Fresk (İtalyanca fresco, “taze”): Kireç suyunda eritilen madensel boyalarla taze sıva üstüne resim yapma yönteminden yararlanılarak yapılan duvar resmi. Anıtsal etkisi, dayanıklılığı ve mat yüzeyi ile duvar resmi için en uygun teknik olan fresk yüzyıllar boyunca duvarları süslemede kullanılmıştır.

Fresk tekniği “gerçek fresk” ve “kuru fresk” olmak üzere iki şekilde uygulanır.

Gerçek Fresk (buon) tekniği: Daha dayanıklı ve kalıcıdır. Önce çıplak duvar özel hazırlanmış kireç, kum ya da mermer tozu karışımı kaba sıvayla peş peşe üç kez sıvanır. Her kat uygulandıktan sonra kuruyup sertleşmesi için bekletilir. Bu sırada sanatçı boyamak istediği imgenin birebir ölçekli şablonunu hazırlar ve rulet aracılığıyla kompozisyonu ana çizgileriyle yüzeye aktarır. Sonra üstüne bir kat ince sıva (intonaco) daha çekilir. Boyanın bu son katı kurumadan sürülmesi gerektiğinden, sanatçı yalnızca yapabileceği kadarını ince sıvayla kaplar. Her aşamada ek yerleri belli olmaması için boyanacak alanın sınırları imgenin dış çizgilerine göre belirlenir. Yeni yapılacak bölümle bir önceki boyanmış alanın birbirine uyum sağlaması için birleşme noktaları göz önüne alınarak, imgenin o bölümü ıslak sıvanın üstüne hafifçe bir daha çizilir. Bu çizgi belirli belirsiz olmasına karşın kesindir ve sanatçıya imgeyi boyarken yardımcı olur.

Kuru fresk (secco): Bu fresk tekniği diğer tekniğe oranla yapılması daha kolay ve düzeltme yapmak için uygundur. kuru duvar söndürülmüş kireçle sıvanır ve boya sıva kurumadan sürülür. Bu teknikte boya zemine emdirilmediğinden yüzeyde bir tabaka olarak kalır.

Fresk ustalarının hızlı çalışması gerekir çünkü ıslak sıvayla birlikte kuruyan boyalarda düzeltme yapmak zahmetlidir. Düzeltme yapmak gerektiğinde tekrar ince sıva uygulanır ya da hatalar kuru fresk yöntemiyle düzeltilir.
Bilinen en eski fresk örnekleri, Girit’te M.Ö. 2700-1400 yılları arasında egemenlik kurmuş Minos uygarlığının başkenti Knossos ve bu uygarlıkla ticaret yapan Mısır Krallığı’na ait Avaris şehirlerinde bulundu. Knossos sarayında bulunan ve M.Ö. 1700 civarında yapılmış “Yunus Freskleri”, bu ilk örneklerin en ünlülerinden biridir.



Pompei'deki M.S. ilk yıllara ait resimler, bu tür için iyi birer örnek oluşturur. Fresk aynı zamanda özellikle Roma katakomplarında (Domitilla, II. yy. ve Priscilla, III.yy.) ilk Hristiyan sanatının tekniğini de oluşturdu. Hristiyanlıkta büyük önem taşıyan freskler, okuma yazması olmayan rahipler için, ressamlar tarafından İncil’deki karakterlerin betimlemelerine göre duvara çizilerek rahiplere anlatılması amacını taşıyordu.

Bütün Bizans İmparatorluğu döneminde mozaiğin yanı sıra fresk de kullanıldı, XIV. yy'da Sırp ve Makedonya kiliselerinde, daha sonra Osmanlı yönetimi altındaki Girit'te ve Aynoroz dağında büyük ölçüde gelişti. Ayrıca Hindistan (Ellora, Ajanta) Budist tapınaklarında bulunan ve bu tarihten önce gerçekleştirilmiş olan freskleri de saymak gerekir (M.S. V.-VIII. yy'lar).



Fresk tekniğinin en yaygın olduğu dönem Rönesans'tır. Cimabue, Giotto, Masaccio, Fra Angelico, Correggio gibi 13. yüzyıl sonları ile 16. yüzyıl başları arasında yaşayan birçok ressam tarafından uygulanmıştır. Giotto’nun, Assisi Kilisesi’ne Aziz Francesco’nun yaşam öyküsünü resmetmesi onun fresk alanında ün kazanmasını sağlamıştır. Michelangelo'nun Sistine Şapeli tavan resimleri ve Raffaello'nun Vatikan Sarayı odaları için yaptığı duvar resimleri fresk tekniğinin en ünlü örnekleridir.16. yüzyılın ortalarına gelindiğinde artık fresk tekniğinden uzaklaşılmış, yerine yağlıboya kullanılmaya başlanmıştır.



Fresk sanatı, Rönesans'tan sonra Barok döneminde, XVIII. yüzyılda da Tiepolo gibi usta ressamlarla varlığını sürdürdü ama daha sonra giderek eski önemini yitirdi. Vatikan’da bulunan ve 15. yüzyılın ünlü İtalyan Rönesans ressamlarının eserlerini taşıyan Sistine Şapeli, Michelangelo Buonarroti tarafından 1508 ve 1512 yılları arasında resmedilmiş olan “Adem’in Yaratılışı” isimli, dünyanın en ünlü freskine ev sahipliği yapmaktadır.



Fresk tekniği 20. yüzyılın ilk yansında Diego Rivera ve başka Meksikalı duvar ressamları tarafından yeniden canlandırılmışsa da yaygınlaşmamıştır.