". İki perde ve altı tablodan oluşan "Bayrak", aile içi sorunlara ve bununla birlikte iletişimsizliğe odaklanıyor. 
Bahsi geçen dört uzun oyunun ardından aralarında Bomba’nın da bulunduğu kısa oyunlar geliyor. Nihayetinde ise tadı damağınızda kalacak bir bölüm var: "Terk Edilmiş Bir Roman". Kitabın editörü Mehmet Said Aydın’dan aldığımız bilgiye göre okuyacağınız bu sayfalar gerçekten Berkun Oya’nın yazmaya başladığı ama bitirmediği bir romandan alınmış. 15 sayfalık bu kesitte okur, hikayenin 40 yaşlarında beş yakın arkadaşın etrafında döndüğünü anlıyor. Bir de bu beş arkadaşın nedenini ve nasılını bilmediğimiz bir şekilde cinayete karıştıklarını… Romanın kitapta yer alan kısmında ancak karakterlerin arka planlarına dair bir fikir sahibi olmak mümkün. Geri kalanı için Berkun Oya’nın romana dönüp bitirmesini temenni etmekten başka bir şansımız yok maalesef.