Melisa Vardal

Pandemi döneminde yaşadıkları sıkıntılar bir yana asıl sorunun mevzuatta olduğunu düşünüyorlar. Oyun Yazarları ve Çevirmenleri Derneği’nin Kurucusu Nazif Uslu katıldığı bir söyleşide bu konuya değinerek “Tiyatrocular sanat üretimi yaptıkları ülkede, hiçbir statüsü olmadan yardıma muhtaç bir şekilde yaşamak zorunda bırakıldılar. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın tiyatrolara sağladığı desteklerden çok az pay aldılar. Kimileri hiç alamadı. Nedeni de çok açık; yasal tanımlaması olmayan bir alan. Çalışanlarını yani sahne emekçilerini koruyan hiçbir yazılı mevzuat yok. Kısacası bizim yaptığımız meslek, yasal bir mevzuata oturtturulamadığı sürece yüzlerce sorunumuzun hiçbiri düzelemez” dedi.

Olumlu dönüş geldi

Onun sözlerinden hareketle tiyatroların mevzuattaki durumunu kuruldukları günden bugüne pek çok önemli çalışmaya imza atan Tiyatro Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Iraz Yöntem’e sorduk. Yöntem özel tiyatroların herhangi bir ticari şirket statüsünde olduğunu ve bu sebeple çok ağır bir vergilendirmeye tabi olduğunu söyledi. “Özel tiyatrolar aslında toplum yararına faaliyette bulunan işletmelerdir ve bu sebeple farklı ülkelerde kendi mevzuatları uyarınca çeşitli ayrıcalıklara ve desteklere sahiplerdir. Bizim için yapısal sorunlarımızın çözülmesi çok önemli elbette; en azından bundan sonra aynı sıkıntıların yaşanmaması için çalışıyoruz. Ülkemizdeki sigortalanma mevzuatı atipik çalışmayı kapsamıyor ne yazık ki. Özellikle icracı ve yaratıcı ekiplerin çalışma biçimlerine uygun bir sigortalanma modeline ihtiyacımız var. Tiyatro Kooperatifi olarak biz de Oyuncular Sendikası ile birlikte bu konu üzerine çalışıyoruz. Ekonomik sıkıntılar pandemi sürecinde ne yazık ki tüm emekçilerin yaşadığı en temel sorun oldu, maddi boyutunun üzerine bir de değersiz hissetmek eklenince hazin bir tabloyla karşı karşıya kaldık” diyen Yöntem uzun vadede mevzuat değişiklikleri ile 21. yüzyılda dünya standartlarında tiyatro yapılabilecek alanı tesis etmek için çalıştıklarını açıkladı.

Yöntem bu çalışmları “Pandemi süreci ile bu doğrultudaki çalışmalarımıza hız verdik. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bu yöndeki çalışmalarımızın sunumunu yaptık ve olumlu dönüş aldık. Hem özel tiyatroların sıradan tacir statüsünden çıkması ve üzerindeki vergi yükünün hafifletilmesi, hem de sigortalanma mevzuatında yeni düzenlemelerle toplum yararına faaliyette bulunan kurumlara dönüşmemiz ve devlet desteklerinin çeşitlendirilmesi ile alana dair teşviklerin geliştirilmesi konularını içeren bir dosya hazırladık. Kültür ve Turizm Bakanlığı pandemi sürecinde oluşturduğu ‘Özel Tiyatrolar Çalışma Grubu’ grubunun bileşenlerinden biriyiz” diye anlattı.