Milliyet Sanat

Çardaş

Çardaş09 Ekim 2012 - 07:10
Çardaş (Macarca Csárdás): Macaristan'ın ulusal dansı. Macarca "han, taverna" anlamına gelen "çarda" (csárdá) kelimesinden türeyen Çardaş, çiftlerin yaptığı bir kur dansıdır.

Transilvanya'nın Kalotaszeg bölgesinden danslar (Çardaş 2:34'te başlıyor):


Çardaş, ağır ritmli bir bölümle (lassu) başlar, bu bölümü coşkun ve hızlı bir bölüm (friss) izler. Dans eden çiftler dönerlerken, ayaklarını içe ve dışa doğru savurarak basit bir ayak figürü üzerinde doğaçlamalar yaparlar. Çardaş müziği 2/4 ya da 4/4 ölçülü olur, zorunlu ve senkoplu ritmleri vardır. Çoğunlukla Çigan orkestrasında çalınır. 19. yüzyılda, daha eski bir halk dansı olan magyar kör'den türemiştir. Doğu Avrupa'da çardaştan uyarlanmış bir salon dansı yaygındır. Balede de karmaşık Slav ve Macar halkı dans adımlarının kullanıldığı abartılı bir çardaşa rastlanır (örn. Léo Delibes'in Coppelia'sı). Piyotr İlyiç Çaykovski'nin ünlü balesi Kuğu Gölü'nün üçüncü perdesinde de, dönemin ünlü balerini Anna Sobeşçanskaya için özel yazılmış bir çardaş vardır.

American Ballet Theatre, New York: Çaykovski, Kuğu Gölü, Perde 3, Macar Dansı (Çardaş):


Dünya çapında en ünlü çardaş melodilerinden biri, İtalyan besteci Vittorio Monti'nin (1868 - 1922) bestelediği 1904 tarihli, rapsodi formatındaki "Csárdás"tır.

David Garrett - Vittorio Monti, Csárdás